nu.nl liegt door weglating

De oude media, waaronder de nu.nl, hebben één ding gemeen, ze liegen door onvolledige berichtgeving. Het is een beproefde tactiek, door het weglaten van bepaalde informatie kan een verhaallijn worden gecreëerd. De lezer wordt een verhaallijn gepresenteerd en trekt dan conclusies die onterecht zijn omdat een deel van de informatie is weggehouden.

Liegen door weglating, ook bekend als een voortdurende verkeerde voorstelling van zaken, doet zich voor wanneer een belangrijk feit wordt weggelaten om een misvatting in de hand te werken. Liegen door weglating omvat het niet corrigeren van reeds bestaande misvattingen. Als de verkoper van een auto bijvoorbeeld aangeeft regelmatig een onderhoudsbeurt te hebben gehad, maar niet vermeldt dat er bij de laatste onderhoudsbeurt een storing is gemeld, dan liegt de verkoper over nalatigheid. Het kan worden vergeleken met huichelarij. Een omissie is wanneer het grootste deel van de waarheid wordt verteld, maar een paar belangrijke feiten weg worden gelaten waardoor de waarheid volledig wordt verduisterd.

Vandaag kijken we naar een bericht van nu.nl over de veroordeling van Kyle Rittenhouse in de Verenigde Staten.

Rittenhouse stond terecht in de Kenosha in Wisconsin voor het neerschieten van drie mensen tijdens ‘protesten’ in augustus, waarbij twee mensen omkwamen: Joseph Rosenbaum, die als eerste stierf, en even later Anthony Huber. Rittenhouse, die op het moment van de moorden 17 jaar oud was, werd beschuldigd van moord met voorbedachten rade. De ‘protesten’ die al dagenlang aanhielden waren vanwege het neerschieten van Jacob Blake door de politie, een zwarte man.

Allereerst is het opvallend dat nu.nl spreekt over de ‘witte’ Rittenhouse. En vervolgens meldt dat het ging om ‘protesten’ tegen racisme. De nadruk wordt gelegd op verontwaardiging over het Amerikaanse rechtsysteem dat zogeheten in het voordeel van witte verdachten zou werken. Dit proces zou opnieuw een voorbeeld zijn van de falende rechtstaat in de VS “waar witte Amerikanen de hand boven het hoofd gehouden wordt en zwarte Amerikanen juist minder beschermd zijn.” Ook spreekt nu.nl over het “merkwaardig optreden van de belangrijkste rechter in de zaak.” Dit omdat de rechter vindt dat de door Rittenhouse doodgeschoten personen geen ‘slachtoffers’ genoemd mogen worden. De verdediging mag wel woorden als ‘relschoppers’, ‘plunderaars’ en ‘brandstichters’ gebruiken.

Wat nu.nl weglaat

Wat nu.nl niet vermeldt is dat de doodgeschoten personen, Joseph Rosenbaum en Anthony Huber, beide ‘wit’ zijn. Ook de persoon die gewond raakte is wit. Ook wordt niets verteld over de achtergrond van deze ‘slachtoffers’.

Joseph Don Rosenbaum was een draaideurcrimineel. Hij had een rechtszaak lopen vanwege het niet verschijnen voor de rechtbank. Ook had Rosenbaum openstaande rechtszaken vanwege huiselijk geweld wanordelijk gedrag. Rosenbaum werd aangeklaagd voor 11 aanklachten van kindermishandeling en ongepaste seksuele activiteit met kinderen, waaronder anale verkrachting. De slachtoffers waren vijf jongens in de leeftijd van negen tot elf jaar. Hij werd uiteindelijk veroordeeld voor twee aanklachten als onderdeel van een zogenaamde ‘pleidooi overeenkomst’. Onderdeel van de overeenkomst was dat hij wel zou worden geregistreerd als zedendelinquent.

Anthony Huber was ook een draaideurcrimineel. Hij werd schuldig bevonden aan wanordelijk gedrag (herhaaldelijk huiselijk geweld). Hij had ook een zaak uit 2012 met een reeks aanklachten vanwege het gebruik van een gevaarlijk wapen, huiselijk geweld, wurging en verstikking.

Rosenbaum was dus een geregistreerde zedendelinquent die op borgtocht was vrijgelaten vanwege een beschuldiging van huiselijk geweld en werd eerder die avond op video betrapt terwijl hij zich agressief gedroeg. Huber was een in een wurgingszaak veroordeelde misdadiger die onlangs werd beschuldigd van huiselijk geweld.

