1. #china
  2. #chinese
  3. #confucsius
  4. #economie
  5. #intellectuelen
  6. #samenleving
  7. Artikelen

China: van Cartier naar Confucius

In het tussen marxisme en marktwerking verscheurde China zoeken jonge intellectuelen naar houvast in de klassieke filosofie.

Terwijl de rest van de wereld zich blindstaart op de schier oneindige wolkenkrabbers in Shanghai, op de halskettingen van Cartier die in China niet aan te slepen zijn, op de BMW’s die file rijden in Beijing, is er een groep slimme Chinese studenten die zich durft af te vragen: Is dit nu alles?

Om een nieuw China vorm te geven zoeken zij hun toevlucht bij het werk van de oude Chinese wijsgeer Confucius. Elke vrijdag avond komt een groep studenten samen in het huis van hun professor. Het zijn vaak enig kinderen van buiten de stad, die als talentvolle scholieren een plaats hebben bemachtigd op de prestigieuze Fudan Universiteit in Shanghai. De studenten zijn hard op zoek naar een antwoord op de vraag welke richting de draak in zou moeten slaan na jaren van maoïsme en staats-kapitalisme. Hun leven heeft zich ontwikkeld als in een tijdmachine en zij grijpen terug op oude waarden om een nieuw China vorm te geven. Samen bestuderen zij, zin voor zin en karakter voor karakter, de in klassiek Chinees geschreven teksten van Confucius en gaan op zoek naar wat er in de economische versnelling verloren is gegaan.


Bekijk de video in andere formaten.
In een goed geregeerd land is armoede iets om je over te schamen.
In een slecht geregeerd land is rijkdom iets om je voor te schamen
.
Confucius

Het confucianisme is een Chinees ethisch en filosofisch systeem, dat de leer van Confucius (551 – 479 v.Chr.) volgt.

Gulden regel
De gulden regel van het confucianisme vindt men terug in Gesprekken XV:23:[2]

Tzu Kung vroeg: "Is er één woord waarmee gedurende een leven lang in overeenstemming kan worden geleefd?"

Confucius zei: "Het is 'vergeving'. Wat u voor uzelf niet wenst, wens dat een ander niet."

Zes Deugden
Het confucianisme kent zes basiswaarden die in het Chinees bekendstaan als Ren, Xiao, Yi, Li, Chung en Shu.

Menselijkheid
Menselijkheid of medelijden (Ren) (仁) is de deugd die verband houdt met de omgang tussen mensen. De bovengenoemde gulden regel speelt hierin een fundamentele rol. In het confucianisme betekent dit dat men bij het maken van iedere beslissing rekening dient te houden met ieder die ermee te maken heeft zodat het allen ten goede komt en, afhankelijk van de aard van de beslissing en situatie, niet slechts het belang van één persoon, familie of zelfs een land wordt gediend.

Kinderlijke gehoorzaamheid
De tweede deugd (Xiao) (孝) houdt de liefde, trouw en zorg in die een kind tegenover zijn ouders is verschuldigd. Het principe wordt soms als de ruggengraat van het confucianisme beschouwd omdat iemand die zich aan dit principe houdt, zijn of haar beslissingen neemt op basis van menselijkheid en zich dus niet egoïstisch gedraagt maar nederig en waardig. Kinderlijke gehoorzaamheid wordt hoog in het vaandel gedragen omdat het een vorm van liefde is waarbij men soms zijn eigen wil moet laten varen en uit respect en ontzag voor de ouders bereid is zich op te offeren.

Rechtvaardigheid
In het confucianisme betekent rechtvaardigheid (Yi) (仪) het niet handelen uit eigen belang als het ook niet in het belang van anderen is. Het betekent dat men voor het grote goed handelt, bijvoorbeeld voor gezin, familie, de maatschappij of vaderland. Een rechtvaardig iemand beschouwt het belang van anderen ook als zijn eigen belang. Wanneer een rechtvaardig rijk iemand tijdens een hongersnood bijvoorbeeld graan zou kopen en het verdelen onder armen om de hongersnood tegen te gaan, dan zou dat er voor hem voor zorgen dat zijn arme medemensen zouden overleven en zijn bezittingen niet zouden gaan stelen en in opstand komen. Op die manier speelt rechtvaardigheid ook in het eigen belang door rechtvaardig te handelen.

Fatsoen
Confucianisten verstaan onder fatsoen (Li) (礼) 'juist handelen op het juiste moment'. Door anderen fatsoenlijk en hoffelijk te benaderen, niet overhaast te handelen, en nooit te spreken zonder eerst na te denken, kan men conflicten voorkomen en voor een harmonieuze verstandhouding zorgen. Dit geldt onder gezinsleden, tussen families of verschillende naties.

