De moord op de weerhuisjes

De figuurzaagkist die pappie eigenlijk voor mij had gekocht was in ons hele gezin razend populair en zèlfs mijn oudste broer die boekhouder wilde worden gebruikte hem nu ook.
Ik denk dat dit vooral kwam omdat hij in de buurt een vriendje had, Henk Klein die later nog leraar werd op een technische school, afdeling houtbewerken dan.
Dirk had ik mijn houtboor geleend en hoe je boortjes inzet maar kon het nog steeds niet - maar rare gaatjes in een krantenhanger kon hij uitzagen als de beste!
Hij maakte behalve de prachtige krantenhanger ook een molen die beiden nog jarenlang aan de keukenmuur hebben gehangen.
Rare gaatjes uitzagen deed hij dus echt met wiskundige precisie: zo goed was ik niet.

Ikzelf vond mechaniekjes veel mooier en prefereerde altijd figuurzaagstukjes met tandwielen erin zoals een trekclown of een weerhuisje dat Aartje graag wilde hebben. Aartje werd boer en zocht iets dat het weer beter kon voorspellen dan het weerglas in de gang. En daar kwam hij met de tekening mee aan: of ik die wilde maken?
Het was nog een héle constructie want er zaten een 10-tal kleine snaarwieltjes erin op spijkers, dit om de 50 cm lange paardehaar langs de wanden te kunnen opvouwen en bovenin moest een slapper trekveertje komen om hem te spannen.
Dat wilde ik wel maken en zou er dan zijn weekloon voor krijgen: een gulden! En daar kon ik dan weer batterijen en lampjes van kopen. En omdat we een paard hadden kon Aartje makkelijk aan enkele lange paardeharen wel komen want die lagen gewoon achter het beest: in de stront.
De snaarwieltjes bleken in oude radio's te zitten evenals de juiste trekveertjes en ook bruikbaar snaartouw voor op het asje van de draaibare paartjeskoppel als aanwijzer.

En dáár ging het nou om in een weerhuisje: dat paartje waarvan één helft het vrouwtje was dat luchtig was gekleed - de ander was het mannetje met een jas aan en paraplu op. Bovenin moest je een spijkertje inslaan en daar kwam het snaartje met 3 wikkelingen over en: als de vochtigheid in de lucht toenam rekten de paardeharen uit en dan draaide het mannetje met de paraplu naar buiten! Niet té ver, dat werd dan door een spijkertje in het dak weer voorkomen en het spanverschil aan trekkracht werd door de onderste, zwaardere trekveer opgevangen.
Het mannetje liep van bóven dus vast tegen de spijker - van het vrouwtje liep haar bezem van onderen vast tegen de onderste spijker.

Van die aanwijzers, altijd een paartje luchtig vrouwtje / dik gekleed mannetje waren wel vijf verschillende van en die moest Aartje nog een keuze van uitzoeken! En zowaar: er was ook een boerin die met blote armen de was deed - en het mannetje was ook een boer met een zwarte cape om met een donker wolkje erboven onder de koei te plukken. Het bestond!
Aartje "leverde" me vol trots de 3 lange paardeharen en ik die erin gemonteerd. Hij kon bijna niet wachten! Klaar, en werkte goed. Dachten we aanvankelijk?

Neehoor. Als het regende gaf het ding nog steeds een soppend boerinneke aan - en zelfs tijdens mooi weer zat vaak genoeg de boer met een regencape te melken.
Onbegrijpelijk...
"Jamaar, dit zijn natte haren uit de poep? Die zullen eerst nog wel een maand moeten drogen?"
Zesjarig Aartje hevig teleurgesteld natuurlijk maar daar kan ik toch niks aan doen?

Besloot er voor mezelf ook maar eentje te maken maar zonder gekke boeren erin. En ook geen paardeharen uit de stront erin want dit werkte echt niet.
Maar watte dan voor het paartje, als stel? Daar zag ik een wufte strandscene met een schaars geklede juffrouw, en ergens anders een wijdbeense politieagent, met knuppel!
Ik de beide helften met Velpon aan elkaar geplakt - maar het midden nog niet uitgezaagd maar nog recht: eerst het zwaartepunt bepalen!
Toen ik dat vastgesteld had konden daar het blokje hout op gelijmd en vastgetimmerd en kon de rest van de aanwijzer wel uitgezaagd worden. Klaar.
Maar nou de haren nog?
Mijn zuster had zó lang haar dat ze die in de grond erinspitte maar kon niets missen - dus ik op school aan een lief meisje gevraagd of ik 3 haren van haar mocht hebben voor een weerhuisje. Het kostte me wel overredingskacht maar uiteindelijk stemde ze toe - maar liet dat afknippen veiligheidshalve toch maar door een wat groter meisje doen.
Nu had ik er opeens wel 15! Vijftien stuks haren en ik was heel blij!
Maar de meester hoorde het en moest op rapport komen en, de haren mocht ik toch houden toen hij het hoofd van het meisje eerst zorgvuldig had onderzocht.

