Rotterdamwet: ‘gedragseis’ voor bewoners?

In september vergadert de Tweede Kamer over de ‘Rotterdamwet’. Daarmee mogen mensen met lagere inkomens geweerd worden uit bepaalde wijken. Maar: ook mensen die eerder voor overlast hebben gezorgd, of zelfs hun kinderen, mogen geweigerd worden voor een woning. Is dat wel verstandig?

De Rotterdamwet (formeel: Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek) biedt gemeenten een pakket van maatregelen om de leefbaarheid en veiligheid in aangewezen aandachtswijken te verbeteren. Momenteel geldt de wet alleen in vijf Rotterdamse wijken, maar andere gemeenten zijn geïnteresseerd. De Rotterdamwet is omstreden vanwege de ‘inkomenseis’, waarmee huishoudens met lage inkomens (vooral uitkeringsgerechtigden) kunnen worden geweerd uit kwetsbare wijken. Daar komt nu mogelijk een nieuw controversieel element bij: een ‘gedragseis’ (mijn term). Dit houdt in dat gemeenten in de aangewezen aandachtswijken potentiële huurders en hun gezinsleden (ook kinderen ouder dan 12 jaar) mogen gaan weigeren op grond van criminele activiteiten of overlastgevend gedrag in het verleden.

Met het SCP-rapport over de krachtwijken (‘geen gunstig effect meetbaar’) in het geheugen, moeten we waken voor de ‘nog harder aanpakken’-reflex. Ten behoeve van een gedegen afweging bespreek ik enkele kanttekeningen bij de gedragseis en betoog ik dat de inkomenseis moet worden heroverwogen.

Het is risicomanagement dat geen problemen oplost
Het gedrag van potentiële huurders en hun gezinsleden kan als de wet wordt aangenomen op twee manieren worden gescreend. De eerste mogelijkheid is via een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG), die wordt verleend of geweigerd op basis van justitiële en politiegegevens en inlichtingen van het OM en reclasseringsinstellingen. Echter, politiegegevens worden pas meegenomen wanneer sprake is van een veroordeling, dus kunnen gemeenten via de VOG niet screenen op crimineel of overlastgevend gedrag waarvoor de woningzoekende niet is veroordeeld. Een tweede mogelijkheid is daarom om onderzoek te doen op basis van politieregisters.

www.socialevraagstukken.nl