Banken en politiek spelen ‘balletje balletje’ met de burger

Zou er ooit een dag komen dat, wanneer de stad Amsterdam haar rekeningen niet meer kan betalen, de eurozone in gevaar komt? Te gek voor woorden natuurlijk. Maar dat in het ministaatje Cyprus, met een economische omvang niet groter dan 0,2 procent van de eurozone, banken niet mogen omvallen bewijst hoe zeer de financiële en politieke wereld met elkaar vervlochten is. Cyprus krijgt de beloofde 10 miljard en het zelf te leveren bedrag van 5,8 miljard euro is plotseling van tafel. Spaartegoeden boven 100.000 euro worden bevroren of onteigend voor de herkapitalisatie van de Bank of Cyprus. Waarom? Duitse banken hebben 14,1 miljard euro aan Cypriotische banken geleend, Franse banken 13,0 miljard, Belgische 9,3 miljard en Nederlandse banken 2,0 miljard. Dát geld moet gered worden en daar mogen belastingbetalers in de eurozone die 10 miljard voor ophoesten. Het hele 'gedoe' de afgelopen week en gisteren was niet meer dan window dressing.

Banken lijden aan grootheidswaan
De macht en invloed van banken op politiek en samenleving is beangstigend. In 2000 stond de financiële sector nog op de negende plaats van alle bedrijfssectoren. In 2010 op nummer twee, vlak achter de olie-industrie. Het bewijst dat de financiële sector niet langer een serviceverlener, maar een zelfscheppende industrie geworden is, met tal van onderling verhandelbare producten, zoals derivaten, waarvan de bekendste de rommelhypotheek is. Gebundeld, opgeknipt en aan elkaar doorverkocht met als hoogtepunt de val van Lehman Brothers in 2008. Het begin van alle zichtbare ellende. Banken leenden elkaar 10 tot 20 keer hun balansvermogen. Voor elke 1000 euro die u bij de bank inlegde leenden zij 10.000 tot 20.000 euro. Om banken te redden moesten landen zich tot over hun oren in de schulden steken. Met als gevolg oplopende staatsschulden en begrotingstekorten. Zuidelijke landen dreigden te bezwijken onder die schuldenlast en moesten gered worden met geld vanuit de noordelijke landen.

Politiek en toezichthouders hebben gefaald

Terug naar Cyprus. Het begin van de bankencrisis in 2008 ligt alweer vijf jaar achter ons en tóch gaat het daar weer mis. Banken zitten diep in de problemen en moeten door de overheid en met geld van andere eurozone landen gered worden. Wat heeft de ECB in al die tijd gedaan? Toezicht gehouden? Lijkt van niet want anders zouden die banken nu niet in moeilijkheden zitten. Wat hebben de Nederlandse Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) de afgelopen 10 jaar gedaan? Het debacle met ABN Amro eind 2008, de val van DSB in 2009 en de nationalisatie van SNS bank in 2013 spreken voor zich. Op 1 januari 2008 was de Nederlandse staatsschuld 259 miljard euro. In 2013 is de staatsschuld gestegen naar 421 miljard euro. Dat is in vijf jaar een toename van 162 miljard oftewel 62,5 procent. Die stijging van de staatsschuld is niet omdat u en ik op te grote voet hebben geleefd, maar komt volledig voor rekening van het redden van banken en schuldenlanden. Wij mogen daarvoor 47 miljard bezuinigen. Door VVD en PvdA wordt ons een collectief schuldcomplex aangepraat als excuus om te kunnen bezuinigen, maar de banken worden nog steeds niet hard genoeg aangepakt. Over een splitsing van banken in nuts- en zakenbanken zwijgt de politiek als het graf. Wat was er eigenlijk mis met die goede en vertrouwde Postbank jaren geleden? De blauwe leeuw was hét symbool voor no nonsens bankieren met een prima service. Het was een echte nutsbank, weliswaar al onderdeel van de ING Groep, maar het liet zien dat een bank wel degelijk een solide dienstverlener kan zijn. Moest zonodig opgaan in de moloch ING Bank, dezelfde bank die nu aan het staatsinfuus hangt.

Banken en politiek profiteren van elkaar

Maar er is meer. We betalen al jaren miljarden aan de overheid en de financiële sector, zonder dat we dat echt in de gaten hebben. Centrale banken, gesteund door de politiek, zorgen er met hun beleid voor dat de rentetarieven zich al jaren op een historisch dieptepunt bevinden. Gevolg daarvan is dat solvabele overheden tegen ongekend lage rentes geld op de kapitaalmarkt kunnen lenen. Dat renteverschil steekt de overheid in haar eigen zak. Daar zien u en ik niets van terug. Sterker, onze pensioenen worden om die reden elk jaar minder waard. Hoort u de overheid daarover? Geen woord. Waarom niet een gedeelte van dat rentevoordeel teruggestort in de pensioenkassen? Er is in de jaren negentig door de politiek, regering Lubbers (CDA), al genoeg uit de pensioenfondsen geroofd. Dan de banken. Zelf lenen ze bij de ECB voor minder dan 1 procent rente, maar wanneer u wilt lenen dan mag u voor langlopende leningen (Hypotheken) 5,5 procent betalen en voor korte leningen tot 8 procent. Zelf ontvangt u op een spaarrekening hooguit 2.0 procent.

Muntunie belangrijker dan democratie

Het is duidelijk dat de politiek en de banken samen onder een deken liggen. Hervormingen gebeuren met mondjesmaat en dan nog onvoldoende. Het is onbegrijpelijk hoe banken door de politiek beschermd worden. Er is werkelijk geen bedrijfstak in de wereld die zo de hand boven het hoofd gehouden wordt dan de bankensector. Alleen al voor de controle van de nog op te zetten Bankenunie wordt er in Parijs door de ECB een toezichthouder gecreëerd waar 6.000 duur betaalde ambtenaren komen te werken. Welke andere bedrijfstak heeft dat nodig? Die hele operatie zal niet meer dan een mistgordijn blijken te zijn. Want bankiers en ambtenaren zullen over en weer van positie wisselen waardoor de bankensector nog meer aan gewicht en invloed zal toenemen.

Hoever de financiële sector van de gewone samenleving afstaat bewijst een uitlating van Klaas Knot, president van DNB, in het jaarverslag van 2012. Volgens Knot gaan de begrotingshervormingen van president van Rompuy niet ver genoeg. Europa moet zo snel mogelijk een federatie worden, een Verenigde Staten van Europa dus, waar landen verantwoordelijk zijn voor elkaars schulden. In het jaarverslag schrijft hij „de besluitvorming in alle stadia van de procedure zou politiek onafhankelijker moeten zijn”. (Ewald Engelen, NRC, 19 maart 2013)

Snapt u hem? Wat DNB hier met zoveel woorden zegt, is dat een muntunie niet alleen onverenigbaar is met de nationale soevereiniteit maar ook met democratische politiek. Alleen een bestuur van ongekozen technocraten zou de Amerikanisering van Europese arbeidsmarkten kunnen afdwingen die noodzakelijk is om de Europese Monetaire Unie en een Europese federatie levensvatbaar te maken. Onze politieke elite is het daar volgens mij volledig mee eens. Daarom geen referendum over Europa.

www.citareg.nl

No Rights Apply