De Zaak Baybasin: Manipulatie met Telefoontaps
De Zaak Baybasin: Manipulatie met Telefoontaps
Op onder meer het Zaplog is al regelmatig geschreven over de zaak Baybasin, en over de suggestie dat er in de zaak werd gemanipuleerd met tap materiaal. Hieronder een wat uitgebreidere uiteenzetting van de mogelijke manipulatie met de getapte gesprekken, en de onderzoeken die hiernaar werden gedaan.
NFI-Onderzoek
De banden met afgeluisterde gesprkken werden auditief onderzocht door het Nederlandse Forensisch Instituut (NFI). Het NFI stelde vervolgens dat enkel op basis van het afluisteren van de banden niet met zekerheid kon worden vastgesteld dat er sprake was van manipulatie; om dit vast te kunnen stellen zou er aanvullend technisch onderzoek nodig zijn van de originele banden.
Tegelijkertijd raadde de expert van het NFI, de heer Broeders, aanvullend onderzoek af, want hiervoor zou hij 'geen aanleiding' hebben gezien. De eindconclusie van het NFI was dan ook dat er geen doorslaggevend bewijs was voor manipulatie. Het feit dat er wel aanwijzingen waren werd hierbij buiten beschouwing gelaten.
Contra-Expertise
Twee externe experts, Martien Kuylman en Hans van de Ven, hebben ook onderzoek gedaan naar de getapte gesprekken, en kwamen uit om een totaal andere conclusie. Martien Kuylman was betrokken bij ondermeer de ontwikkeling van het tapsysteem van de politieregio Amsterdam-Amstelland, en is voormalig hoofd beveiliging van UPC. Hans van de Ven is voormalig hoofd signaal analyse van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst, en heeft is werkzaam geweest bij bedrijven die tapsystemen ontwikkelen.
Deze experts stellen dat het niet anders kan dan dat er gerommeld is met het tapmateriaal. De conclusies van de onafhankelijke experts :
*1. In vijf gesprekken komt midden in een, volgens het dossier, doorlopend gesprek een AGC-patroon op. Dat is een patroon in de frequentie van het signaal dat altijd voorkomt vlak voor een gsm-gesprek, een ruis vlak voor de communicatie tot stand gebracht wordt. Wanneer dat zogenoemde AGC-patroon midden in een 'doorlopend' gesprek waarneembaar is dan kan het niet anders of er wordt een nieuw gesprek begonnen. Dus staat vast dat er twee gesprekken aan elkaar zijn gemonteerd. Het is technisch onmogelijk dat het een enkel gesprek is.
In elf gesprekken is een kiestoon hoorbaar van 450Hz of 400Hz. In Nederland is de kiestoon 425Hz. Dat betekent dat deze gesprekken onmogelijk in Nederland kunnen zijn opgenomen zoals het dossier wil doen geloven. De frequenties 450Hz en 400Hz zijn in gebruik in respectievelijk Turkije en Engeland.
Van veertien gesprekken is vast komen te staan dat het helemaal geen telefoongesprek kan zijn, maar direct moet zijn afgeluisterd, bijvoorbeeld met een microfoon in een kamer. De gesprekken vertonen een frequentie die onder de 3400Hz uitkomt. Daarmee vallen ze buiten de telefoonbandfrequentie die hoge en lage frequenties afkapt. Ze kunnen dus niet afkomstig zijn van enig in de tapkamer opgenomen telefoongesprek, maar staan wel als zodanig in het dossier.
In twee gesprekken is de signaal/ruisverhouding zo goed dat het onmogelijk gsm-gesprekken kunnen zijn, zoals in het dossier vermeld. Het betreffen verbindingen met een vaste lijn.
In een gesprek komt overspraak voor (stemmen van andere gesprekken). Dit verschijnsel moet zijn veroorzaakt door een analoge centrale. Vanaf 1995 waren in Nederland alle analoge centrales vervangen door digitale. Dus dit gesprek kan nooit, zoals het dossier pretendeert, in november 1997 van het Nederlandse telefoonnet zijn afgetapt. In een ander gesprek zijn pulstonen te horen die alleen vanaf een analoge centrale naar de tapkamer gestuurd kunnen zijn. Ook dit gesprek kan dus niet in 1997 in Nederland zijn opgenomen.
In diverse gesprekken is op meer momenten de ruis volledig weggevallen, zodanig dat het lijkt op het ruisniveau van een goede blanco geluidsband. Dit zijn in ieder geval sterke aanwijzingen voor knip- en plakmomenten. Maar dit kan niet direct worden bewezen, omdat de originele geluidsdrager niet kan worden onderzocht.
De zeven klikken in het gesprek die volgens NFI-onderzoeker Broeders met het schudden van de telefoon samen zouden hangen, kunnen niet door het schudden zijn veroorzaakt. Los van het feit of het nieuwe electriciteit kan opwekken faalt de verklaring. Want 'schudden' van de telefoon zou een willekeurig ('random') signaal tot gevolg moeten hebben, van verschillende frequenties, terwijl het signaal van de klikken een systematisch patroon heeft.
