EU, discussie over hormoonverstoorder bisfenol A laait op

Sinds 2011 is het chemisch goedje verboden in babyflesjes maar het wordt nog steeds veelvuldig toegepast in voedselverpakkingen. Dit ondanks de gevonden verbanden tussen de man-made chemcical en misvormingen. De milieuminister uit Zweden heeft ondertussen een totaalverbod op bisfenol A aangekondigd.

De chemische verbinding staat al jaren in het verdachtenbankje. Bisfenol A oftewel BPA is de bouwsteen van vele dagelijkse producten zoals, CD’s, thermisch papier (bijvoorbeeld kassabonnetjes), motorhelmen en sommige plastic flessen. Maar er zijn meer en meer studies die BPA in verband brengen met allerlei gezondheidsproblemen, variërend van vervroegde pubertijd, kanker en misvormingen bij de geboorte.

In 1891 werd de verbinding voor het eerst gesynthetiseerd door de Rus Alekssandr Dianin en in de jaren dertig van de vorige eeuw werd duidelijk dat het vrouwelijke hormoon oerstrogeen kon imiteren. Het bleek dat onderzoekers al goed in de gaten hadden dat BPA een oestrogene werking bezit echter voor farmaceutische toepassingen was de werking destijds te miniem, men koos voor DES.

BPA wordt onder andere opgenomen via het voedsel

Echter snel vonden de chemici andere toepassingen voor het patenteerbare BPA, het was een grondstof voor de plastic- en harsindustrie. Producenten, zoals Bayer, roemen de brede inzetbaarheid, taaiheid, goede electrische eigenschappen en lage ontvlambaarheid.

Maar ondertussen blijven de hormonale effecten van de man-made chemical bestaan. Het blijkt dat BPA uit de plastic netwerken kan ontsnappen en zo opgenomen wordt in het menselijk lichaam. Vooral via het voedsel dringt het goedje het lichaam binnen. Studies tonen onder andere aan dat bisfenol A uit het plastic kan oplossen in warm water. En zelfs zonder verhitting komt het spul in het voedsel terecht, vooral bij eten en drinken uit blik.

Kans op geboorteafwijkingen

Het synthetische oestrogeen kan de hormoonhuishouding danig in de war schoppen. Studies tonen een verhoogde kans op hart- en vaatziekten en diabetes aan. Nadelige effecten op het geslacht behoren ook tot de mogelijkheden, het goedje wordt ook verdacht van misgeboorten en afwijkingen. Men zou denken dat het hoog tijd is om eens actie te gaan ondernemen.

In 2011 besloot de EU dat de babyflesjes niet meer uit polycarbonaat mochten bestaan, polycarbonaat of PC is de plastic die ontstaat uit onder andere de bouwsteen BPA. Voor de rest van voedselverpakkingen was, volgens de EU, geen ban noodzakelijk. Maar desondanks wil Frankrijk wil het goedje definitef uit de verpakkingen gaan verbieden in 2015.

Echter Zweden wil nog een stapje verder gaan en komt met een compleetverbod. Milieuminister Lena Ek beschreef dit onlangs in een artikel in de krant Svenska Dagbladet.

Milieuorganisaties omarmen dit idee van de Zweedse dan ook met twee armen. Duitsland zou dit idee moeten volgen vertelt Ann-Katrin Sporkmann (BUND). Daar het effect van bisfenol A al bij concentraties optreedt die vergelijkbaar zijn met de gehaltes in ons bloed heeft het vaststellen van een grenswaarde dus ook geen enkel effect, alleen een verbod kan de schade beperken.

Industrie komt met compleet andere conclusies

Bisfenol A wordt door de chemische industrie in grote volumes geproduceerd en is dus big money. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het lobbyclubje BPA Coalition uit Brussel kritiek heeft op de initiatieven uit Zweden. Nog in dit voorjaar komt de EU voedselwaakhond EFSA nog met een uitgebreid rapport. In dit rapport zullen de risico’s van BPA wetenschappelijk beoordeeld worden. De zweedse milieuminister Ek komt eenvoudig te vroeg met haar conclusies. Dit bevordert het vertrouwen van de klanten en haperende economie niet.

Milieorganisaties betwijfelen sterk of het rapport van de EFSA wetenschappelijk onafhankelijk is. De EFSA gebruikt bij haar beoordeling alleen maar studies van de industrie zelf. Die zien natuurlijk geen probleem in het massale gebruik van de hormoonverstoorder BPA in alledaagse producten. Trouwens de grootste producent in de EU is Bayer AG.

Dat Bayer het niet zo nauw neemt met de wetenschappelijke beoordelingen mag duidelijk worden uit de discussie over het gevaar van neonicotinoïden voor de bijen. Wetenschappelijke nadelen van het goedje zijn bewust achterwege gehouden.

Trouwens Ek is tevreden, één van haar doelen heeft ze bereikt, bisfenol A is weer hot!

Ook in de VS laait het vuurtje op, Vom Saal blijft actief tegen de stroom inroeien en zelfs Fox kan niet meer om hem heen.