1. #9-11
  2. #amerika
  3. #antiterrorismewet
  4. #democratisch
  5. #human-rights-watch
  6. #inlichtingendiensten
  7. #terrorisme
  8. Artikelen

'Antiterrorismewetgevingen openen deur naar misbruik'

Sinds 9/11 hebben 144 landen in opdracht van de Verenigde Naties hun antiterrorismewetgeving verstrengd, met zware gevolgen voor de vrijheid van hun burgers. Dat staat in een rapport van Human Rights Watch.

“De antiterrorismewetten zijn een gevaarlijke uitbreiding van de macht van regeringen om te onderzoeken, te arresteren, op te sluiten en te vervolgen”, schrijft de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch in een recent rapport. “Het is onrustwekkend dat regeringen de antiterrorismewetgeving ook gebruiken om activiteiten te veroordelen die niets te maken hebben met terrorisme, zoals vreedzaam protest.”

De democratische vrijheden van de burgers staan ook binnen Europa onder druk van de nieuwe antiterrorismewetgevingen. Onder andere het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Italië en Frankrijk hebben hun wetgeving sterk uitgebreid sinds de aanslagen van 9/11.

Willekeurig fouilleren en arresteren

Van 2007 tot 2011 fouilleerde de Britse politie zonder geldige reden meer dan een half miljoen – vaak allochtone – personen. Niemand werd achteraf schuldig bevonden aan terrorisme. Bovendien kan een persoon in het Verenigd Koninkrijk gedurende twee weken opgesloten worden zonder aanklacht of bevel van een rechter, en vier weken met rechterlijke toestemming.

In Frankrijk kan de politie ook verregaande maatregelen nemen zonder reden of verdenking. Indien een persoon te weinig verdient om zijn levensstijl te rechtvaardigen en tegelijkertijd iemand kent die banden heeft met een terroristisch netwerk, kan de Franse staat hem vervolgen voor “steun aan een terroristische groepering.” De overheid kan een verdachte bovendien gedurende zes dagen opsluiten zonder aanklacht of zonder een rechter te raadplegen.

Inbreuk op vrijheden

Sinds 2005 is het voor de Italiaanse autoriteiten en inlichtingendiensten aanzienlijk makkelijker geworden om een burger af te luisteren via telefoontaps. Een rechter of openbare aanklager hoeft enkel te oordelen dat de taps “noodzakelijk” zijn om aan informatie te komen over mogelijk terrorisme. De politie mag gevangenen eveneens ondervragen zonder advocaat of zonder voorafgaande toestemming van een rechter, indien ze informatie zoekt over terroristische activiteiten.

Sinds 2008 kan in het Verenigd Koninkrijk het ‘recht om te zwijgen’ een ondervraagde wel eens zuur opbreken. In het kader van terrorisme kan een beklaagde veroordeeld worden, omdat hij zich tijdens de ondervragingen beroepen heeft op zijn recht om te zwijgen. “Dit toelaten is een inbreuk op het recht om te zwijgen en op de bescherming van de ondervraagde tegen zelfbeschuldiging”, aldus Human Rights Watch. De eerste 48 uur heeft de gearresteerde mogelijk ook geen recht op een advocaat.

In Spanje kan die periode zonder advocaat oplopen tot maar liefst dertien dagen. Dezelfde wet kan de gevangene eveneens verbieden om familie of vrienden te verwittigen van zijn arrestatie, of om bijstand te vragen van bijvoorbeeld een vertrouwenspersoon.

Deur naar misbruik op een kier

“In elke wetgeving die we onderzochten, staat minstens een passage die de deur open zet voor misbruik”, schrijft Human Rights Watch op haar website. “Het gaat dan vooral om vage definities van ‘terrorisme’ of arrestaties zonder arrestatiebevel.” De organisatie vraagt dat de regeringen de wetten bijsturen.

Indien de regeringen dat niet doen, zou hen dat wel eens zuur kunnen opbreken. “Wetten tegen terrorisme die vrijemeningsuiting of vreedzaam protest de kop indrukken, zijn contraproductief”, waarschuwt Letta Tayler, onderzoekster bij de mensenrechtenorganisatie. “De schending van mensenrechten kortwiekt terrorisme niet, maar helpt het groeien.”

www.knack.be

No Rights Reserved (CC0 1.0)
0