De tegenpolen van empathie: Rationeel vs. Emotioneel.

Het valt me al een tijd op dat veel linkse mensen naïeve verwachtingen van mensen en een onpraktische kijk op de wereld hebben. Ze maken bijvoorbeeld een wet en zijn dan verbaasd dat sommige mensen deze naast zich neerleggen. Minder wereldvreemde mensen voorzien de gevolgen al wel, maar de onpraktische idealisten kunnen zich er niets bij voorstellen. Een gebrek aan empathie.
Algemeen aangenomen is het de psychopaat degene die geen empathie kent. Hij is echter vaak een uitermate succesvolle onderhandelaar en in de verkoop doet ie het ook goed. Daar is empathie een vereiste.
Mijn conclusie is dat er twee soorten empathie bestaan: rationele empathie en emotionele empathie. Achetypische vertegenwoordigers van de twee groepen hebben een blinde vlek op één van beide soorten inlevingsvermogen. Ik neem ze met u door.

Heeft u bij psychopaten nog steeds met het beeld van Dr. Hannbibal Lector of the Shining in uw hoofd? Dan raad ik aan om even het Internet af te struinen. Zoek het werk op van Dr. Robert M. Hare of beluister Thomas Sheridan over psychopaten. Uit het gedachtengoed van Ayn Rand wordt duidelijk hoe deze mensen denken. Mevrouw was zelf psychopaat. In Atlas Shrugged veegt ze de vloer aan met linkse idealisten (‘the mystics of the muscle’). Om het even kort samen te vatten kan je de psychopaat (inclusief de sociopaat) met de volgende kenmerken beschrijven:
• Doelgericht
• Materialisme, machthonger
• Egoïstisch
• Blinde vlek voor gevoelens en emoties van anderen. Heeft ze waarschijnlijk wel leren herkennen, cognitief. Meedogenloos.
• Denken is alles, gevoel is minderwaardig
• Durfal
• 1% van de bevolking (vlg. Dr. Robert Hare)
• Liegen en bedriegen
• Succesvol. Bereiken grote hoogten in onze westerse samenleving (bankiers, top-bestuurders, politici).
• Trekken een spoor van ellende achter zich aan
• Kunnen goed organiseren
• Typisch man en testoseron, CDA politicus.
De lijst is uiteraard langer dan waar ik hier plaats aan wil geven. Iemand scoort hoog of scoort laag op de scorelijst van Robert Hare. Deze lijst hoeft dus niet compleet te zijn.
Psychopathie is in principe ‘ongeneeslijk’, hoewel het ook gecultiveerd wordt door bijvoorbeeld trauma-based mind-control. De Engelse elite neemt hun zonen mee naar de vossenjacht, waar het geluid van de vos die door honden verscheurd wordt veel van deze jongens verandert en voor het leven tekent (de geboren psychopaat laat dit koud). Dit bereidt ze voor op de loopbaan die de familie voor hen uitstippelt. Gevoelens zijn daarbij hinderlijk. Mochten ze het trauma niet te boven komen dan zijn zij op tijd uitgeselecteerd, zodat het vermogen geen gevaar liep. Selectie vindt elders ook plaats. Amerikaanse top-universiteiten willen weten of de aspirant-student nog risicovolle hobbies heeft (gebrek aan angst), studentenverenigingen van de macht zijn geen omgeving voor fijnbesnaarde types.
De psychopaten aan de top hebben een organisatiegraad en daaruit voortvloeiende successen die het voorstellingsvermogen van gewone mensen ver te boven gaan.

De linkse en onpraktische idealisten noem ik mystici, gepikt van Ayn Rand. Het archetype linkse idealist heeft een vrijwel tegengesteld lijstje:
• Procesgericht (sociaal): ‘Als iets maar op een bepaalde manier gebeurt dan komt het wel goed’, eindeloze vergaderingen waarin iedereen z’n gevoelens kan uiten (zonder aanwijsbaar resultaat). Kunnen ook niet uitleggen hoe iets te bereiken is, hoe iets werkt en zijn daarom niet (werkelijk) doelgericht.
• Goede bedoelingen en negatieve doelstelling, dát definieert ze. Hun intenties en ‘strijd tegen’ … (vul maar in), dat maakt ze beter.
• Geloof in maakbaarheid
• Idealistisch
• Zelf-relativerend: Staan nergens voor, ‘rekening houden met’ andere culturen.
• Voelen. Daarom zijn ze dol op biodanza, meditatie en zulks.
• Blinde vlek voor rationeel denken. Slechte onderhandelaars en waarschijnlijk daardoor verzanden ze in het zwaktebod van wetgeving en gerechtelijke vervolging (René Danen kan niet beargumenteren waarom iemand voor discriminatie vervolgt moet worden. Dat laat ie aan de rechter over).
• Angstig: Vluchten voor de confrontatie met narigheid. Vluchten voor confrontatie met de bijwerkingen en resultaten van hun plannen.
• Bereiken niet veel.
• Slecht in organiseren van structuur
• Typisch vrouw, (astrologisch) kreeft, GroenLinks stemmer.
Afspraken met deze mensen zijn van rubber. Ze komen niet opdagen omdat ‘het niet goed voelt’ is wat hen betreft heel redelijk. Voelen is immers alles. Wanneer de gemaakte wetten worden omzeild, niet overtreden, dan beroepen ze zich op de bedoeling van de wet in het afdwingen van hun wens. Ter linkerzijde worden regels vaak buiten gebruik gesteld om allerlei redenen. Dat praten ze voor zichzelf wel goed. Als burgemeester onttrok Guusje Ter Horst zich aan een alcoholcontrole waar ze na een receptie werd betrapt. Een andere, ook PvdA’er, Aleid Wolfsen, heeft met een aantal voorbeelden laten zien dat regels even niet gelden, bijvoorbeeld in de kwestie waarbij hij z’n huisvesting niet netjes declareerde. Hij zette zelfs kranten onder druk.

