Gifstoffen in plastics rommelen met onze kleinkinderen

In principe ben ik tegen de inzet van proefdieren, zeker het gebruik van primaten stuit me tegen de borst. En dit is precies wat onderzoekers van de Washington State University (WSU) en de University of California-Davis (UCD) deden voor hun zojuist gepubliceerde studie in Procedeeings of the National Academy of Sciences. Zij voerden vrouwelijke resusapen een lage dosis van de man-made chemical bisfenol A oftewel BPA.

Maar in dit geval kan ik toch enige sympathie voor de onderzoekers opbrengen. De reden is eenvoudigweg dat de industrie de mensheid al jaren als proefkonijn gebruikt. Het chemisch goedje wordt namelijk al decennia ingezet voor het veilig en hygiënisch verpakken van ons voedsel. Uit een studie uit 2003, hier een samenvatting, van het Centers for Disease Control and Prevention blijkt dat meer dan 93% van de Amerikanen deze synthetische verbinding in hun lichaam met zich meedragen, in de EU is het niet beter gesteld.

Maar wat doet nu deze continue blootstelling aan een lage dosis BPA met ons?
Op deze legitieme vraag probeerden de onderzoekers van WSU/UCD een antwoord te vinden. Resusapen bezitten een reproductiesysteem welke sterke overeenkomsten vertoont met die van de mens en aan het voedsel van de vrouwtjes werd een vergelijkbare dosis BPA toegevoegd die men ook terugvindt in de gemiddelde westerse mens. De schrikbarende conclusie staat op de website van de WSU te lezen: nieuw bewijs dat de plastic additief BPA het vrouwelijke voortplantingssysteem kan verstoren, chromosomale afwijkingen, misgeboortes en geboorteafwijkingen kan veroorzaken.

Maar hier houdt het niet op, de veranderingen werden niet alleen bij de moeders waargenomen maar ook in de dochters en kleinkinderen. Dit betekent dat BPA verantwoordelijk kan zijn voor problemen over meerdere generaties.

Patricia Hunt (WSU): wat ons vooral zorgen baart is dat wij mensen een dosis BPA met ons meedragen die misgeboortes en geboorteafwijkingen, zoals het syndroom van Down, kan veroorzaken.Maar het meest verbazingwekkende is toch wel het effect dat we oma blootstelden aan het BPA, de man-made chemical passeerde de placenta bracht schade bij de ontwikkelende foetus aan. Indien de foetus een vrouwtje is dan daalt de waarschijnlijkheid dat het betreffende vrouwtje normaal zal ovuleren wat tot problemen voor de kleinkinderen kan zorgen. Drie vliegen in één klap!

De resultaten van deze nieuwe studie komen trouwens overeen met eerdere waarnemingen van BPA in muizen. En onlangs verscheen er een studie, ook met resusaapjes, waarbij de chemicalie mogelijk de ontwikkeling van melklieren verstoort waardoor de kans op borstkanker stijgt.

Er bestaan nog twee andere studies waarbij resusaapjes aan BPA werden blootgesteld, doel van beide was te onderzoeken of de data die verkregen werd uit muizen ook gelden voor mensen. In eentje, uitgevoerd door de Amerikaanse voedselwaakhond FDA in 2010, kwam men tot de conclusie dat muizen wellicht overgevoelig voor BPA kunnen zijn. De andere werd door onder andere Hunt uitgevoerd in 2011 en kwam tot de conclusie dat de vrouwtjes van muizen, resusaapjes en mensen vrijwel gelijkwaardig op BPA reageren. De verbanden die men met muisstudies vindt kan men dus gebruiken voor een risicobeoordeling bij de mens.

En onlangs kwam men met een nieuw onderzoek op de proppen, BPA wordt gelinkt met obesitas in kinderen. Hierbij werd er een verband gevonden tussen de concentratie hormoonverstoorder in de urine en dikke kinderen. De onderzoekers gingen uit van een uitgebreide steekproef onder normale kinderen, het aantal: 2838, tussen 6 en 19 jaar oud. En ondanks de studie niet alleszeggend is, zo is er discussie over oorzaak en gevolg, draagt het bij aan het groeiende bewijs dat BPA kan leiden tot obesitas.

En hoe reageert de chemische industrie en de Food and Drugs Administration op dit schrikbarende nieuws? Nou, voor de industrie is BPA een goudmijn, het wordt wereldwijd in grote volumes gebruikt. Volgens Bloomberg bedraagt de economische waarde ruim 8 miljard dollar! In de VS zijn de grootste producenten Saudi Basic Industries (Saoedische overheid bezit 70%), Bayer en Dow.

De reactie van de industrie is dan ook voorspelbaar, er is helemaal maar dan ook helemaal niets aan het handje. De hoeveelheid BPA in ons lichaam kan absoluut geen schade veroorzaken, BPA draagt juist bij aan ons welzijn. Ondertussen steken Bayer en Dow miljoenen dollars in de lobbyclubjes om ook de politiek te blijven overtuigen.

De FDA is het trouwens weer eens roerend met de industrie eens en reageert op een wijze van: het wetenschappelijke bewijs dat wordt aangedragen is niet voldoende om het verbieden van BPA (economisch) te verantwoorden. Niet echt een overtuigend argument maar desondanks lukt het de voedselwaakhond om op deze wijze BPA op de markt te houden.

Nadat vrijwel wereldwijd een verbod op het gebruik van de grondstof BPA in babyflesjes en drinkbekers van kracht is heeft de FDA eerder dit jaar dan toch maar besloten om dit verbod ook inde VS te bekrachtigen. Maar als men nog wat dieper in de materie duikt: het was de industrie zelf die met dit verbod kwam, vertegenwoordigd door de chemievereniging American Chemistry Council.

De reden waarom de industrie met de ban komt is heel eenvoudig. Dankzij de media willen moeders BPA-free melk en vloeibaar voedsel aan hun kleintjes geven. De producenten zagen dit al heinde en verre aankomen en zijn tijdig overgestapt naar BPA-vrije producten. De FDA reageerde met een ban en verandert van een voedselwaakond in een schoothondje.

BPA Free

En uit het onderzoek op de resusaapjes mag men de conclusie trekken dat BPA schade veroorzaakt ruim voordat de babie uit een flesje kan drinken, zij bevinden zich nog in de buik van mama of oma. Eens kijken hoe het schoothondje FDA zich hier uit keft.

Trouwens in de EU vindt er ook een slag om BPA plaats. Bij de chemicaliënwetgeving REACh zal Duitsland in 2013 met een oordeel komen over de hormoonverstoorder. Daar BPA ook gebruikt wordt in voedselverpakkingen mag de European Food Safety Agency (EFSA) ook meepraten. In mei 2013 komt de EFSA met ?nieuwe? conclusies over BPA.

Hier de volledige studie (PDF)

www.motherjones.com