De Grote Crypto Coup: hoe de CIA en BND jarenlang geheime communicatie onderschepten

In dit artikel wordt uitgebreid verslag gedaan van een grootschalige geheime operatie van de Amerikaanse CIA en de Duitse Bundesnachrichtendienst (BND). Beide inlichtingendiensten hebben tientallen jaren lang geheime communicatie kunnen onderscheppen en afluisteren, dankzij het Zwitserse bedrijf Crypto AG.

Crypto AG werd opgericht in 1952 en verkocht encryptiemachines aan meer dan 120 landen wereldwijd. Ondanks dat het bedrijf zich profileerde als onafhankelijk en neutraal, hadden de CIA en BND Crypto AG heimelijk in handen. Dit gaf de inlichtingendiensten toegang tot de geheime communicatie van landen, waaronder Iran, Egypte, Argentinië, Libië en vele anderen.

De geheime operatie, met de codenaam "Rubicon," begon in de vroege jaren '70 en werd pas onthuld in 2020. Het artikel onthult hoe CIA en BND gezamenlijk het bedrijf Crypto AG overnamen, hoe ze de technologie manipuleerden en op grote schaal diplomatieke en militaire communicatie onderschepten. Dit alles werd mogelijk gemaakt door nauwe samenwerking tussen Amerikaanse en Duitse geheime diensten, evenals geheimhouding en manipulatie van medewerkers van Crypto AG.

Eén van de sleutelfiguren in het verhaal was Boris Hagelin, een Zweedse uitvinder en oprichter van Crypto AG. Hij ontwikkelde de eerste encryptiemachines en verkocht deze aan de Amerikaanse overheid tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na de oorlog breidde Hagelin zijn bedrijf uit en verkocht hij zijn machines wereldwijd, waardoor hij in contact kwam met de CIA.

De samenwerking tussen Hagelin en de CIA werd beklonken in een geheime deal in 1951. In ruil voor financiële steun en bescherming tegen concurrentie, beloofde Hagelin dat hij de Amerikaanse inlichtingendiensten toegang zou geven tot de communicatie van zijn klanten. Deze deal werd verder uitgebreid toen de BND zich bij de operatie aansloot en Crypto AG overnam in 1970. Hierdoor kregen zowel de Amerikaanse als Duitse inlichtingendiensten toegang tot de geheime communicatie van tientallen landen.

Het artikel beschrijft ook hoe de CIA en BND de encryptietechnologie van Crypto AG manipuleerden. De machines werden ontworpen met ingebouwde achterdeurtjes, waardoor de inlichtingendiensten de versleutelde berichten konden ontcijferen. Hierdoor konden ze jarenlang onopgemerkt geheime communicatie afluisteren en inlichtingen verzamelen.

De operatie Rubicon leverde waardevolle inlichtingen op voor de CIA en BND. Zo konden ze onder andere de gijzelingscrisis in Iran, de Falklandoorlog tussen het Verenigd Koninkrijk en Argentinië, en de Libische betrokkenheid bij terroristische aanslagen volgen. Ook tijdens de Koude Oorlog leverde de operatie cruciale informatie op over de intenties en plannen van landen in het Oostblok. Dit alles gaf de Amerikaanse en Duitse overheden een strategisch voordeel en hielp hen bij het nemen van belangrijke beslissingen op het gebied van buitenlands beleid en militaire operaties.

Het succes van de operatie was echter niet zonder controverse. Veel landen die gebruikmaakten van de encryptiemachines van Crypto AG waren bondgenoten van de Verenigde Staten en Duitsland, zoals NAVO-lidstaten. Dit roept vragen op over de ethische en juridische aspecten van het bespioneren van bevriende naties en het manipuleren van de technologie die bedoeld was om hun communicatie te beschermen.

In de jaren '90 begonnen er scheuren te ontstaan in de samenwerking tussen de CIA en de BND. Dit kwam onder andere door onenigheid over de verdeling van de inlichtingen en de ethische implicaties van het bespioneren van bondgenoten. Uiteindelijk trok de BND zich terug uit de operatie in 1993, waarna de CIA alleen verderging met het afluisteren van communicatie via Crypto AG.

Het verhaal van Crypto AG en de operatie Rubicon kwam pas in 2020 aan het licht door een gezamenlijk onderzoek van de Washington Post, de Duitse omroep ZDF en de Zwitserse omroep SRF. Na de onthulling van deze geheime operatie ontstond er veel ophef en discussie over de rol van inlichtingendiensten en de grenzen van spionage in een wereld die steeds afhankelijker wordt van digitale communicatie.

In 2018 werd Crypto AG opgesplitst en verkocht aan twee verschillende bedrijven. Eén van deze bedrijven, Crypto International, heeft sindsdien de nalatenschap van Crypto AG overgenomen en zich gedistantieerd van de praktijken van het voormalige bedrijf. De onthullingen over de geheime operatie hebben echter geleid tot een hernieuwde focus op de beveiliging van communicatie en het belang van vertrouwen in encryptietechnologie.

In conclusie beschrijft het artikel de grootschalige geheime operatie Rubicon, waarbij de CIA en de BND jarenlang geheime communicatie onderschepten en afluisterden via het Zwitserse bedrijf Crypto AG. Dit verhaal werpt een licht op de rol van inlichtingendiensten, de grenzen van spionage en de ethische dilemma's die ontstaan wanneer bondgenoten elkaar bespioneren. Het benadrukt ook het belang van vertrouwen in technologie en de noodzaak van transparantie en verantwoording in een wereld die steeds meer afhankelijk is van digitale communicatie.

Lees het hier