We hebben gewonnen!

In deze barre koude winterdagen overspoelt een plotselinge golf van warme medemenselijkheid Nederland. Kinderen keren in gulle geefdrift hun spaarpotjes om, oma's breien er met hun bibberende Parkisonhandjes op los alsof hun leven ervan afhangt, huismoeders bakken tussen het hectische verschonen van de dure wegwerpluiers van hun IVF-tweeling, fanatiek appeltaarten naar het recept van diezelfde oma's en iedere zichzelf respecterende BN'er (dus allemaal) dringt zich op bekende wijze (met de ellebogen dus) naar voren om uit de grond van hun hart steun te betuigen met het goede doel. De kijkers thuis worden opgeroepen blijk te geven van een meer dan gemiddelde solidariteit, uitgedrukt in harde euro's. Politici en bobo's van hulporganisaties bezweren bij hoog en laag, dat er dit keer geen cent aan de strijkstok zal blijven hangen. Kortom, er is weer ergens in de wereld een natuurramp gebeurd en er wordt van alle kanten geappelleerd aan ons biologisch bepaalde wij-gevoel: de zoveelste inzamelactie is volop gaande.
Meer dan € 80 miljoen heeft deze nationale inspanning dit keer opgeleverd. Voorwaar geen misselijke opbrengst voor een ver en relatief onbekend volk, waarmee wij als Hollanders zo op het oog weinig affiniteit hebben.
Maar wat maakt nu eigenlijk, dat wij ons zo aangesproken voelen tot speciaal deze ramp, dat er zo massaal en vooral ook zo kritiekloos wordt gedoneerd? En waarom worden andere, misschien nog wel ergere rampen, buiten het gezichtsveld van de goedwillende, sociale mens gehouden?

Vooropgesteld: ik verwelkom alle positieve uitingen, die bijdragen aan het bewustzijn dat wij mensen groepsdieren zijn, die elkaar nodig hebben voor het voortbestaan. Om die reden hou ik van de Elfstedentocht en van het WK-voetbal en ga ik ieder jaar trouw naar de 5mei-viering. Dit soort gebeurtenissen verbindt mensen en tilt onze soort buiten het egoïstische denkkader, waarin we dag in dag uit gegoten worden door de reclame en de propaganda van de heersende ideologie. Wij zijn in de eerste plaats 'sociale' dieren en geen 'kapitaalverzamel'dieren, hoe graag men ons ook anders wil doen geloven. En dat wordt duidelijk op juist dit soort momenten. Als de sneeuw hoog opgetast ligt en de waterleidingen bevroren zijn, praten we plotseling met onze buren, zorgen we dat de kachel weer brandt bij mevrouw de Vries op de hoek en doen we boodschappen voor ome Cor, die zijn huis niet meer uitkomt. Als het Nederlandse elftal scoort, juichen we met de hele straat, inclusief de Turkse jongetjes van boven en de Argentijnse illegalen van de overkant: we hebben gewonnen. En zo is het ook.

Maar nu, Haïti. Of beter Haïti in de context van andere rampen in andere delen van de wereld. En dan bedoel ik niet alleen natuurrampen, of beter nog: juist niet.
Wat mij bij deze verschrikkelijke ramp bijzonder trof, was naast het verdriet en de wanhoop om het verlies van kinderen of ouders, naast het verloren gaan van het veilige huis en de schamele bezittingen, nog iets anders. Dat is allemaal vreselijk traumatiserend en zoiets wens je uiteraard niemand toe. Maar deze verschrikkingen zijn het gevolg van, althans voor zover we nu weten - er zijn er ook die daaraan twijfelen - een natuurramp. Niet veroorzaakt of gewild door mensen.
Mij trof in het bijzonder toch wel het volgende. Ik las in een verslag op electronicintifada.net van journalist en universiteitsdocent Rami Almeghari over de hartverwarmende solidariteitsacties in Gaza met het volk van Haïti: "As a humanitarian worker here, I can say that it has been really amazing to see that some needy people including women and children wanting to deliver food, toys, clothes and cash to the disaster-affected people in Haiti. The scene in front of the office for the International Committee of the Red Cross in Gaza was really amazing," Gaza City resident Hussam al-Madhoun told The Electronic Intifada .

In schril contrast met deze actie van het al meer dan zestig jaar onderdrukte Palestijnse volk staat het vrijwel totaal ontbreken van steun van de zogenaamde "internationale gemeenschap" na de verwoestende, onmenselijke oorlog van nu een jaar geleden. Een verschrikkelijke oorlog veroorzaakt door mensenhanden, geen natuurramp, geen onvermijdelijke gebeurtenis, maar bewust gepland en uitgevoerd door de Israëlische staat met steun van het overgrote deel van de eigen bevolking en, wat erger is, met steun van mensenrechtenkampioen de VS en vele op dat terrein concurrerende landen van de Europese Unie, waaronder niet in de laatste plaats ons eigen zo deerlijk met lijdende volken meelevende Nederlandje.
Bij veel Palestijnen heeft dit begrijpelijker wijs een bittere smaak achtergelaten, dit "vergeten worden".
In datzelfde artikel verklaarde Fatima al-Helou, moeder van drie kinderen, zich solidair met de slachtoffers op Haïti, maar voegde daar aan toe dat, "humanity cannot be divided. I definitely sympathize with those currently suffering in Haiti, but I also call upon the international community to help me, for I am suffering as well."

