1. #amerikaan
  2. #democra
  3. #economie
  4. #machtsstrijd
  5. #miljardair
  6. #oekraine
  7. #oligarchen
  8. #politiek
  9. #president
  10. #washington
  11. Artikelen

<< error >> (our Markdown requires webpage links, not image links, see manual)

Oekraïne: It's the economy, stupid!

Oekraïners die met EU-vlaggen zwaaien, willen vooral meer welvaart. Aan hun leven verandert weinig: ze hebben politici weggestuurd, maar de machtige oligarchen blijven.
Ze doen het goed op televisie, de zwaaiende blauw-gele vlaggen, brandende bandenbarricades en gemaskerde dragers van kalasjnikovs. Actie springt het eerst in het oog als het revolutie is. Dat is logisch. Een goede tweede zijn de reacties: Washington zwaait met een stok, Brussel houdt Oekraïne een wortel voor, en Poetin doet alsof zijn neus bloedt. De achterliggende oorzaken komen er meestal wat bekaaid vanaf, samengevat in sjablonen als: "Oekraïne moet kiezen tussen Oost en West."

Wat is het grote verschil tussen 'Oost' en 'West'? Democratie? Mensenrechten? Rechtsstaat? Ongetwijfeld. Maar de basis is economie.

In Rusland gaat politieke macht voor economische macht uit. In het Westen is het vaak andersom. In Amerika moet je vrienden met miljarden hebben om president te worden. In Rusland moet je president worden om je vrienden miljarden te laten verdienen. In het Westen zijn regeringen vaak loopjongens van het bedrijfsleven. In Rusland zijn concerns instrumenten van het Kremlin.

Twee modellen
In de bovenstaande vergelijking gaat helderheid boven nuance. Ook Amerikaanse concerns hebben baat bij vrienden in Washington, als er publiek geld valt te verdienen aan oorlogen of andere staatsactiviteiten. Omgekeerd mengen oligarchen zich bij tijd en wijle in de machtsstrijd achter de hoge Kremlinmuren.

Maar grosso modo zijn er twee modellen: een waarbij concerns in de zak zitten van een ondemocratische regering en een waarbij een democratisch gekozen regering in de zak van concerns zit. Met dien verstande dat in het westerse model burgers zich kunnen roeren. Hoe efficiënter ze dat doen, hoe sterker de democratie.

Op Poetin cum suis maakt het krakelende Westen een slappe indruk. Natuurlijk, hij is als de dood dat de 'kleurige ziekte' - revoluties vernoemd naar rozen, kastanjes, jeans en tulpen - ook in Moskou opduikt. Maar zolang het Westen niet echt met de spierballen rolt - wie wil een oorlog riskeren voor de Krim? - dwingt het geen respect af in Moskou.

Het morele gelijk dat het Westen claimt, maakt ook weinig indruk: de kleptocratische miljardairs in Rusland en Oekraïne over wie men het hoofd schudt, zijn graag geziene gasten van Zwitserse bankiers en Londense fondsmanagers. Groot-Brittannië, een van de drie landen die in het verdrag van Boedapest in 1994 de territoriale integriteit van Oekraïne waarborgden, wil wel sancties tegen Rusland, als ze maar geen banen kosten in de City. Berlijn en Parijs bedenken zich wel twee keer voordat ze instemmen met economische sancties, uit vrees voor hogere gasprijzen en kelderende export van Mercedessen en oorlogsschepen.

www.trouw.nl

No Rights Apply
0