Man-made chemicals bedreigen Great Lakes

Vele jaren zijn de Great Lakes oftewel de Grote Meren bedreigd door menselijk handelen: van industriële verontreinigingen tot invasieve soorten. Echter vandaag de dag maken onderzoekers zich zorgen over een nieuw gevaar: de toenemende chemische bedreiging.

Niet alleen de pesticiden baren de onderzoekers zorgen maar ook toenemende gehaltes van medicijnen, zoals ontstekingsremmers, antibiotica en beta-blokkers, worden in het water significant aangetroffen. Daarnaast vormen ook hormoonverstoorders, pesticiden en synthetische geurstoffen chemische bedreigingen.

De Great Lakes

De Great lakes is de verzamelnaam van 5 meren op en nabij de grens van de VS en Canada.

De Great Lakes (vergroting)

De Great Lakes bestaat uit de meren:
Lake Superior: 82,103 km2
Lake Michigan: 58,016 km2
Lake Huron: 59,596 km2
Lake Erie: 25,744 km2
Lake Ontario: 19,529 km2

Aan de oevers van de meren liggen grote steden en er zijn ook zeer dunbevolkte gebieden. Zowel Canada als de VS houden sinds enkele jaren de verontreiniging in de gaten. Onder de verontreinigingen waarop gecontroleerd wordt behoren bijvoorbeeld medicijnen welke via het riool de waterzuivering bereikt. Omdat de waterzuiveringen niet uitgerust zijn om deze chemische vervuiling uit het water te filteren belanden deze stoffen in de Great Lakes.

De chemische bedreiging

In een onlangs verschenen rapport (eind augustus), in opdracht van de International Joint Commission, wordt deze bedreiging beschreven door o.a. 2 onderzoekers van de University of Windsor. De International Joint Commission is een samenwerking tussen de overheden van de VS en Canada met als doel oplossingen te zoeken voor de problemen met de Great Lakes.

De auteurs Merih Otker Uslu en Nihar Biswas (University of Windsor): de chemische verbindingen vormen een bedreiging daar het bewezen negatieve effecten op zowel dieren als mensen bezit. In het rapport, data over de periode 2007 – 2011, maken ze zich ernstige zorgen.

De giftige effecten van deze lage dosis man-made chemicals variëren van veranderingen in het voortplantingssysteem van vissen en de versnelde ontwikkeling van resistente bacteriën. Deze vormen beide een bedreiging voor de volksgezondheid.

Alhoewel deze chemicaliën een toenemende bezorgdheid bezitten en reeds geruime tijd waargenomen worden in de meren, is het lozen niet geregeld bij de verantwoordelijke commissies van zowel de VS als Canada.

Uslu en Biswas roepen op voor een alomvattende risicobeoordeling voor elk van de onderstaande groepen chemicaliën en hun restproducten.

Farmaceutische producten

Waterzuiveringsinstallaties zijn op dit moment niet in staat om farmaceutische (rest)producten uit het water te filteren. Het resulaat is dat er veel verschillende restproducten in de meren wordt aangetroffen.

De schrijvers van het rapport verklaren dat het onderzoek op de aanwezigheid van farmaceutische resten zich geconcentreerd heeft op antibacteriële middelen (zoals bijvoorbeeld triclosan). De gemeten lage concentraties kunnen resistentie van bacteriën versnellen en hierdoor een mogelijk gevaar voor de volksgezondheid vormen.

Restproducten van antidepressiva, antibiotica en steroïden kunnen mogelijk in het grondwater terechtkomen en vervolgens uit de kraan. Deze chemicaliën kunnen de gezondheid negatief beïnvloeden. De gemeten gehaltes van deze farmaceutische (rest)producten is relatief laag en de studie geeft geen uitsluitsel over de te drinken volumes voordat deze gehaltes een mogelijke bedreiging vormen voor de gezondheid.

Daarnaast wordt er ook een significante meetbare hoeveelheid caffeïne in het water gedetecteerd.

Pesticiden

De bedreiging van pesticiden in de Great Lakes is simpel en tegelijkertijd verontrustend: vele pesticiden zijn hormoonverstoorders of endocriene disruptors. Deze stoffen kunnen het voortplantingssysteem van water-organismen ernstig beïnvloeden.

Verhoogde gehaltes van pesticiden worden in de meren aangetroffen aan het einde van de lente en de zomer. In deze periode is ook de activiteit op de landbouwbedrijven het grootst. Daarnaast richten Uslu en Biswas hun pijlen ook op de vele golfterreinen in de regio. De pesticiden bereiken via de vele waterwegen, waarvan enkele ook onderzocht zijn, de Grote Meren.

In 2001 en 2002 werden 7 kolonies van de Amerikaanse blauwe reiger bij de St. Larence River op 21 pesticides onderzocht. Het trieste resultaat meer als de helft van de 21 pesticiden werd ook aangetroffen.

De gehaltes van de gemeten pesticiden waren onder andere afhankelijk van de verbinding zelf (gevoeligheid of detectiegrens) en de plaats van bemonstering. In de Humber river worden hogere gehaltes van het onkruidsverdelingsmiddel atrazine aangetroffen dan in de Don River. Dit om de eenvoudige reden omdat de regio rondom de Humber River grotere landbouwgebieden bezit.

Synthetische vlamvertragers

Vlamvertragers zijn chemicaliën die bijvoorbeeld aan verf en plastics worden toegevoegd, vooral halogeenhoudende vlamdovers zijn zeer giftig. Deze verbindingen lossen relatief eenvoudig op in vet en zijn dankzij hun persistentie een potentiële bron voor accumulatie in de sedimenten en bioaccumulatie in de voedselketen. Daarnaast bezitten de groep broomhoudende vlamvertragers chemisch dezelfde structuur als PCB’s. Deze verbindingen bezitten hormoonverstorende eigenschappen.

Daarnaast dient opgemerkt te worden dat deze vlamdovers niet chemische gebonden zijn maar kunnen uitbloeden en zodoende in de atmosfeer terechtkomen (meer info).

Synthetische muskverbindingen

Synthetische muskverbindingen zijn man-made geurstoffen en worden breed ingezet: parfum, cosmetica, waspoeder en schoonmaakproducten. Door hun lipofiele of waterafstotende karakter kunnen deze verbindingen, volgens de studie, niet effectief uit het afvalwater verwijderd worden.

In de monsters van vissen in de regio Chicago werden deze verbindingen 100% teruggevonden.

Bisfenol A of BPA

Bisfenol A is overbekend en wordt in grote volumes ingezet als bouwsteen voor de plastic polycarbonaat en epoxyharsen. Zijn hormoonverstorende werking wordt in de wetenschap algemeen geaccepteerd echter de politiek loopt door het lobbyisme van de industrie achter.

Ondanks een sterk verbeterde risicobeoordeling wereldwijd, bijvoorbeeld een verbod in vele landen van polycarbonaat babyflesjes, gaat de verontreiniging van het water gewoon verder. Tegenwoordig maakt bisfenol A bij meer dan 90% van de westerse mens onderdeel uit van het bloedbeeld.

De risicobeoordeling van deze man-made chemical dient voor zoetwater dringend uitgebreid te worden. Bisfenol A wordt wijdverbreid aangetroffen in de Grote Meren, Detroit en Windsor (Ontario).