1. #bliksem
  2. #dampkring
  3. #ionosfeer
  4. #opmerkelijk
  5. #wetenschap
  6. Artikelen

Grillige bliksems verklaard

Onderaan de ionosfeer, 70 tot 90 kilometer boven de aarde, vindt soms een vuurwerk van vonken plaats. Het gaat om sprites, een speciaal soort bliksem waarvan we lang niet begrepen hoe ze ontstaan. Daar is nu verandering in gekomen, dankzij Nederlandse computersimulaties.

Het gedeelte van de dampkring tussen 40 en 90 kilometer boven de aarde wordt wel eens de ‘ignorosfeer’ genoemd. We weten er namelijk bar weinig van, en dat is natuurlijk vreemd voor een plek die zo dicht bij huis ligt. Maar vliegtuigen en ballonnen kunnen zo hoog niet komen, en satellieten kunnen niet zo diep door de atmosfeer heen kijken. Amsterdamse wetenschappers hebben daarom een derde manier gebruikt om dit deel van de dampkring te bestuderen: computersimulaties.

Met behulp van die simulaties verklaarden de onderzoekers Alejandro Luque en Ute Ebert de vorming van sprites: grillig gevormde verticale bliksems hoog in de atmosfeer. De twee computerwetenschappers zijn verbonden aan het Amsterdamse Centrum voor Wiskunde en Informatica (CWI), en ze zijn de enigen ter wereld die elektrische ontladingen tussen de 2 en de 90 meter nauwkeurig kunnen simuleren.

Luque en Ebert doen simulaties aan de onderkant van de ionosfeer. In 1925 werd al voorspeld dat er zich in dat deel van de dampkring elektrische ontladingen kunnen voordoen. Het moest tot 1990 duren voordat er ook een wetenschappelijke beschrijving was van zulke bliksems. Ze kregen sprookjesnamen mee: elves en sprites. Dat geeft goed aan hoe raadselachtig deze fenomenen lang zijn gebleken. Bij een sprite vindt er op 70 tot 90 kilometer hoogte een elektrische ontlading plaats, die tientallen kilometers naar beneden schiet – en soms ook weer terug omhoog. Ze worden vergezeld door een halo van licht. Hoe kan dat?

De computersimulaties geven een antwoord. Als de bliksem vanuit een onweerswolk op aarde inslaat, ontstaat er een elektrisch veld boven de wolk. Door dat veld ontstaat een soort schotel van geladen deeltjes die zachtjes schijnt – de halo. Deze halo begint klein en spreidt daarna uit tot een diameter van tientallen kilometers. De schotelvormige halo beweegt naar beneden en wordt aan de onderkant steeds scherper, totdat de onderkant instabiel wordt en openbreekt. Dat is waar de sprite ontstaat: een ontladingskanaal met een diameter van honderden meters, waardoor met 10.000 kilometer per seconde een elektrische ontlading naar beneden suist. Na enkele kilometers begint het kanaal zich te vertakken, wat de grillige vorm van sprites verklaart

Dat we een tot nu toe onbegrepen fenomeen met computersimulaties kunnen verklaren toont de kracht aan van deze tak van wetenschap. Waar weerballonnen en satellieten falen, kunnen rekenmodellen en krachtige processoren uitkomst bieden. Het model van Luque en Ebert is geschikt om de hele dampkring mee te modelleren, en er zullen ongetwijfeld snel meer mysterieuze verschijnselen ontrafeld worden.

Door, Lydwin van Rooyen.

www.kennislink.nl

Some Rights Reserved (CC BY-SA 4.0)
13
  1. patient-band-6377@patient-band-6377
    #44337
    Frits Floor 63, kom er maar in.
  2. steep-unit-1976@steep-unit-1976
    #44374
    Nooit gehoord dat onweer iets met sprites heeft te maken, ook al gaan ze beiden dan elektrisch. Bovendien komt een onweer nooit hoger dan 18 kM - en sprites komen nooit lager dan 40 kM waarna ze uitdoven.
    De ladingsopbouw van onweer heeft wel heel erg lang in het duister gelegen en pas sinds de uitvinding van halfgeleiders die supersnelheden aan de zijkant van raketten kunnen meten weten we sinds enige jaren hoe bliksem ontstaat: dat zijn brékende hagelstenen bij een snelheid van 2300 km/uur! Dat moet dus een geweldig kerkorgel zijn, daarboven!

