<< error >> (our Markdown requires valid webpage links, not image links, see manual)

Rob de Wijk:Pas op, kijk uit: de ’ontregelaars’ komen eraan

Ooit was Nederland overzichtelijk en stabiel. Verlangen naar een voorbije tijd? Nee. Nederland is nu een stuk spannender. Maar Nederland is ook een etalage geworden waarin andere welvarende democratieën kunnen zien wat hen te wachten staat. Dat is precies de reden waarom buitenlandcommentatoren, zoals ik, steeds meer over Nederland schijven.

Nederland als laboratorium van de westerse wereld, waarin processen plaatsvinden die elders in de wereld soms tot ongelukken hebben geleid. Zoals de opkomst van het populisme. Wie zich in Nederland als buitenlandcommentator beperkt tot het buitenland heeft niets te vrezen, maar wordt een parallel met Nederland getrokken dan volgt een bombardement van haatmails en word je afgeserveerd als een vertegenwoordiger van ’de elite’ die de woedende bevolking manipuleert.

Haatmails wennen. Het is de keerzijde van de postmoderne samenleving waar iedereen mondig is; iedereen toegang tot informatie heeft; iedereen recht van spreken heeft; iedereen een mening heeft die even belangrijk is als de feiten van deskundigen; en iedereen die mening in een vlaag van verstandsverbijstering op het internet kan zetten.

Deze ontwikkeling gaf vleugels aan een stroming die ik de ’ontregelaars’ noem en in Nederland in opmars is. Die stroming is er altijd geweest. Maar in tegenstelling tot bijvoorbeeld de communisten in het Europa van het begin van de vorige eeuw hebben de huidige ontregelaars geen alternatieve visie op de maatschappij. Wat hen bindt is een destructieve agenda ter versterking van hun eigen positie. Bovendien is er in toenemende mate sprake van een gelegenheidsverbond van lobbies en politici.

Neem het klimaat. Natuurlijk is het slecht dat in het klimaatrapport van het IPCC fouten staan. Maar detailfouten in wetenschappelijk werk zijn van alle tijden en hoeven niet gevaarlijk te zijn zolang de kernboodschap niet wordt ondermijnd. Tot nu hebben de fouten geen gevolgen voor de conclusie dat de aarde opwarmt, dat te veel CO2 in de lucht wordt gespoten en dat de mens verantwoordelijk is.

Fouten, waarvan er ongetwijfeld meer worden ontdekt, worden door klimaatsceptici aangegrepen om het hele rapport om zeep te helpen en klimaatmaatregelen te voorkomen. James Hogan en Richard Littlemore beweren in hun boek Climate Cover Up: the Crusade to Deny Global Warming dat de Amerikaanse en Australische kolenindustrie een klimaatsceptische lobby heeft georganiseerd onder de naam International Climate Science Coalition. Een club van dubieuze wetenschappelijke reputatie die kennelijk de kolenindustrie dient en stelt dat het IPCC rapport bewust bedrog is en dat de ontdekte fouten een topje van de ijsberg zijn.

Politieke ontregelaars zoals de PVV deden het IPCC rapport op hoge toon af als bedrog. Bij populisten in de politiek gaat het om het vergaren van macht om een voor mij onduidelijke agenda uit te voeren. En bij lobbies zoals de kolenindustrie gaat het om geld verdienen. Beide hebben belang bij ontregelen.

Het wordt pas echt zorgwekkend als gerespecteerde politici op verkrampte wijze op fouten in het klimaatrapport reageren en daarmee een tamelijk kleine groep ontregelaars de wind in de zeilen geven door bij te dragen aan het beeld dat wetenschappers ook maar een meninkje verkondigen.

Het is het soort ’verlicht populisme’ waardoor het hele klimaatbeleid verlamd wordt en de wetenschap in diskrediet wordt gebracht. Mij stoort dat het algemeen belang zo ondergeschikt wordt gemaakt aan het vergaren van macht en geld en dat politici die op zich van goede wil zijn dit land onbestuurbaar maken. Politici met enig verantwoordelijkheidsbesef mogen hierin nooit meegaan.

www.trouw.nl