<< error >> (our Markdown requires webpage links, not image links, see manual)

Artikel in de Groene over complot denkers

Artikel van Binnert de Beaufort uit de Groene Amsterdammer van 21 november 2012
Obama is een moslim Complotten zijn overal, als je maar goed zoekt
Internet 2.0 en verschillende traumatische ¬gebeur¬tenissen zorgden de afgelopen tien jaar voor de maatschappelijke doorbraak van de complot¬theorie.

Wie in het internetloze tijdperk heeft gewerkt op een journalistieke redactie zal ze zich nog wel herinneren: complotdenkers die met enige regelmaat ellenlange epistels opstuurden, geschreven in een minuscuul maar kraakhelder handschrift. Zij deden kond van kwade machten die in het geheim the world as we know it te gronde wilden richten; door nazi-legers onder het Noordpoolijs te klonen, of door geheime stoffen aan het drinkwater toe te voegen die ons tot slaven van het grootkapitaal maken. Grenzeloze eindtijdsfantasieën die getuigden van de angsten van de schrijver. Vaak kreeg prins Bernhard een belangrijke rol toebedeeld in het complot, en dan vooral in zijn functie van grootmeester van de Bilderberg-conferentie (de internationale eliteclub van (oud-)politici, zakentycoons en andere grootheden die Bernhard na de Tweede Wereldoorlog in het leven riep om zonder pottenkijkers met ?mekaar? over wereldproblematiek te keuvelen). Deze brieven wisten nooit de redactionele toets te doorstaan, zelden vonden zij hun weg naar een groter publiek. Dat is in de afgelopen dertien jaar snel veranderd. De brief is een tweet geworden die doorlinkt naar een blog, naar een YouTube-kanaal, naar websites en webfora. De complotdenker heeft via internet en social media de wereld aan zijn voeten. En waar hij voorheen geïsoleerd en in alle eenzaamheid zijn monnikenwerk verrichtte, maakt hij nu deel uit van online-netwerken, waar duizenden geloofsgenoten elkaar 24/7 voeden met nóg meer informatie die moet aantonen dat het complot wáár is, dat wij mensen voortdurend worden gemanipuleerd en bedrogen door onze overheden, door de rechterlijke macht, door ongedefinieerde ?Europese elites?

De massaliteit van de ?bewijslast? maakt nu wél indruk op journalisten, zo blijkt uit het ?Demmink-complot? dat duizenden mensen aan beide kanten van de Grote Oceaan in woede deed ontsteken op Twitter. De vorige maand gepensioneerde secretaris-generaal van het ministerie van Justitie, Joris Demmink, wordt er reeds een decennium van beschuldigd ontucht te hebben gepleegd met minderjarige kinderen. Weekblad Panorama en Gaykrant trapten in 2003 af met het bericht dat Demmink op de achterbank van zijn dienstauto seks had met verschillende schandknapen van het Anne Frankplantsoen in Eindhoven. Beide bladen werden door de rechter gesommeerd de beschuldigingen te rectificeren wegens gebrek aan bewijs. Sindsdien heeft het Demmink-complot alleen maar aan kracht gewonnen en zijn de beschuldigingen aan zijn adres verder toegenomen: zo zou Demmink al in de jaren tachtig een jongensbordeel hebben bezocht in Den Haag en zou hij zich in de jaren negentig hebben vergrepen aan minderjarige jongens in Turkije. Journalist Koen Voskuil schreef het in oktober allemaal op in het Algemeen Dagblad. De lezer werd getrakteerd op Turkse criminelen, op een begin jaren negentig vermoorde Haagse drugshandelaar en twee Turkse slachtoffers van Demminks vermeende pedofiele praktijken. Bovendien zou Demmink zelfs betrokken zijn bij de moord op Marianne Vaatstra. Opnieuw ziet justitie geen aanleiding de Demmink-zaak te heropenen. De rijksrecherche had de beschuldigingen in het verleden al eens onderzocht en niets gevonden, en de aivd had Demmink vlak voor zijn aantreden als SG bij Justitie uitgebreid gescreend, zoals het protocol vereist, en evenmin iets achterhaald wat zijn functioneren mogelijk zou kunnen ondermijnen. Ook minister van Veiligheid en Justitie, Ivo Opstelten, bleef zijn ambtenaar volledig steunen. Dus. Einde verhaal? Nee. Voskuil geeft geen verklaring waaróm Demmink nog altijd gesteund wordt door Justitie. Dat is uiteraard wel de hamvraag. Hier openbaart zich de complottheorie in volle glorie. Want áls Demmink inderdaad die personificatie van het kwaad is, zoals hij nu dagelijks door velen op Twitter wordt gezien, waarom heeft Justitie zo?n duivel dan decennia in haar organisatie geduld? Antwoord: Demmink weet dingen. Over anderen.

