De wederopstanding van giftige hamburgers

Zombie effecten van hormoonverstorende groeibevorderaars uit de vleesindustrie waargenomen

*Hormoonverstoorders oftewel endcocriene disrupting chemicaliën (EDC’s) zijn stofjes die onze hormoonhuishouding in de war schoppen. Sommige imiteren vrouwelijk hormonen, bijv. oestrogeen en andere mannelijke, o.a. testosteron. In beide gevallen kan dit grote lange termijn gevolgen hebben op de gezondheid.

Op dit moment worden in de media vooral chemicaliën uit plastic, cosmetica en medicijnindustrie beschuldigd van deze activiteiten, Zo staan bijvoorbeeld uit de plastic industrie bisphenol A (BPA), ftalaten, gebromeerde vlamvertragers enzovoort in het verdachtenbankje.

Daarnaast staan ook de in de vleesindustrie gebruikte anabole steroïden ter discussie, deze worden ingezet om de winstoptimalisatie (propaganda) te maximaliseren (virtuele rente). Naast groeibevorderaar wordt ook nog eens een toename van de spiermassa waargenomen. Deze anabolen zijn bewezen hormoonverstorend maar nu zet nieuw onderzoek de wetenschapswereld van toxicologen op zijn kop. Deze chemische hormoonverstoorders blijken net als de toppredator mens een dag en nacht ritme te bezitten.

Bij huidige veiligheidsaannames van dit soort EDC’s gaat men uit van korte termijn aannames. Studies die het tegendeel proberen te bewijzen, denk bijvoorbeeld aan de kankerrattenstudie van Séralini, worden neergesabeld door de handpoppen van de industrie: onze volksvertegenwoordigers.

Dat 4 jaar vooruitdenken (regeren) iets geheel anders is als een lange termijn visie wordt op dit moment pijnlijk duidelijk. Korte termijn denken garandeert succes maar de gevolgen kunnen desastreus zijn. Welkom in het antropoceen, verdeel en heers.*

Hormoonverstoorde chemicaliën verblijven, in tegenstelling tot wat wordt aangenomen, veel langer in meren en rivieren, een desastreuze uitwerking. Ondanks EDC’s onder invloed van zonlicht overdag worden afgebroken blijken ze s’nachts te regenereren. Volgens een zojuist verschenen studie zijn het echte zombies.

Hoofdauteur Edward Kolodziej (University of Nevada): dit staat haaks op de aanname dat de man-made chemicals in het zonlicht snel hun schadelijkheid verliezen en dat we er ons er geen zorgen over hoeven te maken. Vele risicobeoordelingen baseren zich op dit feit.

Van EDC’s is bekend dat deze zeer schadelijk zijn voor vissen en het bewijs dat deze chemicaliën ook nog eens schadelijk zijn voor mensen, inclusief onvruchtbaarheid en kanker, groeit. Bekend is dat deze hormoonverstoorders al reeds bij een heel lage concentratie werkzaam kunnen zijn maar zelfs hiermee kan men niet de effecten verklaren die men waarneemt in amfibiën en vissen.

Industriële vleesproductie

Samen met David Cwiertny (University of Iowa) ging Kolodziej de afbraakproducten van endocriene disruptors eens nader bekijken op hun invloed in het milieu. Ze concentreerden zich op de groeibevorderaar trenbolone (een synthetisch anabole steroïde) welke volop in de VS wordt gebruikt (in de EU is dit product inmiddels verboden).

Tijdens het metabolisme verandert het steroïde in allerlei restproducten zoals 17α-trenbolone, dit is een potente endocriene disruptor welke in de VS regelmatig in het afvalwater wordt teruggevonden. Uit experimenten blijkt dat slechts enkele nanogrammen (0,000 000 001 gram.) per liter de hormoonhuishouding van vissen in de war kan schoppen, verlaagde vruchtbaarheid is o.a. het gevolg (zie hier en hier).

Wereldwijd opererende producenten kunnen deze resultaten ook niet meer negeren maar de op winst beluste indsutrie roeptoetert dat de metabolieten helemaal geen kwaad kunnen, ze worden tenslotte heel snel door het zonlicht afgebroken.

Kolodziej en zijn collega’s gingen deze aanname kritisch bekijken en stelden 17α-trenbolone en familieleden in het lab bloot aan diverse cycles licht en donker. En inderdaad daalden de concentraties bij het gesimuleerde daglicht maar tijdens de nacht herrezen ze net zo vrolijk. Bij een neutrale zuurgraad (pH) van het water bij 25 °C kon de hormoonverstoorder zich na 5 cycli s’nachts tot 60% herstellen. Bij verhoogde temperaturen en een licht zure of basische omgeving steeg de werderopstanding van de zeer actieve EDC’s.

Laura Vandenburg ((University of Massachusetts) is immiddels een erkend expert op het gebied van hormoonverstoorders en gefascineerd over de resultaten . Biologen in het veld verzamelen normaliter hun monsters overdag. Het herstellingsvermogen van de metabolieten s’nachts bezit grote gevolgen op de huidige risicobeoordelingen van chemicaliën Daarnaast blijken kleine veranderingen in de pH het proces ook nog eens te versnellen. Volgens Vandenburg zet dit inzicht de toxicologie op zijn kop.

De onderzoekers vonden de labresultaten zo schokkend dat er ook nog veldonderzoek werd gedaan in de Iowa rivier. Ook werd de mest onderzocht van een kudde runderen welke behandeld was met de anabole steroïde. Tijdens dit veldonderzoek kwamen ze erachter dat andere steroïden uit de veeteeltindustrie ook herrezen uit de dood. De studie is onlangs gepubliceerd in Science.

Verborgen gevaren

Kolodziej trekt de conclusie dat het tijdstip van monstername een grote invloed bezit op de resultaten en de conclusies. Statistisch gezien neemt de onzekerheid over het lange termijn effect van deze man-made chemicals alleen maar toe. De dag en nacht cyclus van hormoonverstoorders zijn niet meegenomen in huidige modellen.

Bron: Nature