Jemen: VS vechten tegen democratie, niet tegen Al-Qaida (1/2)

Interview met Mohamed Hassan door Gregoire Lalieu & Michel Collon, deel 1 van 2

Een broek vat vlam in een vliegtuig nabij Detroit en raketten vallen neer op Jemen. Is dit het zogenaamde vlindereffect? Volgens Mohamed Hassan is de terroristische bedreiging slechts een excuus. In dit interview legt hij uit wat werkelijk speelt in Jemen, dat wil zeggen: het ondermijnen van democratie in de Golf-regio om de beheersing over diens olie te behouden.

Sinds de mislukte aanslag op de vlucht van Amsterdam naar Detroit staat Jemen in de schijnwerpers. Dat is waar de jonge Nigeriaanse terrorist zijn training zou hebben gekregen. Hoe heeft dit land, een bondgenoot van de VS, een vluchthaven voor Al-Qaida kunnen worden?

Allereerst moeten we het fenoneem opmerken dat zichzelf herhaalt: elke keer zodra een door Washington gesteund regime wordt bedreigd, verschijnen er terroristen op het toneel. In het geval van moslimlanden krijgt Al-Qaida de schuld. Deze fabelachtige terroristengroep duikt altijd op waar nationalistische of anti-imperialistische bewegingen de door de VS-gesteunde marionetten problemen bezorgen. Dat is wat er nu in Jemen gebeurd. Dit land wordt bestuurd door een corrupt regime dat banden onderhoud met Washington. Maar het wordt bedreigd door verzetsbewegingen.

En plotsklaps verschijnt er een jonge Nigeriaan die van explosieven voorzien op een vliegtuig naar Detroit stapt. Deze veronderstelde terrorist was op opsporingslijsten geplaatst vanaf het moment dat zijn vader de Amerikaanse autoriteiten had gewaarschuwd. Bovendien beschikken de VS over de modernste militaire technologie. Met hun satellieten weten ze of je een tonijn eet of een broodje kip! Dit terrorismesprookje is een bijeengesprokkeld verhaal wat laat zien dat de situatie in Jemen uit de hand loopt voorzover de VS erbij betrokken zijn en hun belangen in gevaar verkeren.

Waarom is Jemen zo belangrijk geworden voor Washington?

De president van Jemen, Ali Abdullah Saleh, is al 20 jaar aan de macht. Zijn regime is corrupt maar politiek in lijn met de Verenigde Staten. Een verzetsbeweging in het noorden van het land en separatisten in het zuiden bedreigen de stabiliteit van de regering. Als een revolutionaire beweging Saleh omverwerpt, dan kan dat uitwerking hebben op de hele regio en verzetsbewegingen in andere pro-imperialistische staten in de regio bemoedigen. In het bijzonder voor degenen die vechten tegen het feudale regime van Saoedi-Arabië.

Daarbij komt dat, toen het gevecht met het noordelijke verzet uitbrak in Jemen, de Arabische Liga, onder Egyptisch leiderschap, direct de rebellen veroordeelde en haar steun gaf aan de regering van Jemen. We wachten er nog steeds op dat die Liga Israëlische agressie tegen Libanon en de Gazastrook veroordeelt. De Gulf Cooperation Council, een organisatie toegewijd aan westerse belangen, gevormd door bepaalde olieproducerende landen, heeft het Jemenitische verzet eveneens veroordeeld. Wat de VS betreft, die zich op de top van een recessie bevindt, mag hun Saoedische kolonie niet bedreigd worden door verzetsbewegingen. Saoedi-Arabië levert een significant deel van Washington's olie werpt zich op als een waardevolle bondgenoot in de Golf. Als de regio onstabiel wordt dan zal dat ernstige economische gevolgen hebben voor de VS.

Wie zijn de noordelijke verzetsstrijders? Wat zijn hun eisen?

In het noorden van het land wordt de overheid al jaren geconfronteerd met het gewapende verzet van de Houthis die hun naam danken aan de oprichter van de beweging, Hussein Al-Houti. Hijzelf stierf tijdens gevechten vier jaar geleden en zijn broer heeft zijn plaats overgenomen. Net als de meerderheid van Jemenieten in het noorden zjn de Houthis zaydieten. De islam is verdeeld over verschillende stromingen zoals het soennisme of het shi'itisme. Deze stromingen vertakken op hun beurt in verschillende afdelingen, waarbij zaydietisme een aftakking is van het shi'itisme.

President Saleh is een zaydiet, maar de Houthis erkennen niet zijn autoriteit. Jemen is in feite een zeer arm land. Haar economie hangt in wezen af van agricultuur welke terugloopt, enige inkomsten uit olie, een weinig visserij en dan nog internationale hulp en geld dat door expats naar huis wordt gestuurd. Daarbij profiteert slechts een handvol mensen in de omgeving van de president van de nationale rijkdommen, terwijl de gewone bevolking armer en armer wordt. De meerderheid van de Jemenieten is jonger dan 30 maar zij hebben geen hoop voor de toekomst. Werkloosheid bedroeg 40% in 2009. De Houthis hebben de overheid vragen gesteld over de oorzaken van achterblijvende ontwikkeling van de regio, het gebrek aan water en vanwege problemen met infrastructuur. Maar president Saleh reageerde niet op hun verzoeken. Dat zijn de gronden op basis waarvan de Houthis hun gewapende strijd hebben opgepakt. Hun hoofdkwartier is de stad Saada. Dit is uiterst symbolisch: het was in deze stad dat meer dan 10 eeuwen geleden de oprichter van Jemenitisch zaydietisme was gehuisvest.

Het gevecht nabij Saada woedt hevig. Duizenden mensen zijn hierdoor vluchteling geworden, en de overheid beschuldigt Iran van steun aan de rebellen...

Deze beschuldiging is vals. Iran heeft een shi'itische meerderheid, maar de Jemenitische zaydieten, vanwege de manier waarop zij bidden en om andere redenen, staan in feite dichter bij de soennieten. Als het Houthi verzet genoeg wapens heeft om nog tien jaar door te kunnen vechten, dan komt dat doordat ze hulp krijgen van een deel van het Jemenitische leger. In feite zijn veel soldaten en officieren zelf ook zaydiet. De strijd in het gebied heeft meer dan 150.000 mensen tot vluchteling gemaakt en zaydietische soldaten kunnen zien hoe hun broeders lijden. Sommigen van hen doen zelfs mee met het verzet.

Daarom moet president Saleh opportunistische soennieten in het leger mobiliseren om tegen het noordelijke verzet te vechten. Dit kan niet ongestraft worden uitgevoerd. Deze zaydietische president, die altijd zijn religieuze overtuigingen heeft gebruikt om de bevolking te mobiliseren, roept vandaag de soennieten op andere zaydieten te verslaan. Saleh zal elke steun verliezen die hij nog had in het noorden van het land.

Vervolgt in deel 2.