Grote instigator achter het Demmink-complot is de journalist Micha Kat. Voorheen werkte hij als freelancer voor media als NRC Handelsblad en Quote, maar de afgelopen twaalf jaar is hij afgedreven naar de flanken van de journalistiek om vanuit de virtuele schuttersputjes klokkenluider.nl en argusoog.nl zijn bevindingen over Demmink wereldkundig te maken. Kat heeft het niet alleen op Demmink voorzien. Verschillende leden van de rechterlijke macht moeten het ontgelden, wat advocaten, als ook andere journalisten die aan de leiband zouden lopen van the powers that be. Kats activisme ? het bekladden van Demminks huis, bedreigen van collega-journalisten ? bracht hem enkele keren zelf in aanraking met justitie. Hij werd veroordeeld tot voorwaardelijke gevangenisstraf. Tijdens zijn rechtszaken wordt Kat gesteund door zielsverwanten die in hem een held zien. Men meent in de armgebaren van magistraten en medewerkers van de rechtbank symbolen van de Vrijmetselarij te bespeuren. Kat zelf spreekt over de rechterlijke macht als die ?hele Bilderberg-kliek?. De Vrijmetselarij en de Bilderberg-conferentie worden reeds langer op de korrel genomen door complotdenkers die geloven dat beide instituten aan elkaar zijn gelieerd en, al dan niet in een congsi met de joodse bankiersfamilie Rothschild, de wereld beheersen. Demmink de vrijmetselaar, of de Bilderberger. Hoe dan ook, volgens Kat houdt Justitie hem de hand boven het hoofd omdat de oud-ambtenaar kennis zou hebben van andere pedofielen bij Justitie, én van de vermeende pedofiele praktijken van wijlen prins Claus. Mocht Demmink worden vervolgd, dan gaat de beerput open, is Kats stellige overtuiging. Om de deksel dicht te houden, moeten velen hun mond houden. Dat geldt volgens Kat ook voor de oud-ministers van Justitie Ernst Hirsch Ballin (cda) en Winnie Sorgdrager (d66). Nu denken sommigen: Kat is een marginale entiteit, wellicht een beetje getikt ? de joodse Kat is tevens ontkenner van de holocaust. Maar hij geeft wél antwoord op de vraag die Voskuil van het AD niet lijkt te willen beantwoorden: waaróm wordt Demmink niet vervolgd als hij toch zo?n satanische, corrupte klootzak is? Het antwoord kan alleen een complot behelzen zoals Kat dat beschrijft. De vraag is dan ook: is het voorstelbaar dat Winnie Sorg¬drager en Ernst Hirsch Ballin, en met hen vele andere (voormalige) gezagsdragers, rechters, politieagenten, aivd?ers, in staat zijn te zwijgen over de vreselijke misdaden die Demmink worden aangerekend? En in het verlengde van die vraag: in hoeverre vertrouwen wij erop dat onze overheid, onze instituties, de rechterlijke macht, het Openbaar Ministerie, de media niet corrupt zijn, dat zij min of meer handelen in het belang van de burger, niet uit zijn op eigen gewin, dat zij niet onze kinderen verkrachten?

