Supersnelle evolutie in zeesterren

Hoelang duurt het voordat een nieuwe soort verschijnt? Minder dan 6000 jaar volgens een studie van australische zeesterren. Volgens auteur Rick Grosberg (UC Davis) is dat ongelofelijk snel in vergelijking met andere soorten. De studie is onlangs gepubliceerd in Proceedings of the Royal Society B.

Grosberg is vooral geïnteresseerd hoe nieuwe soorten in de oceaan ontstaan. Op land kunnen groepen planten en dieren geïsoleerd raken door bergen of rivieren en de verschillen worden na verloop van tijd zo groot dat voortplanting onderling onmogelijk wordt. Maar hoe is deze isolatie mogelijk in open oceanen?

Grosberg en zijn collega’s bestudeerden 2 nauw gerelateerde zeesterren: Cryptasterina pentagona en C. Hystera, beide leven aan de australische kust. Beide dieren bezitten vrijwel hetzelfde uiterlijk maar leven in verschillende regio’s.

Het sexleven van beide soorten is trouwens geheel verschillend, Pentagona heeft mannelijke en vrouwelijke dieren waarbij sperma de eitjes in het water bevruchten. De bevruchtte eitjes groeien uit tot larven en drijven een tijdje in het plankton rond. Na een paar maanden settelen de larven zich en groeien uit tot zeesterren.

Echter de soort Hystera is tweeslachtig, hermafrodiet, en broeden hun jongen als het ware uit. De volwassen dieren baren miniscule zeesterretjes welke uitgroeien tot volwassen dieren.

De onderzoekers vergeleken het DNA van beide soorten zeesterren met elkaar en gingen toen aan de slag om het tijdstip te berekenen waarbij de soorten geïsoleerd van elkaar raakten.

Ze komen tot de conclusie dat de wegen van beide soorten zich zo’n 6000 tot 22000 jaar geleden scheidden. Dit zet sommige theoriën over de ontwikkeling van nieuwe soorten overboord. Bijvoorbeeld, de twee dieren ontwikkelden zich niet langzaam met genetische mutaties over een lange periode maar de verschillende soorten ontstonden heel snel.

Over de afgelopen 11000 jaar heeft de grens tussen het koude en warme water in de Koraalzee (Australië) gefluctueerd. Een kleine populatie van de voorouderlijke zeesterren, misschien zelfs een invididu, heeft zich ontwikkeld in het zuidelijke puntje van het gebied. Doordat de oceaanstromingen in het veranderden raakten de dieren geïsoleerd en ontwikkelden zich razendsnel tot een nieuwe soort.

Bron: UC Davis News