<< error >> (our Markdown requires webpage links, not image links, see manual)

Wie zijn die 'fascisten' uit West-Oekraïne?

Fascisten!, Banderisten!, klinkt het vanuit de Krim en Oost-Oekraïne over de nieuwe regering in Kiev. Waar komt die verwijzing vandaan? Michiel Driebergen vond in Lviv bijzondere ooggetuigen van de nog nauwelijks verwerkte geschiedenis van Stepan Bandera en zijn Oekraïense opstandelingenleger.
Mensen drommen om de kraam van Kostja, op de centrale boulevard van de West-Oekraïense stad Lviv. Boeken en films over Stepan Bandera en vlaggen van het Oekra-iense opstandelingenleger vinden gretig aftrek. Een grote man, die Volodimir heet en zich trots 'Banderist' noemt, koopt een muts met de Oekraïense drietand.

Er ontstaat discussie bij de kraam als Magda, een jonge vrouw, zegt dat hij de attributen beter niet mee kan nemen naar hoofdstad Kiev. "Ik heb ook zo'n sjaal, maar draag hem alleen in Lviv." Ze verwijst naar de boze reacties op een vlag met de beeltenis van Bandera, die vorige week boven de ingang van het stadhuis in Kiev was opgehangen. "De roodzwarte vlag is een provocatie voor onze broeders in het oosten."

'Coup'
Gevraagd naar de veelgehoorde uitspraak in Rusland en Oost-Oekraïne dat 'Banderisten' de crisis in Oekraïne hebben veroorzaakt, wijst Volodimir op zijn voorhoofd. "Ben je gek; Janoekovitsj schoot op onze kinderen!" Hij wijst naar foto's van de omgekomen demonstranten bij het nabijgelegen podium, waar kaarsen branden en juist een herdenkingsdienst wordt gehouden. "Onze jongens waren vredelievende burgers van Lviv. Poetin en Janoekovitsj zijn de fascisten."

Afgelopen vrijdag klaagde de afgezette president Janoekovitsj over 'een handvol nationalisten en Banderisten', die een 'gewelddadige coup hebben gepleegd'. Hij sloot zich daarmee aan bij de Russische minister van buitenlandse zaken, die woensdag de internationale samenwerkingsorganisatie OVSE opriep om "de opkomst van nationalistische en neofascistische sentimenten in West-Oekraïne te veroordelen".

Stepan Bandera is een controversieel figuur in Oekraïne. De aanvoerder van het Oekraïense opstandelingenleger (OePA) en diens radicale guerrillastrijd tegen de Sovjet-Unie in de vorige eeuw wordt door het pro-Russische kamp graag aangegrepen om de nieuwe regering te veroordelen.

Onafhankelijkheid
"Het is propaganda van de kant van de Russen, maar wel effectieve propaganda", zegt Marco Carynnyk. De Oekraïense historicus woont in het Canadese Toronto maar reist een groot deel van het jaar door Oekraïne voor zijn onderzoek. Volgens hem is er reden genoeg om kritisch naar de verering van Stepan Bandera en OePA te kijken. "Als Oekraïners de geschiedenis beter zouden kennen, zouden zij hun slogans aanpassen."

www.trouw.nl