Gerrit zalm de bankier die weg had gemoeten

Er is geen ruimte meer voor twijfel: Gerrit Zalm mislukte als financieel directeur bij DSB en had later bij ABN Amro weggestuurd moeten worden.

Misschien was het omdat iedereen zijn aandacht had bij de val van het kabinet, of misschien was het omdat de feiten over de werkelijke prestaties van Gerrit Zalm bij DSB in honderden pagina’s lagen besloten. Hoe dan ook, het curatorenrapport, dat op 19 juni van dit jaar verscheen, trok nauwelijks media-aandacht. Opmerkelijk, blijkt na uitgebreide bestudering van het rapport. De feiten die in het rapport vermeld staan, spreken een keihard oordeel uit over de huidige voorzitter van de Raad van Bestuur van ABN Amro.

In Vrij Nederland staat deze week een lijvig artikel waarin FTM de bevindingen van de curatoren helder op een rij zet.
Had Zalm, zoals hij zelf later bij herhaling volhield, er als cfo van DSB Bank alles aan gedaan om de bank financieel niet verder af te laten glijden? Had hij daadwerkelijk geprobeerd om de grootschalige verkoop van ruïneuze koopsompolissen tegen te gaan?

De weerbarstige feiten
De feiten, zoals die door de curatoren zijn weergegeven, schetsen een grimmig beeld. In de periode dat Zalm financieel directeur van DSB was, zijn de problemen bij de bank alleen maar erger geworden. De financiële positie van DSB verslechterde en tegen de woekerpraktijken van DSB heeft hij feitelijk niets ondernomen. Zalm kwam herhaaldelijk uitdrukkelijke toezeggingen aan de toezichthouders DNB en AFM niet na en speelde daarmee een actieve rol in de vertragingstactieken van directeur-eigenaar Dirk Scheringa. Tijdens zijn verblijf bij DSB bleef de ongewenste machtspositie van Scheringa, die Zalm bij zijn aanstelling bij DSB als de 'Joop van den Ende van de bankensector' had omschreven, onaangetast. Dit ondanks het feit dat Zalm van De Nederlandsche Bank (DNB) een duidelijk omschreven opdracht had meegekregen om bij DSB op al deze punten het tij te keren.

Zalm werd in december 2008 door toenmalig minister van Financiën, Wouter Bos bij DSB weggehaald. Bos benoemde hem met instemming van DNB tot de nieuwe ceo van ABN Amro dat net met behulp van 30 miljard aan staatssteun van de ondergang was gered.
Toen Zalm in oktober 2009 rond de ondergang van DSB in opspraak kwam, moesten DNB en ook de AFM een herbeoordeling maken van de deskundigheid van Zalm. Was hij de juiste man om de staatsbank te leiden? DNB, die hem ook aan had gesteld, vond van wel. De AFM oordeelde negatief over Zalm, zo bleek op 1 maart 2010 toen professor Michiel Scheltema met deze herbeoordelingen naar buiten kwam. De stem van DNB woog echter zwaarder dan die van de AFM dus Zalm mocht blijven zitten. Scheltema oordeelde in zijn rapport vernietigend over het werk van de AFM waarna de discussie over de feitelijke prestaties van Zalm bij DSB al snel verstomde.

Zalm was nu weggestuurd
Toezichthouder AFM hield niettemin vast aan zijn oordeel: Zalm moest weg bij ABN Amro. Naar nu blijkt is dat oordeel het enige juiste.

Pijnlijk voor DNB is dat Zalm nadrukkelijk faalde in zijn rol als financieel directeur. DNB houdt prudentieel toezicht en moet ervoor zorgen dat financiële instellingen in Nederland solide genoeg zijn. Uit de rapporten van de curatoren van DSB blijkt echter ondubbelzinnig dat onder Zalm de financiële positie van DSB aanzienlijk verslechterde. Zalm werkte mee aan transacties met DSB Beheer, de maatschappij waarin Scheringa zijn prijzige hobby's als voetbalclub AZ en het Frisia museum onder had gebracht. DNB had bij de aanstelling van Zalm als cfo in december 2007 er juist op aangedrongen om deze geldstromen tegen te gaan en DSB Bank financieel sterker te maken.

Hoe DNB in 2010 toch tot een positief oordeel over Zalm kon komen, is niet duidelijk. DNB kreeg het artikel toegestuurd, maar wenste niet op de inhoud te reageren.

Er is inmiddels het nodige veranderd. De recente wijzigingen in de Wet op het financieel toezicht (Wft), die per 1 juli van kracht zijn, geven beide toezichthouders een vetorecht indien ze worden geboden een bindende aanbeveling te doen. Met andere woorden: als de situatie met Zalm zich nu had voorgedaan, dan had hij zonder meer naar een andere baan moeten uitzien.

www.ftm.nl