<< error >> (our Markdown requires webpage links, not image links, see manual)

‘Test dna van patiënt voor hij antidepressiva krijgt’

Een toenemend aantal huisartsen en psychiaters laat patiënten eerst testen voordat ze antidepressiva krijgen voorgeschreven. Het gaat om tests die voorspellen of patiënten een afwijkend genetisch profiel hebben waardoor ze antidepressiva te langzaam of te snel afbreken. Daardoor kunnen extreme bijwerkingen optreden.

Het aantal uitgevoerde bloed- of speekseltests stijgt sterk: in het Erasmus MC nam dit het afgelopen jaar toe met 50 procent naar ongeveer 1.200. 'We begonnen in 2006 met een handvol patiënten die kampten met extreme bijwerkingen van antidepressiva', zegt Van Schaik. 'Nu screenen we steeds vaker preventief.'

Overdosis
Volgens hem heeft ongeveer 10 procent van de bevolking een genetische aanleg waardoor medicijnen te langzaam worden verwerkt. 'De voorgeschreven hoeveelheid kan dan leiden tot een overdosis. Daarmee loopt de patiënt risico's, zoals geweld tegen zichzelf of anderen. Omgekeerd zie je ook patiënten die juist een heel snelle afbraak van geneesmiddelen vertonen. Als een arts dit niet weet, behandel je de patiënt dus niet effectief.'

Voorzitter AartJan Beekman van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie: 'Ik voorzie dat we in de psychiatrie toegaan naar het maken van genetische profielen van patiënten, net zoals nu bijvoorbeeld al gebeurt bij borstkanker. In de farmacogenetica gebeuren beloftevolle dingen. Mogelijk kunnen we hierdoor veel preciezer gaan voorspellen hoe antidepressiva werken. Dan hoeven ook niet een miljoen Nederlanders dit middel te slikken.'

Bijwerkingen van antidepressiva zijn steeds vaker onderwerp van discussie. Ook in strafzaken wordt hiernaar verwezen. Bekendst is de 'bijlmoord' uit 2008, toen een stewardess zonder aanleiding haar man en dochter vermoordde. Dat ze paroxetine had gebruikt, leidde tot strafvermindering.

Kettingzaag
Op 7 maart kreeg een man uit Oude Pekela die zijn buurman met een draaiende kettingzaag bedreigde en met een auto op hem inreed, alleen een voorwaardelijke werkstraf. De reclassering en de huisarts stelden dat paroxetine waarschijnlijk van invloed was geweest op zijn gedrag. Het Openbaar Ministerie ging niet in beroep. Soortgelijke strafzaken worden in de VS 'Prozac Killings' genoemd.

Hoogleraar farmacotherapie Anton Loonen, die vaak als getuige-deskundige optreedt in rechtszaken, benadrukt dat van een grote groep antidepressivagebruikers een klein deel agressief wordt. 'Hard bewijs is nog niet geleverd, maar het aantal aanwijzingen dat hoge doses ssri's kunnen leiden tot zeer agressief gedrag, neemt toe.'

www.volkskrant.nl