    Over de ignorosfeer is veel bekend door gelicenteerde zenderbouwers/bedieners wat ikzelf ook ben. Gewoon een zonnevlekkenjaar afwachten en dan maak je de leukste verbindingen met het buitenland, gewoon op 145MHz maar op 433,5MHz kregen we zowaar nog Engelse stations: in principe kun je alles wat je hoort ook meteen mee praten.

    De ionosfeer kun je zowel overdag en vaak s'nachts prima verbindingen opbouwen, zo tussen de 20 en de 4 MHz in verschillende kleine gebiedjes die voor die amateurDIENST middels (computer-)morse door de UNO is opengesteld. Deze laag is veel meer geïoniseerd - maar is omgekeerd ook gevoelig voor zware KG-zenders vanwege hun magneetveld.
    Dat sprites iets met magneetveldkrachtlijnen heeft te maken is allang geopperd door veel geleerden maar toen ikzelf in 1963 promoveerde en dit toen opperde ging dit de meesten al veel en veel te ver boven de pet.

    Nieuw was in de jaren 80 dat de Sovjets op kernenergie aangedreven zware Horizont-satellieten vlak boven deze ionosfeer hun rondjes lieten draaien, in 1982 waren het er al 1440 stuks en soms lieten ze die dingen gewoon ontploffen ook nog, vandaar het wereldwijde EMP-alarm begin 80er.
    Er zaten verschrikkelijk zware zenders aan boord van die Horizontsatellieten: sommige waren net zo krachtig als een aardse televisieomroep van 1 MW dus zo groot als 3 autobussen.
    Ik houd het er daarom maar op dat veel huidige, Westerse rekenmodellen oorspronkelijk nog afkomstig is van verouderd sovjetfabrikaat en daarom na 25 jaar maar vrijgegeven...

    Dat is binnen wetenschap niet zo vreemd. Ter vergelijking:
    zakmobieltjes is immers ook een uitvinding uit de Vietnamoorlog want er bleek in panieksituaties gewoon behoefte aan een portofoon waar je met z'n achten allemaal tegelijk op 1 kanaal kunt schreeuwen en bléren om direkte bijstand: dat lukt analoog namelijk niet.
    Digitaal wel: ze worden eerst alle 8 gekrompen in de tijd en dan netjes achterelkaar in 1 file uitgezonden in een rithme dat de mast (onderkant vliegtuig) heeft bepaald. Daarna op een recorder gezet en zo komen alle 8 schreeuwers tóch nog zonder wegdrukken netjes in jouw oordopje aan.
    Na die Vietnamoorlog zat Motorola met een probleem: wáár laten we die mooie uitvinding om 8 mensen tegelijk over 1 kanaal te laten praten en daar komt nou ons mobieltje vandaan plus: kiesschijf. Die zat er toen nog niet op.
  3. ik kom er ook in :)
    De computersimulaties geven een antwoord?

    Ik geloof best dat je een mooie animatie kan laten zien op de computer.
    Maar er is geen computer krachtig genoeg, die onze Atmosfeer kan nabootsen.

    Het is gewoon een theorietje.
  4. young-flower-4892@young-flower-4892
    #44385
    Het is gewoon een theorietje.


