Ook Nederland werkt aan massaal bespieden burgers

Niet alleen Amerikaanse geheime diensten hebben vergaande bevoegdheden burgers te bespieden. Ook in Nederland is dat mogelijk en wordt informatie met buitenlandse diensten uitgewisseld. Dat stelt Ot van Daalen, directeur van digitale burgerrechtenbeweging Bits of Freedom, in gesprek met NU.nl. Hij roept klokkenluiders op naar buiten te treden en de Nederlandse overheid te stoppen met plannen massaal internetverkeer te gaan tappen.

Telefoongesprekken bijhouden

In Amerika ontstond ophef toen duidelijk werd dat telefoondienstverlener Verizon de registratie van alle telefoongesprekken van klanten aan de geheime dienst NSA verstrekt. Maar de bewaarplicht verkeersgegevens die in Europa van kracht is heeft hetzelfde gevolg, stelt Bits of Freedom.

"De politie heeft de bevoegdheid om gegevens op te vragen, maar de AIVD en andere geheime diensten hebben het recht om die gegevens ook te vragen", stelt Van Daalen. "Het vermoeden is dat de bewaarplicht juist hiervoor bedoeld is. De Europese Commissie heeft nooit kunnen bewijzen dat het voor andere doelen effectief is."

Uitwisselen

Als gegevens eenmaal in handen zijn van geheime diensten bestaat het risico dat die met bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten worden uitgewisseld. "Engelse diensten hebben toegang tot gegevens van de NSA. Die geven dat niet voor niets en willen ook data terug van Engelse veiligheidsdiensten", betoogt Van Daalen dan ook. "Veiligheidsdiensten leven van het opslaan van data en dataminen. Er is geen andere reden waarom die bewaarplicht zou bestaan."

Van Daalen wijst op een waarschuwing die de Commissie van Toezicht betreffende de Inlichtingen- en Veiligheidsdienst vorig jaar afgaf. De Commissie maakt zich zorgen dat de Nederlandse positie in gevaar komt, omdat er minder informatie is om te ruilen met andere diensten.

Ook in Nederland wordt regelmatig informatie opgevraagd bij sociale netwerken. Staatssecretaris Teeven weigert opheldering te geven hoe vaak dat gebeurt. Hoe vaak de AIVD gebruik maakt van bevoegdheden om die informatie te krijgen, is ook onduidelijk.

Van Daalen benadrukt dat het logisch is dat informatie van sociale netwerken wordt opgevraagd. "Als communicatie verschuift naar sociale netwerken dan verschuift ook de aandacht van geheime diensten daarheen."

Alles tappen

Van Daalen wijst erop dat de Nederlandse geheime diensten verder willen gaan dan alleen informatie uit servers halen. Zij zijn bezig om toestemming te krijgen al het internetverkeer te tappen. "Dat betekent in theorie dat jouw en mijn e-mail in handen van veiligheidsdiensten kan komen en op het bureau van Rutte kan belanden zonder dat wij verdachten zijn", stelt hij dan ook.

"Daarom ben ik zo opgelucht dat Plasterk in het nieuws bevestigde dat de situatie op dit moment is dat er alleen wordt afgeluisterd als er een bevel van de minister is gekomen. Hij spreekt zich uit tegen massaal in de gaten houden van burgers", aldus Van Daalen. "Dat betekent dat de plannen die hij zelf heeft ook van tafel kunnen, want die zijn gericht op het aftappen van grote groepen mensen."

Van Daalen wijst er verder op dat het nieuws over het Amerikaanse monitoren naar buiten is gekomen doordat klokkenluiders naar buiten zijn getreden. Hij roept Nederlandse klokkenluiders hetzelfde te doen en te delen wat zij weten.

www.nu.nl