Biologisch vlees blijkt bio-industrie vlees

Het omstreden Brabantse vleesbedrijf Vion heeft wel degelijk moedwillig gewoon bio-industrievlees omgekat tot biologisch vlees. Dat meldt onderzoeker Hans Alders in een nieuw rapport.

Europa’s grootste vleesverwerker Vion heeft toeggegeven dat in juni 2012 er in totaal ruim 23 duizend kilo reguliere ham bewust is ‘omgekat’ naar biologisch vlees, zo blijkt uit de rapportage van Hans Alders. Daarvan is uiteindelijk meer dan 11.000 kilo verkocht als biologisch vlees aan meerdere afnemers. De malversaties met de partij vlees kwamen aan het licht nadat twee klokkenluiders zich gemeld hadden bij omroep Brabant.

De Brabantse omroep meldde op 6 december dat er gefraudeerd was met vlees. Destijds was er volgens Vion nog sprake van ‘een individuele fout’, waardoor er per ongeluk een verkeerd etiket op het vlees geplakt zou zijn. De vleesverwerker deed de zaak af als ‘een incident’, maar het bedrijf moet daar nu op terugkomen.

Eerder dit jaar kwam Zembla met de beschuldiging dat Vion op structurele basis regulier vlees zou opwaarderen tot vlees met het Beter Leven-keurmerk. De Dierenbescherming schakelde vervolgens onderzoeker en voormalig milieuminister Hans Alders in om de aantijgingen na te gaan. Hij vond in zijn rapportage van 30 oktober geen bewijs. Het omkatten was volgens Alders niet logisch, omdat er een structureel overschot aan vlees met het Beter Levenkeurmerk is.
Bewuste verwisseling

De nu geconstateerde ham-fraude vond plaats bij een dochter van Vion, het vleeswarenbedrijf Encebe, dat haar website siert met de slogan ‘samen denken we verder’. Zij geeft in een reactie toe dat ‘uit het onderzoek en de rapportage blijkt dat hier sprake is geweest van een bewuste verwisseling waarvoor het toenmalige management opdracht heeft gegeven.’ Volgens Encebe is het verantwoordelijke management niet meer actief bij het bedrijf.

De directeur kwaliteitscontrole bij Vion, dhr. Urlings, geeft in het rapport van Alders aan dat uit eigen onderzoek blijkt dat ‘een partij reguliere ham van 23.852 kg, in de periode juni-juli 2012 in de ENCEBE administratie en in het vrieshuis is opgewaardeerd naar biologische ham’. Van de kersverse biologische ham werd vervolgens 11.294 kg verkocht aan een groot aantal afnemers. Het restant van 12.558 kg is na drie maanden weer afgewaardeerd en verkocht als grondstof voor de voedingsindustrie.
Bewust en in onderlinge afstemming

Urlings zegt – in tegenstelling tot de woordvoerder van Vion drie weken eerder – dat er geen sprake is van een actie door een eenling. Er is namelijk een veelvoud aan handelingen nodig om normaal vlees ‘om te katten’ naar biologisch vlees.

‘Op twee plaatsen in de organisatie, te weten de administratie en het vrieshuis, moeten bewust en in onderlinge afstemming, afzonderlijke handelingen zijn verricht nl het wijzigen van de codes in de administratie en het aanpassen van de verpakking en de gehanteerde codes in het vrieshuis, om de omzetting van deze partij ham van regulier naar biologische ham te laten plaatsvinden.’

Alders en zijn mede-onderzoeker doen de aanbeveling dat de vleesverwerker schoon schip moet maken en stappen moet ondernemen om het omkatten in de toekomst te voorkomen. Maar daar blijft het niet bij. Skal, de toezichthouder op de producenten van biologische producten, laat op haar website weten dat Vion onder verscherpt toezicht is komen te staan en een tuchtprocedure staat te wachten.
Herkemij wacht lastige klus

Vorige week werd bekend dat Michiel Herkemij, eerder topman van DE Master Blenders, de omstreden vleesverwerker mag gaan ‘omkatten’ tot respectabel bedrijf. Herkemij liet in verschillende media weten dat ‘het vertrouwen moet worden teruggewonnen.’ Daarnaast krijgt Herkemij ook nog te maken met 16.000 boze boeren die via landbouworganisatie ZLTO aandeelhouder zijn van Vion. Zij zagen hun bezit vrijwel waardeloos worden in het afgelopen jaar. Vion moest bijna een miljard afschrijven op overnames in het buitenland en was bijna failliet. Daarom moest het kroonjuweel, Vion ingredients, noodgedwongen verkocht worden om het bedrijf overeind te houden.

www.ftm.nl