<< error >> (our Markdown requires webpage links, not image links, see manual)

Vaarwel democratie?

Onze parlementaire democratie is achterhaald. Overleg met belanghebbenden uit de bevolking vormt een obstakel voor krachtig beleid. Het leidt tot vertraging of verlamming. En dat terwijl ‘de markten’ gekalmeerd moeten worden en het vertrouwen in de economie moet worden hersteld.

Aanvankelijk omfloertst, maar steeds onbeschroomder en vaker valt die klacht te horen.

Om die verlamming te kunnen overwinnen, verkondigen een aantal opiniemakers, moet onze bestuursvorm worden aangepast aan de mondiale economie. Er moet een «nieuwe orde» komen, gerund door mensen die nuchter en rationeel besluiten kunnen nemen, omdat ze zich niets hoeven aan te trekken van de uitslag van de volgende verkiezingen, kortom door mensen uit het bedrijfsleven, economen en bankiers. Betogingen of stakingen deren hen niet, dus kunnen ze zonder moeilijkheden snijden in lonen, werkgelegenheid en sociale voorzieningen.

Vervelend punt is echter, stelt Jan Blommaert in een goed en leesbaar artikel op de website «De Wereld Morgen», dat dit soort technocraten niet ‘neutraal’ of ‘objectief’ zijn, zoals dit discours ons wil doen geloven, maar een duidelijke belangengroep. Een belangengroep die gehoorzaamt aan wetten die niet de wetten zijn van een democratie en die rechtstreeks tegenover de belangen van de bevolking staat. Een regering van technocraten is de overwinning van een enkele belangengroep – het kapitaal – over alle andere belangengroepen.

Regeringen hebben, zonder slag of stoot, al enorme delen van hun soevereiniteit aan hen afgestaan, via privatiseringen, de afbouw van het staatsapparaat en delegatie van bevoegdheid naar instellingen als de EU, de ECB en het IMF, want ‘de economie’ weegt nu het zwaarst. Armen, zieken, gepensioneerden, werklozen, jongeren, toekomstige generaties, minderheden, dieren en ons leefmilieu zijn van ondergeschikt belang. Achter de vage omschrijving ‘de economie’ gaan echter personen en belangen schuil en die hebben de politieke besluitvorming al bijna geheel in hun greep.

Feitelijk leven we in een oligarchie. En deze oligarchie heeft kunnen ontstaan omdat we ons een fout frame hebben laten opdringen: n.l. dat deze crisis economisch moet worden opgelost.

De crisis is echter geen technisch–economisch probleem. Ze wordt veroorzaakt door het bandeloze egoïstisch gedrag, de onverantwoordelijke, risicozoekende overmoed, het machtsmisbruik, liegen en bedriegen, dat wordt aangemoedigd door het neoliberale dogma, dat hebzucht legitiem is, omdat de ongebreidelde hebzucht van enkelen goed is voor de economie en dus uiteindelijk goed is voor ons allemaal. Ze is het gevolg van de opvatting dat primitieve hebzucht een deugd is. Omdat dit soort opvattingen, ten grondslag liggen aan ons economisch handelen en ons bestuur, zullen steeds weer crisissen ontstaan, met of zonder technocraten aan het stuur. De crisis is niet louter economisch, maar meer nog een fundamentele politieke en morele crisis, die alleen met politieke middelen kan worden opgelost.

Alleen indien de ‘politiek’ haar primaat terugverovert, kan de crisis fundamenteel worden bestreden, zegt Blommaert. We moeten terug naar een systeem waarin specifieke belangen gebalanceerd worden tegenover het belang van iedereen.

(Ik persoonlijk denk trouwens dat de oplossing niet de terugkeer naar het oude parlementair–democratische systeem is, maar een radicale democratisering van het bedrijfsleven. Het kan in deze tijd niet meer dat beslissingen die het voortbestaan van de hele mensheid aangaan, worden genomen in achterkamertjes van banken en multinationals, een plek waar weinig ruimte en tijd bestaat voor bespiegelingen over de gevolgen en de risico’s van het economisch handelen voor de aarde en de samenleving.)

Lees het volledige artikel bij De Wereld Morgen

www.dewereldmorgen.be