‘We zijn exact één jaar verwijderd van globale onlusten’

We zijn exact één jaar verwijderd van globale onlusten en die zullen niet veroorzaakt worden door armoede, ongelijkheid of onderdrukking, maar door honger. Tot die conclusie komen onderzoekers van het Complex Systems Institute. Ze baseren hun bevindingen (.pdf) op de analyse van de golf van onlusten die in 2008 en 2011 plaatsvond.

In het MIT Technology Review wordt uitgelegd hoe het CSI-model werkt:

‘De bewijsvoering komt van twee kanten. Eerst zijn er de gegevens die door de Verenigde Naties worden verzameld en die de evolutie van de voedingsmiddelenprijzen weergeeft, de zogenaamde voedselprijsindex van de VN. Dan zijn er de data over onlusten overal ter wereld en wat ook hun oorzaak moge zijn.

In onderstaande grafiek is te zien dat wanneer de voedselprijsindex boven de 210 stijgt (zwarte stippen), de voorwaarden voor sociale onrust (rode stippen) voldaan worden. CSI beweert niet dat elke keer de grens van 210 wordt gesloopt er onmiddellijk rellen ontstaan; wel dat de waarschijnlijkheid dat er rellen komen toeneemt. In de arme landen spenderen mensen 80% van hun inkomen aan eten; in het Westen is dat amper 15%. Maar wanneer de voedselprijzen stijgen, komen de 80%‘ers in de problemen. Ze kunnen dan niets anders meer kopen, soms niet eens het voedsel zelf. En wie geen eten heeft, wordt kwaad. Simple as that....

Hoe accuraat is dit model? De onderzoekers leggen uit dat ze op 13 december 2010 een rapport publiceerden waarin te lezen stond dat 'de repercussies van de financiële crisis en de gevolgen van de politieke instabiliteit in sommige landen als gevolg van stijgende voedselprijzen, het risico op onlusten had vergroot.' Vier dagen later stak in de straten van Tunis ene Mohamed Bouazizi zichzelf in brand... Wat daarna gebeurde is geschiedenis.

De onderzoekers berekenden dat de voedselprijsindex al een tijd rond de 210 - 216 stagneert. Bij de onlusten van 2008 en 2011 schommelde de index rond de 220 à 240 punten.

Maar het is vooral de droogte die de voorbije zomer de VS trof die de catalysator van een globale catastrofe dreigt te worden, schrijft Al Jazeera op basis van een interview met Yaneer Bar-Yam, een van de auteurs van het rapport. Hij verwacht nieuwe onlusten op eenzelfde, zoniet grotere schaal dan die van de Arabische Lente. De basis van die onlusten was volgens hem niet de politieke situatie in de Arabische landen, maar de klimaatswijziging.

Toen in 2010 Rusland zijn graanoogst grotendeels vernietigd zag gaan door hittegolven, kregen de voedselmarkten een enorme dreun te verwerken. Klimaatrampen zoals degene die deze zomer de VS trof kunnen de prijs van maïs de volgende 20 jaar doen verdubbelen.

In 2011-2012 was 39% van de globale graanhandel afkomstig uit de VS. De voorraden zijn volgens het Amerikaanse ministerie voor landbouw met 48% gedaald. De graanprijzen liggen al 60% hoger dan op 15 juni.

Honger komt dus, besluiten de onderzoekers, en die gaat vergezeld van onlusten.

www.express.be