<< error >> (our Markdown requires webpage links, not image links, see manual)

Microbioom, de link tussen eekhoorns en de obesitas epidemie

Eekhoorns lijken de normaalste diertjes ter wereld, ga het bos in en men heeft een grote kans om deze vlugge wezentjes te ontmoeten. Een grote indruk laten ze bij de meeste mensen niet achter.

Maar hierin zou wel eens verandering in kunnen komen met een nieuw onderzoek, het National Institutes of Health uit de VS gaat namelijk geld investeren in de studie van Khrys Duddleston (University of Alaska, UAA). En opvallend, de reden om geld te investeren is de de obesitas epidemie bij mensen.

Arctische grondeekhoorns zijn de kampioenen in het houden van de winterslaap. Hiermee overleven ze de koudste en slechtste weersperiode van het jaar. En deze duurt in het arctische gebied 9 maanden.

Als overlevingsmechanisme bibberen en beven ze zich op vastegestelde tijden naar een lichaamstemperatuur van 35 °C voor 15 tot 24 uur. Vervolgens daalt hun lichaamstemperatuur tot net niet dodelijke -2,9 °C voor een periode van 20 dagen. Dit opwarmen en afkoelen herhaalt zich tot de lente waar de diertjes definitief wakker worden. Vanaf nu hebben de eekhoorns 3 maanden de tijd om zich voort te planten, de jongen te zogen en weer dik te worden voor de volgende slaapperiode.

Vooral de stofwisseling van de beestjes zijn interessant voor Duddleston. Samen met haar collega’s Loren Buck (UAA) en Fred Rainey (UAA) en Hannah Carey (University of Winconsin-Madison) bewondert ze de eekhoorns die de bittere arctische winters voor 7 tot 9 maanden overleven. En als ze wakker worden werkt hun spijsverteringssysteem ineens op volle kracht.

Het antwoord komt mogelijk van de symbiotische relatie die zoogdieren met de, in hun darmen levende, bacteriën bezitten. De gastheren voorzien de bacteriën van warmte en de bacteriën belonen de gastheer met het extraheren van voedingsstoffen uit het voedsel en maken daarnaast ook nog vitamines aan.

De arctische grondeekhoorns zijn in staat om 50% van hun lichaamsgewicht op te slaan als vet. Dit in slechts 3 weken tijd, vlak voordat de winterslaap begint. Iederen weet dat tijdens de vakanties een paar pondjes extra lichaamsgewicht er snel aanzitten maar 60 tot 150 pond in 3 weken, dat halen we niet.

Vooral het mechanisme voor de grote en snelle vetopslag bij eekhoorns is interessant, dit helpt misschien om de menselijke stofwisseling beter te leren te begrijpen.

Dankzij onder andere het microbioom ontcijferen onderzoekers langzaam de complexe relatie tussen darmbacteriën en het menselijk lichaam. Ondertussen is bekend dat sommige microben signalen naar de gastheer zenden om voedsel oftewel energie om te zetten in vetopslag. Kan dit mechanisme ook bij obese mensen een rol spelen?

Op dit moment bevindt het onderzoek van Duddleston zich in de ontdekkende fase. Zij en haar student Tim Stevenson proberen te achterhalen welke bacteriën er allemaal leven in de darmen van de eekhoorn. Daarnaast zijn natuurlijk de aantallen per stam belangrijk, bijvoorbeeld tijdens de winterslaap. En hoe slaan de eekhoorns, dankzij de damrbacteriën, zoveel vet is op?

Generaliserend bestaat 90% van de darmflora in zoogdieren uit één of twee groepen: Firmicutes en Bacteroidetes.

Stevenson heeft ondertussen ontdekt dat de darmen van de eekhoorns in de zomer, wanneer ze zich aan het volproppen voor de winter zijn, vooral bewoond wordt door Firmicutes. Echter wanneer het lichaamsgewicht gedurende de winterslaap daalt en vroeg in de zomer is Bacteroidetes talrijk aanwezig. Hier ontstaat de hypothese dat Firmicutes zeer efficient is in het extraheren van de energie van de voedselbronnen en signalen naar het lichaam te sturen voor onmiddelijke vetopslag.

Het onderzoek naar obesitas is sinds 2005 sterk toegenomen, vertelt Stevenson, toendertijd ontdekten onderzoekers de overeenkomsten tussen muizen en mensen. De afgelopen zeven jaar wordt duidelijker dat de darmflora een belangrijke rol speelt bij het ontstaan van diabetes en hartporoblemen.

Trouwens de microben lijken ook nog invloed te hebben op de hormoonspiegel en bloedstatus. Er bestaat zelfs een studie die een neurologische link legt met angst.

Op dit moment proberen Duddleston en Stevenson dus een dierlijk model op te zetten waarbij de resultaten van ander onderzoek naar de obesitas epidemie wordt meegenomen. In vervolgexperimenten zullen de UAA onderzoekers de darmflora van de eekhoorn manipuleren met onder andere antibiotica en dieet. De fysische veranderingen van de gastheer zullen worden gevolgd.

Duddleston verwacht niet dat er een antibioticum tegen obesitas wordt ontwikkeld maar een probioticum kan misschien behulpzaam wezen bij gewichtsafname. Maar dit zijn nog maar ideeën.

Dus indien men de volgende keer een eekhoorn ziet, denk eraan deze beestjes zouden ons wel eens de weg kunnen wijzen naar de oplossing van overgewicht.

www.adn.com