België: Ruim 3.400 werknemers betogen tegen “moderne slavernij”

Enkele duizenden werknemers uit de bouw-, de transport- en de voedingssector hebben in Brussel betoogd tegen wat de vakbonden "moderne slavernij" noemen: economische uitbuiting en sociale dumping van buitenlandse werknemers in Europa. De politie telde 3.440 betogers.

Sociale dumping is volgen de federaties een groeiend fenomeen. "Een tiental jaar geleden was uitbuiting van werknemers eerder kleinschalig en bleef het verscholen", zegt Rik Desmet, federaal secretaris van de Algemene Centrale van de socialistische vakbond ABVV. "Maar de laatste jaren zijn er grote constructies opgebouwd die Oost-Europese werknemers naar hier halen tegen dumpingprijzen."

De gedetacheerde werknemers, vaak uit Oost-Europa, worden met mooie beloftes uitgestuurd naar andere landen waar ze worden tewerkgesteld tegen dumpinglonen en zonder sociale bescherming. "Hun sociale rechten worden hun ontzegd", aldus Sam Hägglund, secretaris-generaal van de Europese federatie van bouw- en houtarbeiders (EFBWW). Ze krijgen geen overuren uitbetaald, er worden geen vakantiedagen toegekend, er worden hoge bedragen afgetrokken van hun loon voor transportkosten, huisvesting en voeding, ...

Grote bedrijven
Het misbruik beperkt zich niet tot kleine, schimmige bedrijfjes, beamen de vakbondsfederaties. "Het gaat ook om grote, transnationale bedrijven die met onderaannemers werken en hun verantwoordelijkheid afwijzen omdat de uitgebuite arbeiders niet op hún loonlijst staan", aldus Harald Wiedenhofer, secretaris-generaal van de Europese vakbondsfederatie van de voedings-, landbouw- en toerismesector (EFFAT).

De uitbuiting gebeurt meestal via postbusfirma's in het buitenland, en vaak is er ook sprake van valse arbeidsonvereenkomsten. De uitgebuite werknemers zijn uiteraard de grootste slachtoffers, maar de praktijken leiden ook tot oneerlijke concurrentie voor de andere bedrijven. "De bonafide werkgevers worden aan de kant geduwd en kunnen geen offertes meer binnenhalen" doordat de malafide bedrijven goedkoper kunnen werken, aldus nog Rik Desmet. Bovendien lopen de overheden door de praktijken inkomsten mis.

Lacunes in wetgeving
De betogers klagen de "wettelijke en operationele lacunes" aan waardoor de uitbuiting kan plaatsvinden. De Europese richtlijn over detachering van werknemers "is een vrijgeleide voor de uitbuiting van gedetacheerde werknemers en een vrijgeleide voor oneerlijke concurrentie met werkgevers die collectieve arbeidsovereenkomsten en hun sociale verantwoordelijkheid wel respecteren", aldus nog Wiedenhofer.

De detacheringsrichtlijn werd in 1996 net uitgevaardigd om eerlijke en gelijke arbeidsvoorwaarden te garanderen te garanderen voor werknemers die in het buitenland worden gedetacheerd en om uitbuiting en oneerlijke concurrentie te voorkomen.

"Uiterst zwak"
Er ligt een voorstel klaar van de Europese Commissie om de richtlijn te verstrengen. Maar dat voorstel is "uiterst zwak", aldus de vakbondsfederaties, die vrezen dat ze geen impact zal hebben op het terrein. Ze hopen met hun actie de beleidsmakers tot meer moed en daadkracht te overtuigen. Concreet pleiten de betogers onder meer voor een Europese sociale inspectie en de invoering van een Europese sociale identiteitskaart. Ze willen ook een Europese aansprakelijkheid voor opdrachtgevers en hoofdaannemers.

"We willen niet de markten sluiten voor buitenlandse werknemers of hun bewegingsvrijheid inperken, maar voor ons betekent hetzelfde werk ook eenzelfde behandeling en eenzelfde loon, ongeacht de afkomst of de kleur van de werknemer", verklaarde Wiedenhofer nog.

Oneerlijke concurrentie
De Confederatie Bouw en Bouwunie steunen het pleidooi van de vakbonden. Sociale dumpingpraktijken leiden immers tot oneerlijke concurrentie tegenover de eigen bouwbedrijven. "Het gaat om allerlei, al dan niet legale, constructies die ervoor zorgen dat de loonkosten van de onderaannemers lager liggen en dat deze erg flexibel aan de slag zijn", zo staat in een persbericht van Bouwunie. "Het is voor een Belgische bouw-kmo, die gekend is door de Belgische overheid en die de regels wil volgen, moeilijk tot onmogelijk opboksen tegen deze concurrentie."

De Confederatie Bouw wijst erop dat er in België al inspanningen zijn gebeurd, maar "om ervoor te zorgen dat wij echt gewapend zijn tegen de oneerlijke concurrentie en sociale fraude, moet er ook op Europees vlak iets gebeuren", luidt het daar. De werkgeversfederatie vraagt maatregelen om ervoor te zorgen dat de detacheringsrichtlijn effectief wordt toegepast en dat de sociale inspectie grensoverschrijdend kan werken.

www.hln.be

No Rights Apply