Pesticiden Bayer opnieuw hoofdverdachte in uitroeiing bijen

De prijzen van mais zijn op dit moment torenhoog, dit is het gevolg van de extreme droogte afgelopen zomer in de VS. Daar de VS de grootste producent van mais wereldwijd is, is het aannemlijk dat de prijzen tot de volgende oogst, zo hoog blijven. Om zo veel mogelijk mee te snoepen van de hoge prijzen is het waarschijnlijk dat veel boeren in de lente van 2013 besluiten om extra mais in te zaaien. Dit is slecht nieuws voor zowel de bijen, de commerciële honingproducenten als de wilde hommels. De afgelopen jaren staan de bestuivers al onder grote druk, hun aantallen nemen snel af.

Wat heeft de gezondheid van een insect nu te maken met mais? Wel, het bewijs is alleen maar groeiende dat een bepaalde klasse pesticiden de zogenaamde neonicotinoïden, welke besproeid wordt op vrijwel al het mais in de VS, op zijn minst medeplichtig is voor deze massamoord. De bewijzen hiervoor zijn door meer en meer onafhankelijk onderzoek groeiende en onlangs publiceerden onderzoekers uit Engeland er weer eentje in Nature.

Bij de laatste studie behandelden de onderzoekers 40 hommelkolonies als volgt:

10 kolonies werden blootgesteld aan standaard neonicotinoïden met een concentratie die men ook in de maisvelden terugvindt, 10 parts per billion (PPB),
10 kolonies werden blootgesteld aan een ander veelgebruikte klasse pesticiden in mais: pyrethroïden,
10 kolonies werden aan beide pesticiden blootgesteld en
een controlegroep die natuurlijk pesticide vrij was.
De bijen werden vervolgens gevolgd met RFID (radio frequency identification).

Uit de studie blijkt dat de kolonies, welke blootgesteld werden aan de pesticiden, een scherpe daling zag in de productiviteit van de werksters. De kolonies die in contact kwamen met de pyrethroïden deden het ietsje slechter dan de controlegroep. Echter de kolonies die contact kwamen met beide pesticiden deden het veel slechter dan alledrie de andere kolonies. Dit wijst op het zogenaamde cocktail-effect van de pesticiden. Bij het cocktail-effect wordt de werking van twee of meerdere chemicaliën veel meer versterkt dan men op grond van de afzonderlijke eigenschappen mag verwachten. Simpel gezegd: 1 + 1 = 2 klopt niet meer maar wordt 1 + 1 = 3.

De aan pesticiden blootgestelde nijvere diertjes blijken minder stuifmeel te verzamelen dan de controlegroep. Naast ze minder stuifmeel mee terugbrachten kostte dit hun ook nog veel meer tijd. De kolonie reageerde op het dreigend stuifmeel tekort door meer dieren op pad te sturen. En ondanks de versterking van de troepen slaagden de kolonies er niet in om de voedselproductie van de controlegroep te evenaren.

De verminderde verzamelde hoeveelheid stuifmeel heeft twee effecten op de kolonie. De extra inzet van stuifmeelverzamelaars kan ten eerste leiden tot het verlies van individuele verzamelaars. Bij de aan pesticiden blootgestelde blootgestelde kolonies was dit aantal 50% hoger dan bij de controlegroep. De kolonies die aan beide pesticiden werden blootgesteld verloren 55% meer voedselverzamelaars.

Het tweede effect heeft invloed op de nakomelingen. De blootgestelde kolonies bezitten veel minder larven. De onderzoekers verklaren dit als volgt: meer dieren worden op pad gestuurd en een verlaagd voedselaanbod binnen de kolonie.

De onderzoekers concluderen: de onderzochte pesticiden leiden tot kolonies welke een verlaagde weerstand bezitten in een stressvolle omgeving. Leefgebieden verdwijnen rap en daarnaast zijn er de bedreigingen van parasieten en virussen. Van de 40 kolonies zijn in de vier weken durende proef er twee ineengestort. Beide kolonies vielen in de groep die aan beide pesticiden werd blootgesteld. De studie toont overduidelijk aan dat de onderzochte pesticiden significant de overlevingskansen van de kolonies negatief beïnvloeden. Het telen van mais als monocultuur vernietigt onze bestuivers.

In de VS houdt het Environmental Protection Agency (EPA) eigenwijs vast aan de huidige risicobeoordeling van de dit soort pesticiden. Deze studie is op wetenschappelijke basis een rommeltje en is daarnaast ook nog eens betaald door de grootste producent van deze bijendoders: Bayer.