Europese banken krijgen jaarlijks 250 miljard euro impliciete subsidie

De garanties voor grote banken, die te groot zijn om failliet te laten gaan, leiden tot lagere financieringskosten. Dit komt neer op een impliciete subsidiestroom, zonder dewelke de banken verliezen zouden leiden. © CC Chris Goldberg
Banken in de Europese Unie ontvangen jaarlijks om en bij de 250 miljard euro aan impliciete subsidies, zo lieten de Europese Groenen berekenen door studiebureau Finalyse. In 2012 bedroeg deze impliciete subsidie 233 miljard euro ofte 1,8 procent van het Europese bruto product. Op het toppunt van de crisis, in 2009, bedroeg de verborgen steun zelfs 320 miljard euro.

Jaar na jaar komt er uit de berekeningen een bedrag van min of meer dezelfde ordegrootte. Zegt Philippe Lamberts die namens Ecolo in het Europees parlement zetelt: 'Je kan het beschouwen als een jaarlijkse geldstroom die jaar na jaar naar de banken gaat. Als je de actuele waarde van de geldstroom berekent die hen op die manier de komende decennia zal toevallen, kom je op een net present value van bijna 6.000 miljard euro.'

Too big to fail

Deze impliciete subsidiëring vloeit voort uit het feit dat banken te groot zijn om hen failliet te laten gaan, zoals de crisis heeft aangetoond. Als banken te groot zijn om failliet te gaan, betekent dit dat de overheid hen sowieso moet redden. Die garantie vertaalt zich in een lagere financieringskost voor de banken en dat effect is groter naarmate banken groter en systemischer zijn, naarmate de overheid hen inderdaad onmogelijk kan laten omvallen.

Er zijn verschillende methodes om die verborgen subsidie in kaart te brengen en in hun studie voor de Europese groenen worden alle recente studies ter zake – waaronder rapporten van de OESO of de Britse centrale bank - op een rijtje gezet om zo tot de beste schatting te komen van de impliciete subsidie in de Europese Unie.

De studie leert volgens de Europese Groenen ook dat de banken zonder de verborgen subsidie verliezen zouden lijden. In 2012 leden middelgrote banken in de EU sowieso al 46,8 miljard euro verlies. De kleine banken boekten een winst van 1,1 miljard euro en de grootbanken realiseerden een winst van 16,2 miljard euro – peanuts in vergelijking met de impliciete subsidie die ze ontvangen. De impliciete subsidie was tussen 2008 en 2012 overigens tweemaal zo groot als de expliciete steun van 634 miljard euro die tijdens dezelfde periode aan de Europese banken is verleend.

Grote banken bevoordeeld

De impliciete subsidie zet banken aan tot het nemen van risico's en maakt de financiële sector almaar groter. Bovendien vertekent de subsidie de competitie tussen grote en kleine banken omdat de grote banken (vooral die van de grote landen Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk) het leeuwendeel van de subsidie binnenhalen en zich dus goedkoper kunnen financieren. 'Dat verklaart waarom de kleinere banken toen we eerder de Belgische cijfers bekend maakten, zich meteen achter onze eisen stelden', aldus Lamberts.

www.mo.be