De interactie tussen deze twee groepen is interessant. Psychopaten hebben een ware verachting voor de mystici die opgetrokken zijn uit gevoel en worden geregeerd door angst. Voor de psychopaat is gevoel iets zonder betekenis en ze zien het gedonder waar al dat ‘gevoel’ toe leidt. Geld en middelen die zij ophoesten worden met het grootste gemak door mystici opgeëist om hun mistige idealen te verwezenlijken. En het zijn geen echte doelen, want ze zijn nooit doordacht of doorgerekend. Dat vraagt immers denkwerk en dat ligt de mystici niet zo.
Psychopaten hebben echter goed om zich heen gekeken en geleerd hoe ze mensen voor zich kunnen inpalmen. Dit verklaart bijvoorbeeld dat er her en der windturbines worden geplaatst, ‘windmolens’ voor de mystici. Deze apparaten parasiteren op de samenleving, die voor de gedrochten het nodige subsidiegeld moeten ophoesten. Per saldo wordt er geen energie mee bespaard en psychopate multinationals als General Electric en Siemens verdienen er goud geld mee. Het is niet anders bij ‘het klimaatprobleem’, een thema dat grote angsten bij de linkse idealist opwekt. Karrevrachten geld kosten de maatregelen. Er wordt geen druppel brandstof door bespaard en ondertussen stroomt het geld naar waar het altijd heen stroomt: naar bankiers, dus de cirkel is weer rond. Ook goede doelen zijn inmiddels geïnfiltreerd door psychopaten. Zet even op een rijtje wat de NGO’s de laatste jaren voor elkaar hebben gekregen. Droevig weinig. Erger dan geneutraliseerd, spannen ze zich in om de doelen van de psychopaat te verwezenlijken. Dat lukt omdat de mysticus nooit snapt hóe iets werkt. De rationele blinde vlek. Louter de frisse uitstraling van positieve acties, de kenmerken van alles waar ze eerder blij van werden, dát is wat hen in actie brengt en houdt.
Psychopaten gebruiken angst als instrument om mensen voor hun karretje te spannen. Met angst verkoop je verzekeringen en met angst kan je als bestuurder alle neuzen dezelfde kant op krijgen. Schets het scenario van wat er gebeurt ‘als we zo doorgaan’ en de mysticus trekt bleek weg. Dat nare gevoel moet weg en dezelfde angstprofeten hebben uiteraard ook de oplossing. Niet de mysticus, want die snapt nooit iets.
De mysticus, de linkse idealist, leert het nooit en is telkens weer verbaasd over wat de psychopaat doet. De blinde vlek voor rationele overwegingen en de overtuiging dat iedereen geneigd is tot het goede maakt dat ze er steeds weer intrappen. Het moet om die reden ook eenvoudig zijn voor de betrapte psychopaat om zich uit de situatie te kletsen. Kijk eens naar de mantel der liefde waarin Yolande Sap werd opgenomen nadat zij expeditie Kunduz mogelijk maakte. In een wereld waarin maatregelen niet meer op hun effect of inhoud worden beoordeeld en louter op intenties, is het prijsschieten voor de psychopaat. Niet het hóe of wát telt, maar het waaróm. Het etiket is daarmee essentieel om goedkeuring te verwerven. Kijk eens naar de keurmerken en vergelijk deze met de werkelijke inhoud. Om er eentje uit te pikken noem ik het FSC-hout uit duurzame bossen en vervolgens volgestoomd met impregneermiddelen waarvan de samenstelling niet openbaar is. En anders is er ‘duurzaam geteelde soja’, genetisch gemanipuleerd en overgoten met RoundUp, een landbouwgif dat erger is dan DDT. Alles met goedkeuring van NGO’s die aanschuiven bij de psychopate multinationals die de greenwash op hadden gezet.

En zo zitten de mensen die niet tot één van beide disfunctionele categrorieën behoren tussen de twee groepen met een blinde vlek. Het is in het belang van de overige mensen dat beide groepen herkend worden en op waarde geschat. Je kunt de mystici en de psychopaten niets kwalijk nemen, zij missen nou eenmaal een vorm van empathie zoals een ander een been mist.
We maken als samenleving rasse schreden vooruit als we deze mensen herkennen en een passende plaats bieden. Psychopaten, hun koelbloedigheid maakt ze wellicht geschikt als piloot. De mystici zouden zich kunnen toeleggen op de schoone kunsten of passen op de kleintjes. Dit is nog uit te zoeken.