    Zoals bijna altijd ;)
  5. steep-unit-1976@steep-unit-1976
    #44434
    Inderdaad jongens. Maar dan...
    Een voorbeeld is de als klimaatalarmist opgeleide Bert Bolin die een biosfeer nabouwde en middels experimenten erachter kwam dat zowel van die opwarmingstheorie, alsook van dat koolzuurgasopwarming helemaal niets, maar dan ook ècht helemaal niets van klopte! Hij ontdekte in zijn hectares grote biosfeer wel 25 totaal verschillende factoren die allemaal invloed op het "weer" in zijn gigantisch grote kassenstelsel hadden - maar CO2 is daar niet bij. (!)
    Hij is momenteel een klimaatscepticus van formaat - maar dat werd hem niet in dank werd afgenomen!
    Inderdaad moet wetenschap herhaalbaar, empirisch herhaalbaar (dus fakeproeven), beschrijfbaar, navorsbaar, en te allen tijde verdedigbaar zijn. Welnu, het enige wat professsor Bolin te verwijten viel is dat "de beschrijving" ontbreekt maarja... wat wil je dan ook met 25 tevoren nog volstrekt onbekende parameters op 'weer'?
    Hij beschrijft zijn experimenten dus wel keurig in wetenschapsbladen maar de aanvallen werden zo hevig opgevoerd dat hij heden zo wel min of meer als oplichter te boek staat...
    Juist vanwege een onkreukbare Bolin wordt nu aan iedereen die voortaan in wetenschapsbladen nog publiceren wil - voortaan eerst gevraagd om zijn theorie eerst maar op blogs (zoals deze bv.) te pubiceren zodat de wetenschap er langs onofficiële weg eerst maar vast kennis (en voldoende afstand) van kan nemen zodat publicaties zoals die van Bolin dus VOORTAAN NIET MEER MOGENLIJK ZIJN.

    In deze is zeker de opmerking van prof.Begeman op You-Tube interessant. Hij zegt aan het einde van dat filmpje namelijk dat alleen oudere professoren nog de "juiste" wetenschap verkondigen en de rest is verzonnen dwz. die is onderhevig aan wat de regering erin wil zien staan, anders krijg jij geen geld. En dan kun je ook geen onderzoek doen om daarmee les te geven op elk hoog vakniveau ofwel: je bent dan dus gesaboteerd en word je door de universiteit weggewerkt.
    http://zaplog.nl/zaplog/article/prof_begemann_ik_geloof_niet_dat_er_een_klimaatcrisis_is1
    De grote hamvraag die dan achterblijft is deze:
    zijn computers nou echt in staat om alles te kunnen voorspellen, te beschrijven, na te vorsen, empirisch tot terminating of zelfs "tot te verdedigen wetenschap want de computer heeft het immers toch zelf echt zo gezegd"?
    Let wel, ik misgun die promovendus zijn titel: behaald middels een geschreven programmaatje niet - maar ik blijf zweren bij de zeer gevaarlijke inslagprovocaties ook al kunnen die je trommelvliezen en zelfs je huid van de giga-Gammastraling kosten zoals ik in 1963 meemaakte. Wat vinden jullie?
  6. steep-unit-1976@steep-unit-1976
    #44577
    Wegens ruimtegebrek kon ik mijn eigen theorie over sprites hier nog niet verder kwijt. Het zit zo:
    Vanaf 1978 werden kleine metaalnaaldjes in de ionosfeer afgeschoten: volgens sussende verklaringen zouden die naaldjes zich als een wolk over de aarde verspreiden "en dienden een radioverbindingsdoel".
    Begin jaren 80 werd de preof herhaald met 280 raketlanceringen, enkele jaren erna met nog eens 480 lanceringen maar waarvoor?
    Iedereen weet dat propaganda bedrijven middels kortegolfradio echt niet werkt - of je moet mensen verplichten de hele dag naar socialistische propagande te luisteren zoals dat rode boekje van Mao kennelijk al niet voldoende was.

    De waarheid is dat je het weer kunt besturen met radiogolven wat al aan de vooravond van D-Day is gedaan door een scheepslading vol magnetrons op de regenhemel te mikken.
    Dat effekt werkt nog beter als je de elektrische windrivieren met metaaldraad gaat bestoken. Dat er van dat metaaldraad ook wel eens "in een dipje" hele wolken naar beneden komt afzakken is waargenomen en dat noemen we (ook) sprites.
    Maar zij hebben geen natuurlijke oorzaak en zijn ook veel heftiger dan de vroeger nog gewoon "oplichtende" sprites - en wat heden aan de hemel zichtbaar is dat zijn geen sprites maar een heuse klimaatoorlog met vallend metaaldraad want alle weer wordt door die elektrische windrivieren gemaakt en bestuurd!
    Kortom, "De Koude Oorlog" is nooit afgelopen geweest maar is nog steeds aan de gang - maar een essentieel onderdeel van oorlogvoeren is misleiding met vervalste informatie.
    Ik hoop dat jullie mijn wel wat academisch uitgevallen bliksemuitleg nog hebben kunnen volgen.
  7. patient-band-6377@patient-band-6377
    #44580
    @Frits

