Verliest Israël de strijd om de Amerikaanse publieke opinie?

Als het even tegen zat, en de kritiek van alle kanten neerdaalde, kon Israel altijd rekenen op een trouwe vriend; de Verenigde Staten. Maar er lijkt een kentering op te treden in de Amerikaanse sympathie. Los van de briesende pro- en anti-Israëlische fanatici, beginnen de gematigde stemmen zich te roeren. En die blijken niet altijd even begripvol voor de Israëlische overheid.

De Israëlische krant Haaretz citeerde vorige week al uitvoerig uit een column van Thomas Friedman. De invloedrijke New York Timescolumnist ageerde tegen het bezoek van presidentskandidaat Mitt Romney aan Israël en zijn eenzijdige, kritiekloze steun aan de regering Netanyahu. Romney hoopt daarmee rijke sponsors als de Amerikaans joodse casinobaas Sheldon Adelson te behagen en joodse en orthodox christelijke keizers te paaien, schrijft Friedman. Waarom geen bezoek aan Ramallah, slechts op twee uur rijden van Jeruzalem, voor een gesprek met de Palestijnse president Abbas? Voor Friedman is een twee-statenoplossing de enige uitweg, en dat ziet hij niet gebeuren zolang Israel bezig blijft met de uitbreiding van joodse nederzettingen op Palestijns gebied.

Israëlhater
Het is niet de eerste keer dat Friedman zich kritisch uitlaat over het Israëlische nederzettingenbeleid. Maar ach, Friedman is nu eenmaal een Israëlhater, zo luidt het reflexmatige antwoord uit het pro-Israëlische kamp. Een verdediging die 'wederom heeft gefaald', constateert de Amerikaanse rabbijn Eric Yoffie in Haaretz. 'Friedman is een centrist, en gematigde en een van de meest invloedrijke columnist over internationale betrekkingen in de wereld.'

Voormalig voorzitter van de Amerikaanse Union for Reform Judaism Yoffie ziet hoe Israël langzaam de strijd om de publieke opinie verliest. Want het is niet alleen Friedman die van zich laat horen, ook andere voorname opiniemakers die zich tot nu toe van commentaar op Israel onthielden zijn kritisch. Jonathan Tepperman, de managing editor van Foreign Policy schreef dat Israël in haar strijd tegen Iran veel sterker zou staan als zij haar aanwezigheid op de West Bank zou verminderen.

Harvard-professor Alan Dershowitz, altijd op de barricaden voor Israël, liet in The Wall Street Journal doorschemeren dat het tijd was de uitbreiding van de joodse nederzettingen te bevriezen. Ook Alan Wolfe, hoogleraar politieke wetenschappen en kenner van religieus Amerika, hekelde het gebrek aan daadkracht aan Israëlische kant om het conflict met de Palestijnen op te lossen.

Niet alleen de schuld van Israël
De pro-Israëlische hoek roept Israël steeds nadrukkelijker op te bewegen in de Palestijnse kwestie, concludeert Yoffie. 'En het is geen idealistische droom; al deze stemmen spreken over de giftige aard van de Palestijnse politiek en maken duidelijk dat de mislukking van het vredesproces niet alleen op het bordje van Israël geschoven kan worden.'

Waarom komt de kritiek nu pas los? Yoffie denkt dat het een opeenstapeling is van 45 jaar bezettingspolitiek. Pleiten voor vrede en tegelijkertijd de joodse nederzetting op de Westelijke Jordaanoever uitbreiden is een logica die weinigen doorgronden.

De twee-statenoplossing is dood
Een tweede reden is de slijtage van het o zo belangrijke beeld dat Israël een natie is die streeft naar vrede. Dat mag de voorman van de joodse kolonisten in de Verenigde Staten, Dani Dayan, zich aanrekenen. De twee-statenoplossing is dood, schreef hij onlangs in The New York Times. 'Iedereen die zich al die jaren afvraagt wat het eindspel is van de kolonisten, heeft nu het antwoord: Meer nederzettingen bouwen, de situatie in de West Bank houden zoals die is en de twee-statenoplossing - die al decennia de kern vormt van het Amerikaanse buitenlandbeleid - verwerpen.' Voor de kolonisten zijn democratie en de belangen van de Palestijnen overbodig, constateert Yoffie.

Israël kan het zich niet permitteren het verstandige midden te verliezen. 'Dat is het domein waar de meeste Amerikanen zich ophouden en waar de toon wordt gezet voor het Amerikaanse politieke debat.' Zonder Amerika wordt het erg stil rond Israël. De Europese Unie sympathiseert over het algemeen met de Palestijnen, net als de Arabische Liga. Daarnaast is de publieke opinie in veel landen meer op de hand van de Palestijnen.

Toch lijkt de Israëlische overheid zich voorlopig geen zorgen te hoeven maken. Al is president Barack Obama allerminst gecharmeerd van premier Netanyahu, hij kan het zich niet veroorloven Israël te laten vallen. Peilingen laten zien dat de meeste Amerikanen nog altijd de Israëlische zaak steunen, net als de meerderheid in het Amerikaanse congres.

www.trouw.nl

No Rights Apply