René Tissen: “Het leek of oud president Bush aan het woord was”

Het was letterlijk aan de vooravond van kerstmis dat minister-president Rutte de natie opriep om te gaan consumeren en wel met volle kracht. Hij zei nog net niet dat het geld moest rollen, maar bedoelde dat wel. Lees verder voor de column van René Tissen.

Piramidespel
Ons huidige financiële systeem draagt alle kenmerken van een op schuld gebaseerd piramidespel en in zo’n systeem is het inderdaad van vitaal belang dat er steeds meer geld in omloop is.

Geld voor groei
Dat is dus het geval in het huidige systeem. Daarvan is het belangrijkste principe dat geld tot doel heeft om groei te realiseren. De bedoeling van geld is dat het ofwel direct wordt omgezet in eigen vermogen, bijvoorbeeld door maandelijks inkomen in ruil voor arbeid te verkrijgen, ofwel op termijn tot eigen vermogen leidt, onder andere via investeringen. Heel veel stimuleringsgeld bereikt momenteel niet het stadium van groeidiamanten, maar sneuvelt al eerder omdat het verkeerd gebruikt wordt.

Rentelasten
Ten eerste wordt nieuw geld gebruikt om de rentebetalingen op bestaande schulden te kunnen voldoen en blijven voldoen. Vandaar het streven van vrijwel alle centrale banken in de wereld naar lage tot zelfs negatieve renteniveaus. De situatie is momenteel zo slecht dat zelfs een lichte stijging van de rente ertoe kan leiden dat het huidige financiële systeem niet meer overeind blijft. Naar verwachting zullen de Nederlands Banken in 2013 overstappen op negatieve rente. We zullen dan voor ons geld moeten gaan betalen en dat is een typerend kenmerk voor depressieve tijden.
Aflossen voor niets

Ten tweede wordt geld momenteel gebruikt om schulden af te lossen. Vooral particuliere huizenbezitters lossen af, daartoe bang gemaakt door de huidige crisisretoriek van politici. Het is een begrijpelijke reactie van onzekere burgers maar zet gemiddeld genomen te weinig zoden aan de dijk om tot een beter draagbare schuldenlast te komen. Veel hypotheekbezitters maken nu mee dat zij én aflossen én de waarde van hun huis zien dalen én derhalve twee keer ‘gepakt worden. Het zou beter zijn als de regering zou besluiten om de pensioenopbouw van mensen te gebruiken voor de hypotheek afbouw. Maar daar willen politici –van alle stromingen- helaas niet aan. Waarom niet eigenlijk?
Van schuld bezit maken is lastig, eerlijk waar

Veel geld van staatswege vloeit naar de banken en verzekeraars, waaronder de pensioenfondsen die via de onlangs naar boven toe aangepaste rekenrente de dans van de dood nipt hebben weten te ontspringen. In het algemeen is het Europese stimuleringsbeleid van Amerika afgekeken en erop gericht de financiële sector weer ‘gezond’ te maken door hun solvabiliteit te versterken, maar stuiten de banken op het hardnekkige probleem dat het moeilijk is om liquiditeit snel om te zetten in solvabiliteit. Tenminste, als het om eerlijk verdienen gaat.
Banken worden kleiner, maar niet heus

Het directe verdienvermogen van banken is op een veel lager niveau terechtgekomen dan voor de crisis en vandaar de golf van massaontslagen die de sector momenteel hard treft. Aan de andere kant verdienen veel financiële instellingen nog steeds buitensporig veel geld aan de systeemhandel met geld en de advisering daaromtrent. Eén miezerig rapportje van Goldman Sachs of een soortgelijk financieel huis over de nationalisering van ABN AMRO (of bijvoorbeeld) een grote Spaanse bank kost al gauw een paar miljoen euro. En dan zijn het vaak ook nog eens waardeloze rapporten. Papier is geduldig.
Schijn bedriegt

In zo’n scheefgetrokken economische context zoals hierboven geschetst blijken burgers niettemin trouw te voldoen aan de oproep tot consumeren van de minister-president. De kerstaankopen waren fenomenaal en het eindejaar vuurwerk zal zeker ook een paar centen kosten. Maar ieder weldenkend mens weet dat de schijn bedriegt. De zaak is nog zo rot als een mispel en die kan niet worden afgedaan met politieke retoriek, zeker niet als die van de minister-president komt.
Italië als goed voorbeeld, kan dat?

In plaats van Amerika te volgen is mijn advies dat hij eens te rade gaat bij zijn net afgetreden Italiaanse ambtgenoot, Mario Monti. Deze Goldman technocraat (naar het zich laat aanzien van het goede soort) wil zich verkiesbaar stellen nu zijn tijd als buitenpolitieke speler erop zit. Hij wil echter geen deel uitmaken van de bestaande Italiaanse politieke arena van bejaarde gladiatoren en stelt nu een concrete crisisagenda voor waarop mensen hem al dan niet kunnen kiezen (“Verander Italië, Hervorm Europa”). Hij wil met eerlijke en controleerbare mega oplossingen komen.
Eerlijk beleid

Zo’n soort agenda moet er ook in Nederland komen. Een concreet 10 puntenplan dat grote stappen, snel thuis een eerlijk einde maakt aan de uitholling van de portemonnee van burgers. Zo herstart je de economie. Geen complex gedoe, geen heilige koeien, geen politiek gesjacher. Eén plan dat ervoor zorgt dat in Nederland het vertrouwen in de toekomst terugkeert. Ik roep dit RTLZ-forum op met een dergelijk plan te komen.
U bent aan zet

Geen lange verhalen, geen scheldpartijen ( als die er al ooit waren). Gewoon tien punten die hout snijden. Niet meer, niet minder en bedoeld als voorbeeld voor Mark Rutte die ik goed in staat acht een betere koers -die van de burgereconomie- te volgen dan de huidige. Want een beetje tot zelfs heel veel geld uitgeven kunnen we allemaal. Als we het zouden hebben.

www.rtl.nl

No Rights Apply