Trouw
Het concept 'trouw' (Chun) betekent in het confucianisme meer dan het bereid zijn jezelf op te offeren voor je land. In het confucianisme geldt 'trouw' ook binnen het gezin en familie en kan dit betekenen dat men de voorkeur eraan geeft om familieleden aan te werven. In een bredere zin kan 'trouw' ook inhouden dat men een beroep uitoefent dat de gemeenschap ten goede komt en voor diensten zorgt die niet van overheidswege worden voorzien, bijvoorbeeld liefdadigheid. Loyaliteit is dus niet een deugd die men enkel in tijden van oorlog terugvindt, maar ook in tijden van vrede; in iedere situatie en elk aspect van het leven.

Wederkerigheid
Het principe van wederkerigheid (Shu) kan misschien het best worden omschreven als een vorm van wederzijds respect. Het confucianisme ziet mensen minder als aparte individuen, maar eerder als personen die verwikkeld zijn in een complex web van relaties. Iedere relatie houdt wederzijdse verstandhouding en handelingen in waarbij elke persoon zijn rol goed moet vervullen. Zo moeten kinderen hun ouders gehoorzaam zijn, maar moeten ook de ouders hun rol goed vervullen door het kind goed op te voeden en met liefde te behandelen. Opdat de relatie tussen ouders en kinderen goed zou functioneren, moeten beide kanten hun respectievelijke rollen dus zo goed mogelijk vervullen. Op een hoger niveau betekent dit principe dat burgers loyaal aan hun land en volk moeten zijn en de wetten moeten naleven, terwijl de overheden van hun kant de burger veiligheid, economische stabiliteit en rechtvaardigheid moeten garanderen. Volgens het confucianisme heeft een rechtvaardig persoon het recht om te rebelleren tegen onrechtvaardige heersers, omdat die op dat moment hun plichten niet nakomen en dus de onderlinge relatie niet wederkerig is.

tegenlicht.vpro.nl

No Rights Reserved (CC0 1.0)
5
  1. jolly-forest-9206@jolly-forest-9206
    #132821
    Ik klikte op het geplaatste filmpje die vertelt over een groep chinezen die zich afvragen: 'Is dit nu alles (kapitalisme)'. En wat denk je, het begon met reclame, een typisch product van het kapitalisme :o))

    Enniewee.. zo hebben wij in het westen ook studenten die in hun jonge/studie jaren idealistisch waren/zijn en zich verzette(n) tegen de consumptie maatschappij, maar later in hun volwassen leven volwaardig meedoen aan die consumptie maatschappij en hoge posities in bv het bedrijfsleven bekleden, het idealisme is met de jaren weggesleten. Maar misschien dat deze studenten wel wat weten te bewerkstelligen.
  2. rik-net@rik-net
    #132826
    Enniewee.. zo hebben wij in het westen ook studenten die in hun jonge/studie jaren idealistisch waren/zijn en zich verzette(n) tegen de consumptie maatschappij


    Welnee, het was juist de slappe hap van de meelopers, ze kozen voor wat hun op dat moment het beste uitkwam, niks idealen, hadden ze die maar gehad dan had de wereld er nu toch heel anders uit gezien en had ik niet hoeven te werken tot mijn 67+
  3. jolly-forest-9206@jolly-forest-9206
    #132857
    Welnee, het was juist de slappe hap van de meelopers, ze kozen voor wat hun op dat moment het beste uitkwam, niks idealen, hadden ze die maar gehad dan had de wereld er nu toch heel anders uit gezien en had ik niet hoeven te werken tot mijn 67+


    Tsja.. lezen is ook een kunst want dit heb je blijkbaar niet gelezen;

    maar later in hun volwassen leven volwaardig meedoen aan die consumptie maatschappij en hoge posities in bv het bedrijfsleven bekleden, het idealisme is met de jaren weggesleten.


    Desondanks hebben we aan die 'slappe happen' bv wel de sexuele revolutie te danken en wordt er bv niet zo spastisch gedaan over homofilie zoals in die middeleeuwse culturen. Hoe wordt er in china eigenlijk omgegaan met homo's?? En ik denk niet dat de chinezen veel problemen zullen hebben om tot hun 67e te werken gezien hun arbeidsethos.

    En mag ik vragen wat de wereld aan jou te danken heeft, of ben jij ook zo'n 'slappe hap'?? Ik stel deze vraag omdat ik de agressie in je reactie niet helemaal begrijp.
  4. rik-net@rik-net
    #132884
    Agressie? Verre van dat, louter vrolijkheid. En das precies wat ik bied, humor en stabiliteit. Niks meeloper, hekel aan hierarchie en betweters. Overigens niks persoonlijk , mocht je het zo opvatten. Ik ken je immers niet.