Die vraag brengt ons bij een andere complottheorie die de afgelopen acht jaar tamelijk succesvol werd bij een nieuwe lichting neoconservatieve intellectuelen en angehauchten in Europa, Amerika en Australië: Eurabia. In 2005 schreef de van oorsprong Egyptisch-joodse historica Bat Ye?or het boek Eurabia: The Euro-Arab Axis. Zij stelt hierin dat Europese politici na de oliecrisis van 1973, via de Europees-Arabische Dialoog, bewust Europa zouden hebben verkwanseld aan de islam in ruil voor olie en vrijwaring van terroristische aanslagen. Europa zou met Arabische leiders hebben afgesproken om onbeperkt Arabische immigranten op te nemen. Demografische ontwikkelingen ? de kinderrijke gezinnen van de moslims tegenover het schrale nageslacht van de autochtone Europeaan ? zouden dan vanzelf Europa op de knieën krijgen. De zegeningen van de islam zouden geïncorporeerd worden in de herschrijving van de Europese geschiedenis en antisemieten kregen sleutelposities bij lokale en nationale overheden. Ook de kerken spelen een belangrijke rol in dit zwarte sprookje. Onder druk van hun christelijke broeders in Palestina zouden Europese kerkelijke leiders bewust hun band met het jodendom hebben doorgesneden ? uit wraak voor de ?joodse? moord op Christus ? en deze hebben vervangen door de islam. Deze alliantie van christenen en seculiere ? linkse ? politici met de Arabische wereld zou uiteindelijk leiden tot een Eurabische superstaat en de vernietiging van Israël. Een kernbegrip in het werk van Bat Ye?or is ?dhimmitude?, wat onderdanigheid betekent van niet-moslims aan moslims.

De Eurabia-complottheorie heeft in de afgelopen jaren wereldwijd school gemaakt. Althans, in westerse landen. Of alle aanhangers het boek van Bat Ye?or daadwerkelijk hebben gelezen, is overigens maar de vraag. Eurabia is taaie kost, en staat vol moeizame citaten uit ambtelijke stukken uit de Arabische wereld. Het boek inspireerde sommige aanhangers om zelf in de pen te klimmen. Zo werden er vele websites en -fora opgetuigd waarop het einde van het Avondland werd beweend en verschenen er boeken met omineuze titels als While Europe Slept, en America Alone: The End of the World as We Know It. Uit al deze lectuur stijgt een zwaarmoedig, apocalyptisch wereldbeeld op. De Eurabia-complottheorie doet haast middeleeuws aan, manifesteert zich als een manicheïsche religie waarin goed en kwaad tegen elkaar ten strijde trekken. Een soort Lord of the Rings met de islam in de rol van Sauron en de moslims als zijn orks. Eurabia is een belangrijke ideologische pijler van de pvv van Geert Wilders. In 2007 zei Wilders tegen HP/De Tijd het volgende over het boek van Bat Ye?or: ?Het heeft grote indruk op mij gemaakt toen het uitkwam in 2005. Ik denk ook dat ze gelijk heeft. Het is alleen moeilijk te bewijzen of er doelbewust beleid in die richting is geweest.? Met andere woorden: het is meer een kwestie van geloof dan van rede. Vóór Bat Ye?or had de Italiaanse journaliste en voormalige darling van links, Oriana Fallaci, al in 2004 stevig uitgehaald naar de islam in haar boek The Force of Reason. Daarin stelt Fallaci dat het ?islamitische nazisme?, met hulp van Europese multiculti?s doelbewust, met een vooropgezet plan, bezig zou zijn Europa te annexeren. Wilders noemde het werk van Fallaci ?mijn bijbel?.

Ook nu luidt de vraag: waarom? Waarom zouden linkse politici vrijwillig en bewust Europa willen islamiseren? Is het voorstelbaar dat overal in Europa geheime ?linkse elites? samenkomen om te bespreken hoe zij het continent kunnen uitleveren aan ?haatbaarden? en shariawetgevers? Wederom: het zou kunnen. Een zaaltje is zo gehuurd, uitnodigingen volgen per mail. Maar de ?waarom?-vraag laat zich niet zo makkelijk beantwoorden. Worden linkse elites ? waar zij zich ook bevinden ? gedreven door een volslagen irrationele mensenhaat? Zijn het allemaal sadisten die ervan genieten dat vrouwen in de toekomst allemaal in boerka de straat op gaan, op nederige afstand van hun man? En dan nog: waarom is het complot nog altijd niet onthuld? Dat er nergens in Europa een wakkere ambtenaar is opgestaan met een document waaruit onomstotelijk blijkt dat linkse elites het continent bewust en volgens een uitgekiend plan naar de islamitische Middeleeuwen willen verbannen? Waar blijft de parlementaire enquête? Waar zijn de schreeuwende koppen in Le Figaro en De Telegraaf? Het antwoord: de bewijzen zijn er al, maar worden stilgehouden door de media, slaafse dienaren van de Linkse Kerk als ze zijn. Zo heeft de complotdenker op elke ?waarom?-vraag een pasklaar antwoord dat zijn wereldbeeld intact laat. En wederom: Eurabia is niet bewijsbaar én niet onbewijsbaar. Het zou zo maar kunnen. Uit zowel het Demmink-complot als Eurabia spreekt een groot wantrouwen tegen de overheid en tegen ?de? elite. Het is dan ook niet verwonderlijk dat beide complottheorieën juist in ons tijdsgewricht zo stevig wortel hebben geschoten. In de jaren negentig tot aan de eerste jaren van het nieuwe millennium leefde het Westen op een wolk van neoliberale euforie: het communisme was verslagen, de beurzen gaven altijd kassa, iedereen kon een huis kopen, het overheidsapparaat werd geliberaliseerd. De uitbreiding van de Europese Unie ging in de overdrive, bankiers en dotcom-ondernemers vulden hun zakken en neuzen.

