'Copyrightwet schendt vrijheid meningsuiting'

Professor: auteursrechthouders hebben te veel macht

Een bevel tot verwijdering van online materiaal, zoals beschreven in de Digital Millennium Copyright Act, kan de vrijheid van meningsuiting beperken. Dat schrijft professor Wendy Seltzer van de Boston Law School.

De Digital Millennium Copyright Act (DMCA) werd in 1998 in Amerika ingevoerd om auteursrechthebbenden een legale stok achter de deur te geven in hun strijd tegen piraterij op het internet.

Takedown-notice

Mensen die vinden dat hun auteursrechten worden geschonden, kunnen een bevel tot verwijdering van het bewuste materiaal, een zogenaamde takedown-notice, richten aan een website of internetprovider.

De gewraakte website of provider heeft het recht die beschuldiging te weerleggen. Maar zelfs als men dat doet, moet het omstreden materiaal tien à veertien dagen offline blijven. Daarna pas mag het, mits de aanklacht ongegrond is verklaard, opnieuw gepubliceerd worden.

Houdt een provider of website zich niet aan deze regel, dan verliest men enkele rechten die eveneens in de DMCA zijn opgenomen. Die wet stelt onder meer dat internetproviders niet verantwoordelijk geacht kunnen worden voor de daden van hun klanten.

Presidentscampagne McCain

In de praktijk wordt vaak misbruik gemaakt van de takedown-notices. Tijdens de presidentscampagne van John McCain bijvoorbeeld bombardeerden nieuwsdiensten de videosite YouTube met takedown-notices voor clips over McCain.

“Het feit dat de wet de mogelijkheid biedt om commentaar en kritiek te laten verwijderen, zonder tussenkomst van een rechter, doet vragen rijzen over de vrijheid van meningsuiting”, schrijft professor Seltzer in een paper die in ruwe vorm al op het net te vinden is.

Fair use

Haar hoofdargument is dat de wet rechthebbenden wel de mogelijkheid biedt om verwijdering van materiaal te eisen, maar dat de wetten op auteursrechten en de uitzonderingen daarop - zoals het beleid van fair use (redelijk gebruik) - vaak vaag omschreven zijn.

Gezien de moeilijkheid om uitspraak te doen over auteursrechtzaken vindt Seltzer dat de DMCA te veel macht geeft aan auteursrechthouders. Daarom verwijderen Amerikaanse internetproviders automatisch materiaal waarover een takedown-notice binnenloopt.

Het resultaat is een goedkope en makkelijke manier voor bedrijven en zelfs sektes als Scientology om materiaal dat hen niet zint van het internet te laten verwijderen.

Wet aanpassen

De enige oplossing is het aanpassen van de wet, denkt de professor. Takedown-notices moeten voorbehouden worden voor gevallen van auteursrechtenschending met commerciële doeleinden en moeten vergezeld worden van bewijsmateriaal.

Ook wil Seltzer de verplichte offlineperiode voor gewraakt materiaal afschaffen en boetes invoeren voor misbruik van de takedown-notices waarin de DMCA voorziet.

Door, Jan Custers.

www.zdnet.nl