"Ay, there is the rub!" om met Hamlet te spreken.
En niet alleen de Palestijnen worden systematisch "vergeten". Er zijn veel meer volken en hun rampen, waarvan de aard en omvang angstvallig worden verzwegen in de media en waarover onze heren politici discreet het stilzwijgen bewaren, omdat het nu eenmaal niet in hun politieke kraam te pas komt. Van natuurrampen zoals de overstromingen in Burkina Faso met tienduizenden slachtoffers, nog geen jaar geleden, tot de zoveelste door de VS gevoerde illegale oorlog zoals in Irak met meer dan een miljoen doden. En van dit soort slachtpartijen, die in strijd zijn met alle internationale regels en wetten, zijn er voorbeelden te over: Vietnam, Cambodja, Afghanistan, maar ook de interventies in Latijns-Amerika in de jaren zeventig en tachtig: Chili, Argentinië, El Salvador, Nicaragua. Dan hebben we het nog niet eens over de systematische koloniale uitbuiting en daarmee gepaard gaande uithongering van Afrika en Azië. Het is een schier eindeloze, zich voortdurend repeterende en tot triestheid stemmende lijst.

Geen inzamelacties voor de Palestijnen, onder aanvoering van het van hypocrisie en opportunisme druipend BN'kanon Linda de Mol en al die andere lamstralen, die in de eerste plaats voor eigen glorie meedoen aan dit soort acties, maar integendeel beschuldigende vingers in de media: "eigen schuld, dikke bult, moeten jullie, Palestijnen, maar doen, wat wij willen." Gaza wordt nog steeds in de wurggreep gehouden van een illegale bezetting. Behalve een enkel konvooi, zoals onlangs dat van George Galloway's "Viva Palestina", komen er geen hulpgoederen het land in. Geen minister Koenders, die toezegt het ingezamelde geld te verdubbelen, geen Balkenende of zo'n ander Haags stuk ongeluk in het telefoonpanel om de gulle gevers te bedanken. Of beter nog Israel ter verantwoording te roepen voor zijn misdaden.
Want dit is geen natuurramp! Dit is een door mensenhanden, opzettelijk veroorzaakt, vermijdbaar lijden. Hoe ziek en van ieder menselijk medegevoel ontdaan, is de politiek geworden? Welke Beau van Erven Dorens durft zich nu eindelijk eens uit te spreken over dit onrecht, welke Volkskrant of NRC gaat nu eens een keer beginnen ons goedwillende volkje bewust te maken van het onmetelijke lijden dat het Palestijnse volk dag in dag uit wordt aangedaan?

Mensen mobiliseren op humanitaire gronden en de politieke achtergronden zoveel mogelijk buiten beeld houden. Dat is gemakkelijk zat. Hoef je tenminste geen echte politieke keuzes te maken. Kun je nog steeds vinden, dat onze Amerikaanse broeders eigenlijk best wel toffe peren zijn, die het beste met de wereld voor hebben, inclusief de massamoordenaars Clinton (Joegoslavië) en George Bush (Irak, Afghanistan), die - toppunt van cynisme! - door Obama (Afghanistan, Pakistan) zijn gevraagd de Amerikaanse hulp aan Haïti te organiseren. Trouwens, wie hebben tot tweemaal ervoor gezorgd, dat de democratisch gekozen Aristide (70% van de stemmen) via een militaire coup werd verjaagd? Juist ja, Clinton en Bush!

En zo is solidair zijn met de lijdende medemens lekker gemakkelijk, bijna een leuk gezelschapspel. En vooral geen slapende honden wakker maken, want dan kunnen de mensen wel eens door gaan krijgen, hoe ze dag in dag uit gemanipuleerd en bedrogen worden.

Haiti, Gaza, Burkina Faso, de VS, Nederland. We leven met zijn allen op één kostbare, kwetsbare planeet. Wij zijn mensen met medegevoel voor andere mensen. Zo zijn we biologisch geprogrammeerd. Dat medegevoel wordt vertroebeld en gemanipuleerd door aangeprate hebzucht en angst voor 'de ander'.
Ooit zullen we zowel de Palestijn in Gaza als de Haitiaan in Port-au-Prince met dezelfde ogen van empathie en medegevoel kunnen zien en daarnaar handelen.

Dan kunnen we met recht zeggen: we hebben gewonnen!