Winterweer: Dieren kunnen tegen een stootje

Het is hartverwarmend hoe bezorgd voor de natuur sommige mensen tegenwoordig zijn. Bij de minste vriestemperatuur wordt er opgeroepen om de vogeltjes genoeg eten en drinken te geven.

Die bezorgdheid wordt nog versterkt door persberichten als dat van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, waarin onderzoeker Glenn Vermeersch erop wijst dat het bestand van watervogels als fuut en waterhoen door de zware vriesperiodes van de laatste twee winters met een derde is afgenomen. Ook bosvogeltjes als goudhaantje en zwarte mees kregen mokerslagen te verwerken.

Dat is niet erg, natuurlijk: in principe moeten de populaties in staat zijn zich te herstellen als het eens meezit.

Te warm

Als het niet vriest, gebeurt het omgekeerde en denken natuurvriendelijke mensen dat dieren in de problemen te komen omdat het te warm is en ze te veel energie verspillen aan nutteloze voorbereidselen in verband met de voortplanting. Wat het effect is van zo’n vals lentegevoel is niet duidelijk, maar misschien werpt een analyse van het wedervaren van de lemming in onze contreien wat licht op de zaak. Dat diertje komt nu alleen in het hoge noorden voor, maar tijdens de laatste ijstijd leefde het ook in het gebied wat tegenwoordig België heet.

De analyse, gepresenteerd in het vakblad Proceedings of the National Academy of Sciences, wees uit dat de lemmingen hier tussen 116.000 en 11.700 jaar geleden liefst vijf keer uitstierven – onder meer paleontologe Mietje Germonpré van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen werkte aan het onderzoek mee.

Het verdwijnen ging telkens hand in hand met plotse opstoten van de temperatuur, waardoor het te warm werd voor de aan barre koude gewende diertjes. Maar zodra het weer beter – lees: kouder – werd, koloniseerden diertjes uit Noord- en Oost-Europa onze streken opnieuw. De ontdekking illustreert hoe flexibel dierpopulaties kunnen zijn, als ze de kans krijgen zich aan te passen.

www.knack.be