Pim Fortuyn maakte in 2000 een einde aan het feestje. Hij liet onverbiddelijk zien dat velen zich niet meer thuis voelden in een land waar overheidsinstellingen waren geprivatiseerd, waar woningcorporaties vastgoedmagnaatje speelden. En waar de mensen zich verweesd voelden in hun eigen buurt door de komst van vreemdelingen die de taal niet spraken en een geloof aanhingen dat niet werd begrepen. Op 1 september 2001, tien dagen voordat twee vliegtuigen zich boorden in de torens van het World Trade Center in New York, zei hij: ?Je moet de moskeeën zien als mantelorganisaties... in de moskeeën worden martelaars gefokt.? En in april 2002: ?We hebben godverdomme hier gewoon een vijfde colonne! Van mensen die het land naar de verdommenis willen helpen.? Fortuyn gaf de schuld aan de Linkse Kerk, aan de ?elite? die het allemaal maar had laten gebeuren. Hij zaaide zelf niet zozeer wantrouwen tegen de overheid, maar wist de sluimerende onvrede die al langer bij brede lagen van de bevolking leefde aan de oppervlakte te brengen en politiek te maken, wat zij nog altijd is. En zijn ?vijfde colonne?-tirade kwam uiteraard uit het handboek van de complottheorie. De wereldgeschiedenis kent vele ?vijfde colonnes? die ervan verdacht werden landen van binnenuit kapot te maken: socialisten, communisten, katholieken, fascisten, maar vooral de joden. Toen Fortuyn werd vermoord, was de schuldige snel gevonden: de elite, en dan vooral de Linkse Kerk met haar religie van het multiculturalisme. Van meet af aan werd door velen openlijk gedacht aan een complot: Fortuyn moest dood omdat hij de macht van de elite bedreigde. Zijn moordenaar, de dierenactivist Volkert van der Graaf, zou in opdracht van de aivd hebben gehandeld. Vanaf dat historische moment houdt de complottheorie menige Nederlander in zijn greep. De moord op Theo van Gogh in 2004 door Mohammed Bouyeri gaf extra voeding aan het complotdenken dat nu nog het leven van sommige mensen beheerst.

Wellicht is het mensen eigen om ?grotere? verklaringen te willen zoeken voor traumatische gebeurtenissen die zowel henzelf als de samenleving als geheel raken. Het simpele feit dat er een aanslag is gepleegd door een groep mensen of door een eenling voldoet niet, want is eigenlijk veel te plat naast de verbijstering en wanhoop van hen die achterblijven. Fortuyn werd vermoord door een humorloze dierenactivist, Van Gogh door een niet al te snuggere moslimfundamentalist. De complottheorie schept ook orde in oververhitte breinen. Niet zelden zijn het bovenmatig intelligente mensen die zich tot complottheorieën bekeren. De willekeur van de geschiedenis wordt betekenisvol wanneer je alle puzzelstukjes op de juiste plaats kunt leggen, wanneer je de bouwstenen van de macht tot op de vierkante centimeter kunt ontleden. De complottheorie als een wiskundig raamwerk waarin de geschiedenis ?kloppend? wordt gemaakt. Dat gebeurde ook met 9/11, een van de meest traumatische gebeurtenissen uit zowel de Amerikaanse als de wereldgeschiedenis. De aanslag bracht vooral in Amerika een hausse aan complottheorieën teweeg, zowel ter linker- als ter rechterzijde. De linkse journalist Michael Moore ? die enkele vrienden verloor die in de Twin Towers werkten ? baseerde er zijn documentaire Fahrenheit 9/11 op waarin hij een warboel van losstaande feitjes aan elkaar knutselde tot een bouwwerk van logica: president George Bush zat zelf achter de aanslag om een oorlog met Irak te kunnen legitimeren.