Volledig uitgebrande auto’s op het terrein van een autohandelaar in Kenosha. Foto: Lightburst – Own work, CC BY-SA 4.0 (bron: wikimedia.org).

In het bericht spreekt nu.nl van ‘protesten’ tegen racisme maar vertelt niet wat er allemaal aan vooraf ging. Voorafgaand aan de schietpartij waarbij Rittenhouse was betrokken waren er al drie nachten van ‘protesten’ geweest in Kenosha. Het twitterbericht hieronder laat zien wat de oude media onder “vurige maar vooral vreedzame protesten” verstaan. Overdag waren deze ‘protesten’ blijkbaar vreedzaam maar gedurende de nacht was er sprake van rellen, plunderingen en brandstichting. Rittenhouse was, met enkele andere personen, gekomen om mee te helpen de stad te beschermen tegen deze rellen en brandstichtingen.

Wat nu.nl ook niet verteld is dat er video opnames door de FBI gemaakt te zijn met behulp van een drone. Dat de verdediging een versie van de video ontving die van slechtere kwaliteit was dan de beelden die de aanklager in bezit had. Deze video is een belangrijk onderdeel geweest van de rechtszaak omdat hieruit moest blijken of Rittenhouse wel of niet uit zelfverdediging handelde. Uit de video van slechte kwaliteit valt dit niet af te lezen. De video van betere kwaliteit ondersteunde echter het verhaal van de verdediging dat Rittenhouse vanuit zelfverdediging handelde.

Dan het gedrag van de rechter, Bruce Schroeder. Waarom vertelt nu.nl niet wat de motivatie was van de rechter om het gebruik van het woord ‘slachtoffer’ te verbieden. De rechter wilde in plaats van ‘slachtoffer’ er gesproken zou worden van ‘relschoppers’. “Als meer dan één van hen betrokken was bij brandstichting, rellen, plunderingen, ga ik de verdediging niet vertellen dat je ze zo niet mag noemen”, verklaarde Schroeder. “Het woord ‘slachtoffer’ is een beladen, beladen woord”, zei hij. “‘Vermeend slachtoffer’ is er een neef van.”

Wikipedia meldt dat de objectiviteit van journalisten controleerbaar moet zijn voor de lezers, luisteraars of kijkers. Dat wil zeggen dat de betrokken journalisten zich uitdrukkelijk conformeren aan een objectief uitgangspunt, of dat een niet-objectief uitgangspunt van een medium openlijk bekend is en niet verhuld wordt.

De journalistiek wordt vaak gezien als de vierde macht in een (democratische) staat, naast de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht (trias politica). Voor een goede werking van de journalistiek, moet deze onafhankelijk van andere machten kunnen opereren. Problemen ontstaan wanneer journalisten niet meer kritisch zijn op de machthebbers. Wanneer de verhaallijn niet meer afwijkt van wat de machthebbers nastreven.

Interessant recent voorbeeld is de talkshow Umberto. In de betreffende aflevering raken Frits Wester en horecaondernemer Oubaha Khalid in discussie over het functioneren de journalistiek. Wanneer Humberto aankondigt naar het volgende onderwerp te willen gaan, maakt Wester een opmerking richting Khalid. “Ze zoeken nog een nieuwe minister van Volksgezondheid.” Khalid daarna richting Wester: “En we zoeken een objectieve politieke journalist.” Hij verwijst daar ook naar het CDA verleden van Wester. Hierop reageert Wester geprikkeld dat dit onzin is. Khalid vindt dat Wester aan subjectieve verslaggeving doet. Umberto kapt de discussie af als zijnde niet productief. Umberto richting Khalid: “Al was het waar wat je zegt, het is niet waar.” “Dat maakt toch niet het verschil of hij wel of niet objectief of subjectief is?” Umberto laat zien dat hij de essentie van journalistiek niet kent.

De (on)afhankelijk van de Nederlandse media

Net zoals de Volkskrant, Algemeen Dagblad, Trouw, de Gelderlander, de Stentor, Brabants Dagblad en het Parool behoort ook nu.nl tot DPG Media. DPG Media is een Belgisch bedrijf dat ook actief is op de eigen media markt. De overige kranten zoals de Telegraaf, NRC Handelsblad, Dagblad van het Noorden, de Limburger behoren tot Mediahuis, een ander Belgisch bedrijf dat ook actief is op de Belgische media markt. Hiermee is vrijwel de volledige nieuwsvoorziening in Nederland in de handen van twee Belgische bedrijven.