Ongelooflijk maar waar: de pers in Rusland is vrijer dan in het Westen

Het Westen beweert op te komen voor persvrijheid. Dit kon op zijn laatst vanaf het begin van de pandemie worden betwist, maar nu wordt het volkomen duidelijk dat de pers in het Westen niet vrij is. Maar dat niet alleen: het meest verrassende is dat de persvrijheid in Rusland groter is dan in het Westen, want terwijl het Westen momenteel vrij openlijk en officieel media censureert en verbiedt die een afwijkende mening hebben in het Oekraïne-conflict, blijft Rusland toestaan dat de meningen van de tegenpartij worden uitgezonden.

Pro-Westerse media in Rusland

In tegenstelling tot wat in het Westen wordt gepropageerd, is er in Rusland niet alleen geen censuur, maar mogen ook regeringskritische of zelfs pro-westerse media in Rusland vrij werken en vooral ongehinderd uitzenden. Dit is misschien nieuw voor veel mediaconsumenten in het Westen, maar zo is het wel degelijk.

Iedereen die de westerse media de laatste jaren op de voet heeft gevolgd, heeft iets absurds opgemerkt: In het Westen wordt steeds gemeld dat in Rusland censuur heerst en dat media van de oppositie of media die kritiek hebben op het Kremlin in Rusland worden verboden of gecensureerd. Maar toen in Rusland een schandaal bekend werd, meldden de westerse media plotseling dat de Russische oppositiekrant XY het schandaal aan het licht had gebracht. Ja, wat dan? Zijn de media van de oppositie in Rusland verboden en gecensureerd, of bestaan zij en brengen zij zelfs een schandaal aan het licht?

De Russische oppositiemedia die in het Westen het vaakst worden geciteerd zijn het in heel Rusland opererende radiostation "Echo Moskvy", het TV-station "TV Rain" (TV-Doshd) en de krant "Novaya Gazeta" (waarvan hoofdredacteur Muratov in 2021 de Nobelprijs voor de Vrede ontving) en zij berichten allemaal expliciet pro-Westers, vinden de NAVO geweldig, zijn VS-vriendelijk, strijden voor neoliberale waarden tot en met LGBT en gender, bekritiseren de Russische regering en ook Poetin persoonlijk, enzovoort. En zij hebben allen één ding gemeen: zij mogen in Rusland werken, worden niet gecensureerd en publiceren en zenden in Rusland uit.

En zelfs nu, tijdens de militaire operatie in Oekraïne, is hun werk niet beperkt, hoewel zij zich uitspreken tegen de Russische militaire operatie en massaal het pro-westerse en pro-Oekraïense standpunt vertegenwoordigen. Hetzelfde geldt voor westerse staatsmedia zoals de BBC of de Voice of America. Ze zijn allemaal nog actief in Rusland.

Pro-Russische media in het Westen

Op 26 februari haalden Australische kabelexploitanten RT uit de lucht; in Australië is RT nu noch op de kabel, noch via de satelliet te ontvangen.

Op 27 februari kondigde EU-commissaris von der Leyen aan dat RT en Sputnik in de EU zouden worden verboden. Von der Leyen zei:

"We zullen de mediamachine van het Kremlin in de EU verbieden. Het staatsbedrijf Russia Today en Sputnik en hun filialen zullen niet langer hun leugens kunnen verspreiden om Poetins oorlog te rechtvaardigen. Wij werken aan instrumenten om hun giftige en schadelijke desinformatie in Europa te verbieden."

Op 28 februari volgde Canada dit voorbeeld en verbood RT van zijn kabelnetwerk. Op dezelfde dag heeft Litouwen twee Russische tv-zenders verboden, nadat het op 25 februari al zes Russische en Wit-Russische tv-zenders had verboden.

Op 1 maart heeft Letland twee Russische tv-zenders verboden, nadat het op 24 februari al drie Russische tv-zenders had verboden en op 25 februari één Wit-Russische en twee Letse Russischtalige tv-zenders.