De moorden op Fortuyn en Van Gogh, de aanslagen in New York, Madrid en Londen, zij vonden plaats in een periode dat ?internet 2.0? het medialandschap ingrijpend veranderde. Dat internet was in de jaren negentig een tamelijk statische bedoening. Je logde in, surfte naar een website, bekeek wat pornografisch fotomateriaal en je logde weer uit. Vanaf 2000 werd het internet interactief, consumenten werden producenten: ze gingen weblogs schrijven, tweets versturen, deelnemen aan discussies op webfora, anoniem schelden op Geenstijl, ze werden ?reaguurders?. Maar een vrije uitwisseling van ideeën vindt in beperkte mate plaats. De vrijheid ís er wel om kennis te nemen van de mening van anderen, maar veel mensen preferen hun eigen mening bevestigd te zien door gelijkgestemden. De Amerikaanse politiek-journalistieke website politico.com bracht vorige week een interessant artikel over het generatieconflict binnen de Republikeinse Partij dat nu aan de oppervlakte komt door het verlies van Mitt Romney. Daarin staat: ?Veel jonge Republikeinen maken zich zorgen: zij leven in een hermetisch afgesloten bubbel. Alleen wordt deze bubbel niet afgebakend door geografische grenzen, maar is zij een zelf-gekozen media-universum waarbinnen alleen hun eigen denkbeelden worden benadrukt en waarbinnen een parallelle realiteit aanschouwelijk wordt gemaakt.? En: ?Het is de grote ironie van het internettijdperk: mensen hebben meer toegang dan ooit tot een enorm aanbod aan standpunten, maar tegelijkertijd ook de technische mogelijkheid om alles wat niet overeenkomt met hun eigen standpunten uit dat aanbod te filteren.? Met andere woorden: als iedereen in je omgeving zegt dat Obama een moslim is, dan is Obama een moslim. Overigens, áls Obama een moslim is, maakt hem dat dan ongeschikt voor het presidentschap? En is Obama dan niet ook een zeer liberale moslim? Namelijk eentje die het homohuwelijk propageert?

Ook in Nederland weten complotdenkers elkaar makkelijk te vinden. Op dedagelijksestandaard.nl, bijvoorbeeld, het neoconservatieve journalistieke platform van Joost Niemöller en Joshua Livestro. Niemöller wijdde verschillende artikelen aan het vermeende moslimschap van Obama, waarin hij onder meer linkt naar de Amerikaanse Eurabia-complotdenker Daniel Pipes. Maar ook de website van Elsevier is gastheer voor een vaste schare complotdenkers. Na een bericht over de levenslange schorsing van advocaat Bram Moszkowicz door het hof van discipline schreef een reaguurder: ?Wat vréselijk! Maar dit zat er natuurlijk aan te komen, Bram is een luis in de pels van de Bilderbergers. Als je niet met hen bent dan maken ze je kapot. Net zoals bij de verkiezingen; niemand gaat toch met droge ogen beweren dat een half miljoen stemmers daadwerkelijk bij de pvv zijn weggelopen?! Nee, de Eurofielen moesten aan de macht blijven.? Ook op pim-fortuyn.nl zijn de bezoekers van het forum er vrij zeker van dat Moszkowicz moet hangen omdat hij Wilders heeft verdedigd. Zoals velen de rechtszaak tegen Wilders zelf in 2010 en 2011 nog altijd beschouwen als een ?politiek proces?, een standpunt dat expliciet hint naar een complot en dat de Nederlandse rechtsstaat reduceert tot een soort juridische ddr.
Nu de wereld ook nog eens wordt getroffen door een crisis, Europa als economische en politieke eenheid wankelt, mensen zich zorgen maken om hun pensioen, hypotheek, de toekomst van de kinderen, hoeven wij niet te verwachten dat de complottheorie snel verdwijnt. En toch, misschien hebben die complotdenkers toch gelijk. De toekomst zal het uitwijzen. Of niet? Wie heeft Kennedy eigenlijk vermoord?

________________________________________
Binnert de Beaufort is journalist en schrijver van o.a. Blauw Bloed en De Lompe Leeuw

www.groene.nl