<< error >> (our Markdown requires webpage links, not image links, see manual)

Defensie misleidt over aantal burgerslachtoffers Afghanistan

Door: Arnold Karskens

Recente Defensie-cijfers gepubliceerd door RTL Nieuws waarin sprake is ’80 burgerdoden’ en op 5 oktober in De Pers waarin sprake is van ‘minder dan honderd burgerdoden’ zijn ver bezijden de waarheid. Nederland is als deelnemer van de International Security Assistance Force ISAF en als Lead Nation in Uruzgan verantwoordelijk voor honderden burgerslachtoffers sinds voorjaar 2006. Het wordt tijd voor een onafhankelijke onderzoekscommissie.

Al voor het begin van ‘Missie Uruzgan’ op 1 augustus 2006 namen Nederlandse militairen deel aan acties zoals in de Baluchi-vallei tussen 9 en 19 juli. Volgens Defensie vielen bij ‘Operatie Perth’, waaraan de met de Militaire Willems-Orde gedecoreerde kapitein Marco Kroon deelnam, ‘geen burgerslachtoffers’. Ooggetuigen spraken tegenover de United Nation Assistance Mission in Afghanistan UNAMA over 31 burgerdoden.

Merkwaardig genoeg ontkent Defensieminister Eimert van Middelkoop tegenover de Tweede Kamer het bestaan van dit onderzoeksrapport maar ik heb het zelf in Kandahar kunnen inzien. (bovenstaande foto van een gewonde komt uit het betreffende rapport) Sindsdien zijn er zo’n 500 aanvallen uitgevoerd door Nederlandse gevechtshelikopters en –vliegtuigen, is tientallen keren artillerie ingezet en is ontelbare malen met vuurwapens geschoten. Daarbij zijn dus 80 burgerdoden gevallen, meent Defensie.

Maar ze houdt een slag om de arm want de battle damage assessment, het registeren van het aantal doden op het slagveld, maakt niet altijd duidelijk of het strijders of burgers betrof. ‘Defensie heeft niet de pretentie dat deze registratie volledig of accuraat is.’

Dat is wel een heel makkelijk excuus op eigen falen te verhullen. Rechter Mullah Mohmad Jan in Uruzgan schatte in een gesprek in april 2008 het aantal burgerdoden bij gevechten in de provincie al tussen de 500 en 600, voornamelijk door de inzet van zware wapens.

Het doden is tussentijds niet gestopt. Het laatste bloedbad was op 11 juni toen Nederlandse gevechtshelikopters het vuur openden op twee auto’s en waarbij acht mensen omkwamen en vier gewonden vielen. Volgens Defensie kwamen de helikopters Australische troepen te hulp en waren de inzittenden ‘onomstotelijk’ talibanstrijders. Volgens getuigen gesproken door UNAMA was de fatale beschieting echter zo’n 20 kilometer verwijderd en enkele uren na het laatste gevecht. Onder de slachtoffers vier leden van één familie waaronder een kind en vrouw, en een zakenman uit Tarin Kowt met diens chauffeur.

Al sinds december 2007 houd ik een excessennota bij over het optreden van Nederlandse troepen in Afghanistan en kom tot een aantal burgerdoden dat de 300 ver overschrijdt. Daarbij is het niet altijd vast te stellen of Nederlandse militairen de burgerslachtoffers maken. Soms betreft het gecombineerde acties van Nederlandse, Australische, Amerikaanse en/of Afghaanse militairen.

Vast staat wel dat Nederland als Lead Nation van Task Force Uruzgan sinds 1 augustus 2006 de verantwoordelijkheid draagt van alle ISAF-acties in de provincie. Daarnaast worden Nederlandse F-16 gevechtsvliegtuigen en –helikopters ingezet boven naburige provincies zoals bij ‘Operatie Medussa’ in het najaar van 2006 waarbij tientallen zo niet honderden burgerdoden vielen volgens lokale artsen.

Om aan alle onduidelijkheid over burgerslachtoffers een einde te maken pleit ik voor een onafhankelijke commissie die het aantal doden en gewonden eens goed inventariseert. We zijn dat de bevolking van Afghanistan verplicht.

De Nederlandse regering hanteert voor het welzijn van de lokale bevolking de D’s-aanpak, die van Defensie, Diplomatie en Development-Ontwikkeling. Ik zou daarbij graag een vierde ‘D’ zien: die van Dignity- Waardigheid. Je eigen fouten erkennen is de eerste stap naar een beter Afghanistan. De Nederlandse regering en het Nederlandse parlement mogen zich niet langer verschuilen in de ‘fog of war’.

www.depers.nl