Ik thuis 3 meisjesharen zorvuldig in mijn weerhuisje ingemonteerd en zowaar, mijn weerhuisje werkte uitstekend! Maar goed weer aangeven??? - nou nee, was dàt maar waar!
Tot ik ontdekte dat: als de politieagent met zijn knuppel naar buiten kwam: dán had pa ook weer zijn befaamde donderklapbuien - en als hij wel te spreken was dan ging die barse politieagent met zijn knupppel naar binnen en kwam de mooie juffrouw in schaarse strandkledij naar buiten met het zonnetje erboven. En: dat was wel altijd stipt op tijd!
Het was dus helemaal geen weerhuisje maar een sneerhuisje!!! En volmaakt ook nog. Preciés wat ik nou net nodig had want die hardhandige boerenvuisten waren gevaarlijk!

Ik mijn "vondst" aan mijn broertje verteld maar die geloofde geen woord van wat ik zei maar, omdat hij ook al nare ervaringen met die bruut (onze pappie) had meegemaakt besloot hij erop te letten en dan vooral of ons paard dan klappen kreeg?
Inderdaad. Sterker, ook zijn sneerhuisje "voorspelde" het beulswerk zelfs zo goed dat Aartje voortaan precies wist wanneer hij ons paard zou moeten troosten met klopjes op zijn hals en een stukje veekoek - en ook wanneer dat niet hoefde.
Het paard accepteerde Aartjes (6) goede zorgen en werd zo gedienstig voor hem dat boze pa dit opviel en dus: dat paard MOEST weg en zou weg, hoe dan ook!
Elk jaar kocht pa een ander paard waarbij hij altijd 300 gulden moest toeleggen - en meestal ook nog veel slechter dan de vorige maar dat vertelde hij ons dan nooit. En iedere keer stond zowel Aartje alsook onze mammie dan doodsangsten uit want haar oom was door een paard doodgeslagen.

De kwantummechanica verklaart alles
Ik vertelde het sneerhuisjesverhaal in mijn klas en iedereen lachtte zich tranen met tuiten want niemand kon in de '50er-jaren zoiets nou geloven! Het zou immers nog tot 2008 duren alvorens een wetenschapper een foton kliefde, en die beide fotonhelften ieder een andere kant door het ondergrondse glaskabelnetwerk van Zwitserland doorjoeg: de éne helft onder Bern en de andere helft onder Geneve waarna bleek dat beide fotonhelften nog steeds met elkaar in kontakt bleven en met elkaar communiceerden met 12.000 malen van de lichtsnelheid - professor Einstein zou zich nog in zijn graf kunnen omdraaien?
We noemen dat de effekten van de Kwantummechanica: veel geleerden menen dat zulke effekten die uit de binnendeeltjes van atomen voortkomen niet in onze stoffelijke wereld kunnen manifesteren doch hierin hebben ze ongelijk: zonder de kwantummechanica zouden we geen transistors hebben, geen laserstralen, geen CD-speler en ook geen mri-scanners.

Het verhaal van een joch die had ontdekt dat weerhuisjes helemaal geen vochtig weer aangaven maar dat het sneerhuisjes waren die lieftallige en aandoenlijke meisjes er hun haren van deden krimpen van krachtige mannenwoorden haalde eind '50er jaren de krant.
Werkte onfeilbaar zelfs. Maar ook politieinstructeurs hadden hele opstellingen van wel 15 sneerhuisjes om "de vorderingen" van cursisten op dure rijpaarden bij te kunnen houden...
Ik heb de 'sneerhuisjes'-opstelling op fort De klop (Utr) nog zelf mogen bewonderen:
"Eindelijk kan ik de verrichtingen van mijn cursisten op hun paard zelfs op afstand nog in de gaten houden" bromde de instructeur: "Kijk maar, hier er weer eentje die zijn zadel op de rug van mijn lespaard heeft doorgezeten" - uiteraard mocht de korpschef hiervan niets weten dus het werd hem uitgelegd als een vochtigheidsmeting.

En dus... ook criminelen lezen kranten en ontdekten nóg een nuttige toepassing: voortaan wisten criminelen precies wanneer de politie voor hun deur zouden staan met hun overvalwagens.
Sneerhuisjes werkten zelfs zo goed dat deze keer de Overheid alarm sloeg omdat ze erachter kwamen dat criminelen over betere opsporingsapparatuur beschikten dan zijzelf en haalden alle weerhuisjes weg uit de huizen. En dát is nou de ware reden dat bij lorrenboeren en 2-handsgoederenzaken nog volop koekkoeksklokken zijn te verkrijgen met peperduur koperen uurwerkjes erin - maar weerhuisjes?
Nee, nèrgens meer. Want dank zij de haren van uw tienerdochter weet u immers tevoren of u nog die dag een vette snelheidsbekeuring gaat oplopen want dit apparaat is onfeilbaar.

(schrijver is voor het leven bijzonder opsporingsambtenaar, code 601)