Internetbedrijven

De rol van de internetbedrijven is bijzonder interessant. Officieel zijn het normale, op winst gerichte ondernemingen, maar zij gedragen zich niet zo. Dat moet ik uitleggen: Coca-Cola of BMW zouden er nooit aan denken hun producten niet langer in Rusland of China aan te bieden, alleen omdat de regeringen van die landen hen niet bevallen. Zij willen geld verdienen en stoppen alleen met werken in een land als zij daartoe gedwongen worden door sancties.

De internetbedrijven zijn totaal anders, omdat zij politiek boven winst stellen. Zij zien liever af van miljardenwinsten op de Chinese markt dan de politieke realiteit aldaar te erkennen. Hetzelfde geldt voor Rusland, waar zij voortdurend accounts blokkeren om politieke redenen en dus het risico lopen op een gegeven moment zelf volledig geblokkeerd te worden in Rusland en miljarden aan winst mis te lopen.

De basis is een vrij nieuwe Russische wet die elk sociaal netwerk kan bestraffen dat Russische media of gebruikers censureert en niet ingaat op een verzoek om deze censuur terug te nemen. De straffen variëren van boetes tot het afremmen van het internetverkeer tot een volledige blokkering van het sociale netwerk in Rusland.

Dit stoort de internetbedrijven echter niet. Het moederbedrijf van Facebook, Meta, heeft de accounts van Russische media verwijderd en Facebook is al aan banden gelegd in Rusland. In Rusland wordt gesproken over een volledige blokkering, niet alleen van Facebook maar ook van YouTube. TikTok heeft RT en Sputnik in de EU geblokkeerd.

De Russische regelgevende instantie voor de media beslist momenteel hoe zij met de internetgroepen moet omgaan. Op de Russische televisie werd een van de leden hierover ondervraagd en bijzonder opmerkelijk was zijn antwoord op de vraag wat er met Telegram moet gebeuren, omdat bekend is dat via Telegram in Rusland veel nepnieuws en Oekraïense propaganda wordt verspreid. Het antwoord was verbazingwekkend, want hij bevestigde dat er zeker veel dubieuze kanalen op Telegram waren die anti-Russische propaganda en nepnieuws verspreidden, maar aangezien Telegram zich duidelijk had gepositioneerd en had verklaard dat het geen kanalen zou verwijderen in verband met de gebeurtenissen in Oekraïne, zou Telegram niet worden verhinderd om zijn werk te doen.

De Russen zijn dus eigenlijk alleen maar bezorgd dat Russische kanalen en accounts niet gecensureerd worden. Zolang dat niet gebeurt, zal niet worden opgetreden tegen sociale media en media die kritisch staan tegenover de regering of pro-westerse media. En Rusland staat zelfs de verspreiding van "vijandelijke propaganda" in eigen land toe.

Conclusie

In het Westen, het vermeende bolwerk van de persvrijheid, worden de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid steeds meer aan banden gelegd. Rusland, de vermeende dictatuur met een zogenaamd gecensureerde en gehomogeniseerde pers, doet dat niet.

Ik weet al heel lang dat de persvrijheid in Rusland veel beter is dan in het zogenaamde vrije Westen. Maar nu kan niemand dat meer ontkennen. Het Westen gedraagt zich als nazi-Duitsland, dat eerst de uitzending van "vijandelijke zenders" verbood en het heimelijk beluisteren van "vijandelijke zenders" vervolgens zelfs strafbaar stelde.

Men kan zich dus afvragen wanneer de EU het strafbaar zal stellen dat iemand informatie uit Russische media op het internet haalt. Blijkbaar, zal het niet lang meer duren voordat dit gebeurt...

Addendum: Enkele uren nadat ik dit artikel heb geschreven, zijn er berichten dat Rusland nu actie onderneemt tegen Echo Moskvy en TV-Rain omdat zij "vals nieuws" zouden hebben verspreid. Er is nog niets bevestigd, ik zal er een update over schrijven zodra er bevestigde informatie is.

Oorspronkelijke link met verwijzingen