    Wat doe je in het dagelijks leven eigenlijk? Zit je doorgaans de hele dag in de boeken?
  8. steep-unit-1976@steep-unit-1976
    #44585
    Ik heb er wel veel ja, maar kroonjuwelen staan daar niet in. Voor zóiets heb je een geheugen als een olifant voor nodig.
    En ook leeftijd ja, dit is door een studentje niet te verzinnen al zeg ik het zelf.
  9. steep-unit-1976@steep-unit-1976
    #44669
    Maar even serieus, de informatie stond uitgebreid beschreven in de vakbladen vangelicenteerde zendamateurs. Het gaat om metaaldraad ter lengte van 7 cm waarvan vele tonnen in de ionosfeer zijn geplaatst en tergend langzaam (naar schatting duurt dat 50 jaar) weer "eruitregent" maar dat wordt gedeeltelijk voorkomen door het zeer geringe gewicht van de draad.
    Zendergelicenteerden moeten dit namelijk weten omdat zij volgens UNO een 'dienst' zijn die actie ondernemen als normale staatsverbindingen niet werken - en de reden ervan is dat teveel verbindingen niet meer tegelijkertijd kunnen worden afgewikkeld op dezelfde frequentie maar het voordeel van geïoniseerd metaaldraad is natuurlijk wel dat je nu veel verder met jouw signaal komt want het 'spiegelt' en 'hopt'.

    Maar dan...
    Het aardige van duurbetaalde wetenschappers is dat ze nog wel hun salaris moeten waarmaken en dus: ze slaan ze aan het fantaseren, hahaha! Van het volgende kreeg ik buikkramp:
    http://www.kennislink.nl/publicaties/buitenaardse-geesten-in-de-lucht
    -ik dacht dat ik niet meer bijkwam!
    Maar de vraag die die gekke wetenschappers over al dat metaaldraad dus NIET stelden is waarom brandend metaaldraad zulke mooie kleuren geeft? RF-techneuten snappen dat natuurlijk wel meteen: dat is voor een vliegtuigmagnetron om de windrivier te localiseren want vanwege hun snelheid van 1100 kM/uur gaan alle vliegtuigen hierin vliegen zodat je geen brandstof meer nodig hebt.
    En daarmee wordt ook de functie van HAARP weer wat duidelijker omdat hiermee immers een beter "rendement" van het verhitten van zowel Alaska, alsook de elektrisch geladen windrivieren van plaats worden veranderd - en daarop verandert ook alle weer op aarde.
  10. steep-unit-1976@steep-unit-1976
    #45528
    Overigens ter aanvulling: er staan ook HAARP-stations in Noorwegen, in Zweden, in Finland en nog 2 stuks in Nrd.Siberië.
    En nu er geen zonnevlekken meer zijn zou je mogen verwachten dat ook het Noorderlicht tot een armzalige sliert zou zijn teruggedrongen - maar dat is juist niet geval! Het licht flink op in een soort pulscode-vorm, dat is tamelijk uniek dat kun je wel stellen ja. Het probleem wat zich hierbij voordoet is dat klimaatonderzoekers die naar die arctische polen afreizen nooit electronici zijn en of, dat ze een portofoon maar amper kunnen bedienen - soms vinden wetenschappers het zelfs vreemd dat hun GSM daar niet meer functioneert.
    Een ander probleem is dat de magnetische Zuidpool in Canada aan de wandel is gegaan richting Siberië maar een relatie met HAARP schijnt er niet te zijn - maar dat HAARP die magneetveldlijnen flink aan het trillen brengt kun jezelf met een simpele telefoonspoel al vaststellen mits er geen spoor of metro in je buurt is zoals ik dat helaas wel heb.
    Van dit alles is op Antartica geen sprake van: het vriest hier steeds maar harder, op een bekende ijsplaat dan na die wordt onderstroomd door een warme golfstroom. Bijgevolg is die zg. "Global warming" allèèn op de Noordzijde v/d aarde actief dus de opwarming is NIET global.

