Hoe grootbedrijven de democratie uitwonen

Grootbedrijven investeren niets, betalen geen belasting. Welkom in de Corpocratië.

Over drie weken komt de top van het internationale bedrijfsleven in het Zwitserse Davos weer bijeen. Hermetisch gescheiden van het gepeupel door een politiekordon dat ze zelf mogen betalen, buigen bestuursvoorzitters, politieke vrienden en adviesfluisteraars zich vier dagen lang over de toekomst van de wereld. Ook deze keer zal het World Economic Forum grossieren in felicitaties aan eigen adres. Al drie jaar overheerst namelijk ergernis over een politieke kaste die er maar niet in slaagt de crisis op te lossen. Of, in hun eigen woorden: „De politiek is blijven hangen in crisismanagement”. Ondertussen heeft het grootbedrijf naar eigen zeggen de blik wel al lang weer op de toekomst gericht en nemen multinationale ondernemingen het voortouw in de aanpak van de grote uitdagingen van morgen: duurzaamheid, groei, armoede.

Het is op z’n minst opmerkelijk. Terwijl het kapitalisme op het punt staat zijn eigen revolutie te baren, eet de bedrijfselite in een Zwitsers bergdorp canapeetjes. Want vijf jaar na de grootste financiële crisis sinds 1930 is het lek nog lang niet boven water. Sterker, ruim vijf jaar na Lehman is het zonneklaar dat dit niet zomaar een crisis is, maar een systeemfout die tot in de haarvaten van het kapitalisme reikt.

Utopie
De neoliberale utopie van privatisering, liberalisering en deregulering; van marktwerking en mondialisering; van vrij verkeer van goederen, diensten, kapitaal en arbeid; van iPad en Starbucks; van Thatcher en Reagan; van welvaart en geluk voor iedereen – die hele santenkraam van begeerlijke beloftes waarmee wij onszelf in slaap hebben gesust, is voor een groeiend aantal Westerse burgers op een doffe teleurstelling uitgedraaid.Zeker, een mobieltje kost een habbekrats, roaming is gratis en we kunnen overal pinnen. Maar het inkomen is gedaald, de baanzekerheid is uitgehold, zorg en onderwijs zijn slechter en duurder geworden, de democratie is uitgekleed en de belastingdruk komt ons tot de lippen.En dan is er nog het loden gevoel in de maag als we piekeren over het armzalige toekomstperspectief van onze eigen kinderen – zeker als zij de boot in de vorm van een studie bedrijfskunde, accountancy, rechten en economie hebben gemist.

www.ftm.nl