De klikken zijn namelijk gepaarde frequenties zoals die voorkomen als de verschillende nummers van het toetsenbord worden ingedrukt. Bovendien komt midden in dit gesprek in de buurt van de klikken een AGC-patroon op en dat duidt ontegenzeggelijk op het tot stand komen van een nieuwe gsm-verbinding. De conclusie moet zijn dat 'het gesprek met het schudden van de telefoon' niet anders is dan een samenstelling (montage) van twee gesprekken.*
Bovenstaande conclusies zijn overgenomen uit het boek 'Onder de tap: Afluisteren in Nederland' van Wim van de Pol, waarin onder meer een uitvoerige analyse wordt gegeven van het gebruik van tapgesprekken in de zaak Baybasin
Conclusie
Tijdens de rechtzaak zijn bovengenoemde aspecten door de rechtbank niet meegenomen, omdat de rechtbank is uitgegaan van de conclusies van het NFI. Dat deze conclusies met harde feiten worden weerlegd kon de rechtbank niet deren; kennelijk zijn conclusies van het NFI in Nederland leidend, en wordt naar contra-expertise niet of nauwelijks gekeken ?
Al met al valt te concluderen dat er in de zaak Baybasin gemanipuleerd is met bewijsmateriaal, en dat de rechtbank, onafhankelijk van de schuldvraag, het openbaar ministerie niet ontvankelijk had moeten verklaren op basis van deze gang van zaken, in plaats van een verdachte tot een levenslange straf te veroordelen op basis van gemanipuleerd bewijsmateriaal.
Ook is het van belang om in ogenschauw te nemen dat de getapte gesprekken het belangrijkste bewijs wat tegen Baybasin, en dat er niet of nauwelijks sprake was van aanvullende bewijsvoering. Wat dat betreft is er duidelijk sprake van een behoorlijke justitiele dwaling, en van grove schending van de rechten van de verdachte.
Eigenlijk vermoed ik het nog erger, dat de NFi uitslagen op bestelling levert (bvb deventerse moordzaak).
Dit is een eigen artikel van Freedomfiles, waarbij hij gebruik heeft gemaakt van een quote uit het boek "onder de tap" van Win van de Pol. www.onderdetap.nl
@ WaBu
je kunt mede op basis van dit soort voorbeelden grote vraagtekens zetten bij de werkmethoden van het NFI.
"M'n bek valt open van zoveel "amateurisme" van de kant van de NFI. Daar hangen mensen levens aan.
Eigenlijk vermoed ik het nog erger, dat de NFi uitslagen op bestelling levert (bvb deventerse moordzaak). "
Je kunt het gerust hebben over uitslagen op bestelling. Wanneer je het complete verhaal leest, dan is het wel duidelijk dat Broeders, die leiding gaf aan het onderzoek voor het NFI, absoluut geen amateur is. Hij negeerde zelfs zijn eigen wetenschappelijk onderzoek in zijn conclusies :
At the last moment, Baybasin’s lawyers presented the Court of Appeal with a final report from Van de Ven, which offered an entirely different explanation for the clicks. This report showed a spectrum analysis of this call that exhibits clear signs of splicing at the position on the tape where technical rattles (clicks) occur. The frequency graph shows brief silences during the three seconds concerned. As irony would have it, the scientific literature contains an article from 1993 that discusses precisely this kind of click: periods of silence that occur when deleting and overwriting tapes by starting the recorder. The expert that wrote this report is Broeders. He describes in this article signal interruptions of between two hundred and six hundred milliseconds when overwriting tapes.[23] This is exactly what Van de Ven observed in the frequency pattern of the disputed call.
It is astonishing that Broeders did not recognize this same pattern when studying the material, and did not confirm that it was identical to the example in his 1993 article, and more astonishing that the Baybasin report lacks any reference to his earlier study. After all, it would seem obvious at least to examine the correctness of the hypothesis that Baybasin’s calls exhibited the same characteristics as the pattern he described in 1993.[24]
[23] Rapport Broeders, 1993, Het Forensisch Onderzoek van Audio-opnamen, om Modus (NFI) nr.1
[24] Rapport J.W.M. van de Ven, 15 Juli 2002
http://www.onderwereldblog.nl/index.php?s=scu
http://www.ravagedigitaal.org/archief_0404/a3.htm
Voor wat betreft de Baybasin-zaak lijkt het eerder dat niemand zijn handen wil branden vanwege de Nederlands-Turkse relaties, al is het Comverse verhaal eveneens zeer interessant.
De manipulaties in de Baybasin taps lijken in eerste instantie immers meer verband te houden met zware diplomatieke druk door Turkije richting Nederland in deze zaak.
Comverse heeft absoluut geen exclusief recht in Nederland om aftaptechniek te installeren en onderhouden; het aandeel van Comverse in deze markt neemt sinds 1993 alleen maar af. Sindsdien zijn er veel producenten bijgekomen, en ook binnen Nederland hebben we inmiddels aardig wat bedrijven die zich met dit soort zaken bezig houden, en concurreren met Comverse (Verint).
Op het gebied van de analoge telefonie had Comverse in het verleden zo'n beetje een monopolie (15 jaar geleden).
Volkskrant: Verknipte Gesprekken 1/2 (20 Dec 2002)
http://web.archive.org/web/20021217082106/http://www.volkskrant.nl/binnenland/8761030113615.html
Volkskrant: Verknipte Gesprekken 1/2 (20 Dec 2002)
http://web.archive.org/web/20021220083514/http://www.volkskrant.nl/binnenland/1033708161828.html
http://www.youtube.com/watch?v=NFQEiwxj8x8
http://www.youtube.com/watch?v=Zrwu6kHkp9U
Ooit zal Baybasin vrij zijn.
http://www.cs.ru.nl/B.Jacobs/PRESS/nrc-8-9-03.pdf
NRC: Justitele Tapcultuur
http://www.cs.ru.nl/B.Jacobs/PRESS/nrc-tap-hoofdartikel-27-10-03.pdf