    Als het dus waar is dat pulsherhalende radiozenders dit effekt meebrengen en dat immers door de Sovjet-woodpeckersound vanaf '76 is bewezen, met 2 stuks Navo-topconferenties 1976+1980 die beiden over klimaat als militaire weerbesturing als gevolg hadden - dan moet je als techneut dus ook zoeken naar zg. "Staande Golven" op de aarde en die zijn gevonden.
    Kijk zelf maar naar "hot-spots" - en als die ter weerszijden van de evenaar vrijwel tegelijk voorkomen: dan zijn dat ze, incl. Sandinistische revoluties of andere "bevrijdingsoorlogen".
  11. steep-unit-1976@steep-unit-1976
    #46040
    Voor hoe rf-klimaatbesturing op geïoniseerde bovenwinden werkt moet nog wel even verklaard worden.
    Wel, iedere zendergelicenteerde kent het verschijnsel dat bij zijn buurman alle TL-buizen, maar ook zijn met argon gevulde gloeilampen spontaan gaan branden in hetzelfde rithme als jouw morse-zendsleutel en zulke spookverschijnselen vindt niet iedereen in zijn slaapkamer even leuk van de hobby van zijn buurman...
    Ook Telsla verlichtte zijn hele huis maar gebruikte er nog geen stukje koperdraad bij. (!) Eind jaren 90 dacht Philips dit systeem in de handel te brengen onder de naam: Q-lamp, zie Wikipedia, echter ze werden in de wielen gereden door de amerikaan Den Hollander die dezelfde "uitvinding" claimde onder de naam: E-lamp na die uit een slordig Philips-octrooi te hebben overgeschreven... waarop voor Philips de lucratieve amerikaanse markt wegviel - en ondertussen voor amerikanen de lucratieve Europeesche markt wegviel: de lamp komt er eeuwig niet.
    Jammer dan. Omdat patenten 25 jaar duren kan Philips de Q-lamp dus niet eerder dan vanaf 2018 alsnog op de markt brengen en moeten we het momenteel met kwikgevulde
    energiezuinige lampen doen - die overigens helemaal niet energiezuinig en - vanwege de kwikdamp al helemaal niet milieuvriendelijk zijn.
    Het octrooi van Philips draait voornamelijk op de juiste rf-frequentie om een bepaald edelgas ermee aan te stralen en ditzelfde principe wordt dus door HAARP gebruikt voor de op 90km gelegen bovenwinden die veel lichtere edelgassen als neon, argon en helium bevatten.
    De Q-lamp (of E-lamp volgens amerikanen dan) heeft door zijn aanstraling met rf-velden een onbeperkte levensduur, omreden dat er geen draadjes aan/inzitten en door ontbrekend metaal daardoor ook nimmer zwart kan worden.
    Bovendien heeft de Q-lamp ook nog het onwaarschijnlijke rendement tussen de 200 tot wel 600 procent. (!!!)

    Hoe dat kan? Simpel. De lamp onttrekt namelijk warmte aan de omgeving van de lamp en kan daardoor ook nog als koelmachine gebruikt worden. De rf-zender in de lampvoet behoeft slechts de electronen van het edelgas in trilling te brengen: maar daar is niet meer rf-energie voor nodig dan slechts een smalle frequentiepiek.
    Dit natuurkundig fenomeen van afkoelende omgeving (=de 1e Hoofdwet der Thermodynamica) komt daarom dus nogal wat vaker voor, oa. zijn ook roterende magneetvelden uitstekend inzetbaar als koelaggregaat in plaats van een gas. Ook huidige magnetrons hebben al geen roterende draaitafel meer maar heden een roterend magneetje op de zendbuis die rf-golven van richting doet verbuigen.
    Ik hoop nou maar dat Antagonizer mijn uitleg nog kon volgen...
  12. patient-band-6377@patient-band-6377
    #46043
    @Frits

    Ik vind dit oprecht een van je helderdere stukken en kan het waarderen dat je bron (als is het wikipedia) erbij geeft (http://en.wikipedia.org/wiki/Electrodeless_lamp).
  13. steep-unit-1976@steep-unit-1976
    #46045
    Dank je. En dus is dat hele klimaatopwarmingsgedoe niet meer dan een zenderkomplot. Vèèl te technisch voor een Hoogdocent in de volkenkunde: A. Gore.