CO2-uitstoot wordt steeds meer gefinancierd met geleend geld

De winning van de zogenaamde Noordpool-olie in de Barentszee is een kostbaar project. Gazprom heeft veel geld moeten lenen van investeerders (aandeelhouders, banken) om het project van de grond te krijgen.
Voor de winning van aardolie uit de subsalt-olievelden in het Santos-bekken voor de Braziliaanse kust leent Petrobras een bedrag van 220 miljard dollar van investeerders.
De winning van schaliegas in Noord-Amerika is alleen mogelijk doordat investeerders geld lenen aan schaliegasmaatschappijen zoals Chesapeak Energy.
De winning van Light Tight Oil in de VS wordt niet uit spaargeld gefinancierd, maar met leningen.

Maar dit stuk zou toch gaan over CO2-uitstoot.
Dat klopt. Het verbranden van moeilijk winbare olie en moeilijk winbaar gas veroorzaakt CO2-uitstoot. Zonder al die investeringen in schaliegas en moeilijk winbare olie zou de menselijke CO2-uitstoot al dalen. Dankzij al het geleende kapitaal dat geïnvesteerd wordt in de winning van fossiele brandstoffen stijgt de CO2-uitstoot nog altijd (zij het minder dan aan het begin van deze eeuw).

De Koolstof-zeepbel: carbon-bubble.
Over het uitlenen van geld aan oliemaatschappijen wordt geen referendum gehouden.Er is een kleine groep mensen, die beslist over investeringen. Een select gezelschap van bankiers, beleggers van pensioenfondsen en grootkapitalisten besluit of Petrobras kan beginnen met de bouw van boorplatforms om diepzee-olie te winnen.
Momenteel vertellen de directeuren van oliemaatschappijen de mooiste verhalen over de enorme reserves aan schaliegas en teerzandolie, die er gewonnen zullen worden, en over de almaar stijgende vraag (en dus prijs) naar olie en gas. Daardoor lijkt investeren in moeilijk winbare fossiele energie een zekere belegging, die een hoog rendement zal opleveren. Zeker in deze tijd waarin investeren in winkelcentra en kantoorgebouwen verliesgevend is.
En momenteel lenen overal ter wereld centrale banken (de Federal Reserve, de ECB, de Bank of England en de Bank of Japan) enorme kapitalen uit tegen historisch lage rente. Dat kapitaal vindt zijn weg hoofdzakelijk naar de veelbelovende projecten van olie- en gasmaatschappijen. Het kapitaal van de centrale banken wordt gebruikt om de koolstof-zeepbel verder op te blazen.

Vraag naar fossiele brandstoffen gesubsidieerd met geleend geld
Niet alleen het aanbod van fossiele brandstoffen wordt met geleend geld kunstmatig hoog gehouden. Ook het verbruik wordt hoog gehouden met leningen en krediet.
Oekraïne heeft een staatsschuld van 142 miljard dollar. Het is nagenoeg onmogelijk om die schuld terug te betalen. Toch verstrekt het Internationaal Monetair Fonds een lening van 17 miljard dollar aan Oekraïne om het komende jaar gas en olie te kunnen kopen. Als deze lening niet was verstrekt, dan zou de CO2-uitstoot van Oekraïne scherp dalen. Het besluit van het IMF om Oekraïne zoveel geld te lenen is niet democratisch genomen.

Zeer veel andere landen lenen geld van investeerders (pensioenfondsen, banken, centrale banken enz.) om het gebruik van fossiele brandstoffen te subsidieren. In sommige landen wordt de prijs van gas en benzine kunstmatig laag gehouden met subsidies.
In andere landen wordt geleend geld via een omweg aan burgers gegeven om de duurder wordende brandstoffen te kunnen betalen. In Nederland kennen wij de hypotheekrente-aftrek en huursubsidie. Door deze regelingen kunnen veel mensen zich permitteren om auto te rijden of met het vliegtuig op vakantie te gaan.
Eigenlijk kun je stellen dat in alle landen, die geld lenen (landen met een begrotingstekort) het gebruik van fossiele brandstoffen en daarmee de CO2-uitstoot kunstmatig hoog wordt gehouden met geleend geld.

Kentering in zicht?
De laatste 2 jaar lijkt er verandering te komen in het opblazen van de koolstof-zeepbel.
Oliemaatschappijen gaan minder investeren in moeilijk winbare fossiele brandstoffen onder druk van de aandeelhouders. Shell heeft verliesgevende olieprojecten afgestoten en dure geplande projecten geschrapt om voldoende dividend te kunnen uitkeren. Ook BP en de Noorse oliemaatschappij Statoil hebben projecten uitgesteld of geschrapt.
In de VS begint langzamerhand door te dringen dat de winning van schaliegas alleen maar mogelijk is door enorme leningen, die waarschijnlijk nooit terugbetaald zullen worden.
Deborah Lawrence schrijft erover op haar website Energypolicyforum.
Afgelopen week schreef het gezaghebbende Bloomberg over de snel oplopende schuldenberg van de Amerikaanse schaliegasbedrijven. De titel van het stuk zegt al genoeg:

Shale Drillers Feast on Junk Debt to Stay on Treadmill
Schaliegasboringen: een dolgedraaide orgie gefinancierd met rommelkrediet

Insiders weten dus al dat de schulden van de schaliegasbedrijven wellicht niet afgelost zullen worden. De aandelen zijn volgend jaar misschien waardeloos. Maar tot die tijd, blijven de centrale banken geld rondstrooien de economie stimuleren. Dus draait de mallemolen door en blijft de koolstof-zeepbel nog intact.

wp.me