<< error >> (our Markdown requires webpage links, not image links, see manual)

Overal loeren de camera's

Wie in een auto stapt is niet meer anoniem. Overal loert de camera die alle kentekens scant. De privacy van de automobilist is voorbij.

Ineens lag er een brief op de mat. Als mevrouw de spits wilde mijden, dan was hier een interessant aanbod. Leuk, dacht ze, tot ze dit las: 'Op basis van gegevens die wij van Rijkswaterstaat hebben gekregen, concluderen wij dat u zeer regelmatig in de ochtendspits op de A15 rijdt'.

Zonder het te weten, is het kenteken van haar auto dagen gefotografeerd. Net als bij duizenden anderen op deze snelweg, maar ook op de A1, A6 en A12. De automobilist kan geld verdienen als hij de spits op deze wegen voortaan mijdt.

Boven de snelwegen hangen camera's die alle kentekens scannen. Met dit ANPR-systeem worden gegevens gekoppeld aan namen en adresgegevens. Ook de fiscus, het Openbaar Ministerie, gemeenten en politiekorpsen gebruiken dit systeem. "De overheid wordt steeds gulziger en wil steeds meer weten", verzucht Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer. Door de registratiedrift van de overheid zit elke burger inmiddels in driehonderd databanken. Brenninkmeijer vindt het bedenkelijk: " We weten niet waar die databanken zijn en of er fouten in zitten. En als er iets fout gaat, zit de burger steeds in de situatie dat hij zich moet verdedigen."

De gegevens worden gebruikt om belasting te innen, afvaltransporten en taxivervoer te controleren, om zestien grensovergangen in de gaten te houden en milieuzones in binnensteden te handhaven. En om boeven te vangen. Want de politiekorpsen blijken op grote schaal gebruik te maken van ANPR-camera's; slechts drie korpsen maken er géén gebruik van: Brabant-Noord, Zeeland en Twente.

Deze ontwikkeling heeft zich geruisloos voltrokken. Toen enkele jaren geleden het korps IJsselland camera's installeerde om het verkeer 24 uur per dag in de gaten te houden, kwam het College Bescherming Persoonsgegevens in verweer. Het eist nog steeds dat gegevens van niet-verdachte personen onmiddellijk worden vernietigd. De politie trok zich daar echter niets van aan.

Het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) heeft het systeem in 45 auto's ingebouwd. Binnen een jaar moeten alle 95 wagens ermee zijn uitgerust. Het KLPD wil de gegevens vier maanden bewaren. "Het mag ook, want er zijn geen scherpe wettelijke voorwaarden", zegt Corien Prins, hoogleraar recht en informatie aan de Universiteit van Tilburg. Gegevens mogen worden bewaard zolang het noodzakelijk is voor een doel. "Een bedrijf of overheid mag bepalen wat het doel is. De politie kan zeggen gegevens nodig te hebben voor later onderzoek."

De Wet bescherming persoonsgegevens geldt voor zowel publieke als private instellingen. Dat Rijkswaterstaat soms gegevens doorgeeft aan een commercieel bedrijf is waarschijnlijk geen probleem. Beide organisaties kunnen hetzelfde doel hebben. Voor de huidige wet is dat voldoende. Prins stelt dat er wel erg veel databanken zijn.

"Daar kunnen fouten in zitten. Er zijn zoveel partijen bij betrokken dat het onduidelijk is met wie je te maken hebt. Niemand neemt zijn verantwoordelijkheid."

Brenninkmeijer vreest dat het 'bespieden' zal toenemen. "Helaas, er is geen weg terug."

www.bndestem.nl