Irak, tien jaar na de Amerikaanse invasie

Tussen puin en hoop

In maart 2013 is het tien jaar geleden dat de VS en Groot-Brittannië Irak binnenvielen. Niet alleen hun claim dat Irak massavernietigingswapens had viel een jaar later als een kaartenhuisje in elkaar. Tien jaar aanwezigheid van Amerikaanse troepen liet weinig heel van een reeds fragiele Iraakse staat. Tien cijfers die een beeld geven van het Irak van vandaag

Het minimum aantal personeelsleden van de nieuwe Amerikaanse ambassade in Bagdad, die in 2009 de oude verving. Volgens het laatste kwartaalrapport van SIGIR (de Speciale Inspecteur-Generaal voor de reconstructie van Irak) telt de ambassade momenteel tussen de 13.000 en 14.000 personeelsleden. Daarvan moeten, aldus de nieuwe VS-ambassadeur in Bagdad, Robert Beecroft, 2000 werknemers nog voor het einde van dit jaar afvloeien.

‘We komen van een bezetting van 16.000 maar dan nog blijft het een enorme buitenlandse missie. Een jaar geleden ging het nog om 2000 Amerikaanse diplomaten, 3500 Amerikaanse contractuelen in diverse sectoren en 5000 tot 7000 internationale huursoldaten die de Amerikaanse missie moeten beschermen’, zegt Nicolas Davies, die met Blood on our hands een boek schreef over de Amerikaanse invasie en bezetting van Irak. ‘Ter vergelijking: de Amerikaanse ambassade in Ankara heeft minder dan tien diplomaten en een totale personeelsbezetting van vijfenvijftig mensen.’

De bouwkosten van de exorbitante ambassade in het centrum van Bagdad, ook wel het monster van Bagdad genoemd, bedroegen 550 miljoen euro. De vesting, op een terrein van 42 hectaren, was niet alleen de duurste ambassade maar is ook tien keer groter dan ‘s werelds tweede grootste ambassade, de Amerikaanse ambassade in Peking. Volgens Davies draagt deze ambassade perfect het huismerk van de Obama-administratie: de “civilian surge” of het vervangen van de militaire bezetting door een burgerlijke en diplomatieke aanwezigheid. ‘Men wilde een zeer stevige civiele poot neerplanten in Irak, met als doel de Iraakse regering, door de VS mee in het zadel geholpen, mee te sturen. Alleen heeft de regering-Maliki zich onafhankelijker opgesteld dan de Amerikanen voor ogen hadden’, aldus Davies. ‘Voor de Amerikanen is hun ambassade in Bagdad dus veeleer een mislukte poging: men is er niet in geslaagd een sowieso mislukte invasie nog te redden. En voor de Irakezen is de mastodont een doorn in het oog. Ze weten dat het gebouw niet ontworpen was als een diplomatieke missie in een soeverein land maar als een quasi-koloniaal hoofdkwartier.’

221

Het rangnummer van Irak in de index Levenskwaliteit 2012 door Mercer Firm. Het onderzoeksbureau voert elk jaar in opdracht van multi- en internationale bedrijven een onderzoek naar de leefbaarheid van steden wereldwijd. Daarbij meten de onderzoekers het sociale, veiligheids- en stabiliteitsniveau. Bagdad staat op de laatste plaats. De onderzoekers maakten ook een aparte index betreffende de nutsvoorzieningen –elektriciteit, water, transport, telefoon. In die index staat Bagdad slechts één plaats hoger dan de hekkensluiter, de Haïtiaanse hoofdstad Port-au-Prince.

‘Veiligheid is een dagelijkse zorg in het leven van de Irakezen die in Bagdad wonen’, zegt de Iraakse Faris Nadhmi, doctor in de sociale psychologie aan de Universiteit van Bagdad. Publieke ruimte is een eng begrip geworden in Bagdad en er zijn strenge sociale codes aan verbonden.

‘Vrouwen moeten de hijab dragen. Het is normaal geworden voor de inwoners van Bagdad om ontmoetingsplaatsen zoals restaurants en cafés te ontwijken. Het uitzicht van de stad wordt nu bepaald door vuilnishopen, verlaten en verkoolde gebouwen, stoepen die kapotgereden werden door Amerikaanse militaire voertuigen, checkpoints, muren en blokkades die de stad fragmenteren, uitgesproken religieuze symbolen.’

www.mo.be