Het eindspel van de euro is begonnen

Alles wijst er momenteel op dat de Euro binnen enkele weken – misschien zelfs dagen- in een vrije val terecht komt.

De lachende derde
Het is zelfs aannemelijk dat de Euro binnenkort pariteit met de Dollar zal bereiken. Klip en klaar zal dan blijken dat beide continenten zich in een verstrekkende economische depressie bevinden. Speculanten nemen momenteel volop positie in met maar één doel. Omlaag met de Euro. Als Amerika er slecht voor staat -zo wordt geredeneerd- dan moet ook Europa met de billen bloot. Aan het bestaande waarderingsverschil kan goed verdiend worden en daarom duikt ook elke keer weer de naam van Goldman Sachs op.

Kredietlijken
Hoe vaker dat gebeurt, hoe sterker de stroming wordt die zegt dat internationale grootbanken om maar één reden van systeembelang zijn: omdat ze overheden jarenlang geholpen hebben met het bouwen en in stand houden van hun schuldenpiramides. Deze stroming zegt ook dat het spel van de grootbanken niet alleen aan via regulering aan banden moet worden gelegd, maar dat die zelfs in het geheel moet worden afgeschaft. Binnenkort wordt duidelijk of Griekenland in staat zal zijn om een nieuwe ronde staatsschuld te herfinancieren. Dat is geen gelopen race. Want nog elke dag vallen er nieuwe kredietlijken uit de kast van de Griekse overheid. Overal in Europa is dat momenteel het geval en dus ook in de gezond geachte kernlanden.

Vrijstaat Nederland?
Hoe zit het bijvoorbeeld met ‘off-balance’- financiering in Nederland? Kan de constructie die Wouter Bos in het kader van de garantstelling ten behoeve van ING koos –ik schreef er eerder een column over- de toets der kritiek doorstaan? Daarbij komt de vraag hoe open Nederlandse banken zijn in hun verstrengeling met Europese overheden? Hoe groot en risicovol is bijvoorbeeld het kredietbelang van ING in Spanje. Is het overdreven dat de garantiestelling van Bos van 20 miljard aan ING tienvoudig (!) in het niet valt bij de risisco’s in Spanje?

Haute Finance
Tot voor kort vielen dergelijke belangen en risico’s eigenlijk niet op. Simpelweg omdat ze niet als lijk herkend werden. Het was gewoon de normale gang van zaken die gerangschikt werd onder het ontastbare domein van de ‘haute finance’. Dit laatste is een belangrijk punt. Voor beroepspolitici en zelfs voor gespecialiseerde ambtenaren was een virtuele wereld ontstaan van complexe –maar routinematige- financiële producten. Daar hadden alleen topprofessionals van het internationale bankwezen kennis en overzicht van. De staat deed alsof ze het begreep. Heimelijk waren politici blij van het schuldenprobleem verlost te zijn. Daarom is het begrijpelijk dat er nu geprobeerd wordt om de internationale grootbanken via regulering beter in greep te krijgen.

It takes two to tango
Pogingen daartoe hebben echter nauwelijks slaagkans, omdat ze de kern van de vrije markt aantasten. Dat leert Amerika. Het lukt alleen andersom, namelijk wanneer overheden besluiten om zichzelf te reguleren. Zodra overheden ophouden met het verhandelbaar maken van hun schulden, dan wel die drastisch te beperken, ontstaat een beter te controleren markt. Dan krimpt de wereldmarkt die er nu voor is of verdwijnt die als vanzelf. Voor dat soort regulering heb je géén banken nodig. Wel politieke durf. Is die er in Europa? Nee. Wij zitten nog in het collectieve stadium van de ontkenning en van het sussen. Speculanten spelen daarop in. Door risico te nemen. Dat is hen misschien moreel kwalijk te nemen, maar feitelijk niet. Overheden zijn immers net zo schuldig.

www.rtl.nl