De MSM, slaafs, gemakzuchtig of gewoon dom ?

Er wordt op Zapruder en Zaplog heel wat afgeklaagd over de (vooral Nederlandse) Main Stream Media (kortweg, de MSM). Dat wij door deze elitaire club slecht voorgelicht worden is duidelijk. Maar waar ligt dat aan ?
Nederland neemt op dit punt een uitzonderingspositie in. Informatie is hier eenzijdiger en “platter” dan in andere landen.

In medialand nummer 1, de VS, zijn naast lawaaipapagaaien als CNN en FOX ook nog mensen te zien als Keith Olbermann en Jon Stewart. Een veel bekeken show als Saturday Night Life kan het zich permiteren om iemand als Sarah Palin volledig door de mangel te halen. Zoiets zie je hier niet (meer) gebeuren, hooguit als sideline in een programma als “Dit was het nieuws”. In de uitzending van 7 november werden opzienbarende dingen gezegd, vooral door Raoul Heertje (de zoon van econoom en kritisch denker Arnold Heertje, de appel en de boom). Kan helaas nergens een link naar de betreffende uitzending vinden.

Verder is kritische journalistiek in Nederland een uitgestorven vak. Op een enkele uitzondering na wordt braaf de consensus-lijn gevolgd. Gek genoeg maakt het hierbij niet uit welke omroep het betreft. De TROS, toch wel de Telegraaf van de TV, is misschien nog wel het meest kritisch. De woekerpolis affaire is door TROS Radar uitgegroeid tot een nationaal schandaal en men schuwt het niet, de grote ondernemingen de les te lezen. Felix Meurders is ondertussen in Kassa bezig een panel te vragen wat de lekkerste erwtensoep is. Altijd eindigt het Albert Heijn huismerk altijd als laatste, dat dan weer wel.

Een programma als Zembla brengt ook nog wel eens echte misstanden aan het licht, maar het blijft meestal bij gefroebel in de marge. Echt grote zaken komen nauwelijks aan het licht. Meestal zijn het opgeblazen incidenten. Tegenlicht van de VPRO komt regelmatig kritisch uit de hoek, maar dat zijn vrijwel altijd aangekochte producties, die al eerder elders te zien waren, zelden iets van eigen makelij.

Kritische echte journalistiek beperkt zich in Nederland tot de Smaakpolitie en undercover in Nederland. Armoe troef kortom, niet te vreten is mijn oordeel.

Het boegbeeld van de vaderlandse journalistiek, onmisbaar volgens de overgrote meerderheid van het Nederlandse volk, is het NOS journaal. Dit heeft al jaren niets meer te maken met nieuws. Het is de zoveelste infotainment show met lange items over flauwekul gebeurtenissen en altijd een leuk iets aan het eind.
Het is net een slechte film.

Hoe komt dat toch ?
Het kernwoord is al gevallen, consensus. Onenigheden worden hier vooral in achterkamertjes beslecht en niet voor het oog van de camera. Alles wordt platgeslagen en geprakt tot een eenheidsworst.
In Nederland zijn grofweg 2 groepen journalisten. Degenen die meelopen met de bedrijven (de commerciële omroepen en de Telegraaf en consorten) en degenen die de politiek slaafs volgen (de publieke omroepen en de Volkskrant, NRC en consorten).
Vanwege de verwevenheid van de Nederlandse samenleving in het algemeen en van beide belangen in het bijzonder is het niet vreemd dat deze eenheidsworst ontstaan is.

De misstanden bij de overheid worden dan ook merendeels door commerciële omroepen aan het licht gebracht, problemen bij bedrijven door de publieke kanalen.
Wiens brood men eet, diens woord men preekt.

De fusiegolf in het medialandschap heeft mede gezorgd voor het verlies aan pluriformiteit en kritisch journalisme. Er zijn maar een paar echte kranten- en tijdschriften uitgevers in ons kikkerlandje en ook in TV land is alles op 2 grote hopen geveegd, de publieke en de commerciële. Kritische programma’s als Brandpunt van de KRO zijn weggemoffeld in de leuke rubriek 1 Vandaag, dat overigens af en toe nog wel eens met leuke reportages naar buiten komt. Netwerk heeft aan de andere kant van het 8 uur journaal de zaak verder platgeslagen en daar valt echt niets van te vrezen.
Nova kwam in de begintijd nog wel met opzienbarende zaken maar is zo langzamerhand verworden tot een spreekbuis van het establishment.

Buitenhof is nog erger en lijkt wel een PR show van politici en is voor de publieke omroep wat de Bijenkorf voor de HEMA is, het dure zusje. Harry Mens is zo langzamerhand kritischer dan Peter van Ingen. Om de schijn hoog te houden wordt steevast een door een gast genoemd punt oeverloos in volgende NOS journaals herhaald. Kijk ons eens, we hebben een primeur !

Nieuws is business geworden. Van een journalist wordt verwacht dat hij of zij minimaal een stuk per week produceert. Redacties zijn kleiner geworden en het is oneconomisch om iemand weken of maandenlang te laten broeden op een onthullend verhaal.

Daar komt nog bij dat de hoeveelheid informatie tegenwoordig gigantisch is. Gevestigde partijen en daaraan gelieerde groepen begraven je onder de persberichten, nieuwsfeiten en rapporten. Tel daarbij de georganiseerde lekken nog op en je hebt als journalist helemaal geen tijd meer om zaken kritisch te bekijken en nader onderzoek te doen. Je hebt het gevoel over een enorme berg informatie te beschikken en flanst je stuk in elkaar, nog net op tijd voor de deadline.

Dat dit niet ligt aan de grootte van Nederland bewijzen onze zuiderburen.
Terzake op Canvas (België 2) laat zien hoe het ook kan. Daar hoor je wel degelijk kritische geluiden en wordt veel betere journalistiek bedreven dan hier.
Dat overheidsfinanciëring geen slaafsheid aan politieke standpunten hoeft te betekenen laat de BBC zien, al wordt dit de laatste tijd wel aanzienlijk minder.

Vergeet ook niet dat Nederlanders vrijwel het meest internettende volk ter wereld zijn.
Het aantal blogs en nieuwssites is ontelbaar en men is (gelukkig) steeds minder afhankelijk van de MSM en hecht er ook steeds minder belang aan.

Ondanks mijn klaagzang kan het ook nog slechter. Silvio Berlusconi en zijn Italiaanse media-imperium is het schoolvoorbeeld hoe erg het kan worden.
Zo veel slechter dan in Nederland is dit echter niet meer, het is alleen daar veel zichtbaarder. Dat maakt onze situatie er per saldo alleen maar beroerder op…