Lijkt Amerika op Europa? Amerika is al voor een groot deel Europa

Amerikanen vragen zich vaak af of de VS op weg zijn naar een Europees politiek model. Die vraag is overbodig, schrijft Arthur C. Brooks in de Wall Street Journal, want volgens hem zijn de VS al geruime tijd een sociaaldemocratische welvaartstaat naar Europees model.

Brooks is een bekend auteur en president van het American Enterprise Institute, één van de meest invloedrijke conservatieve denktanken van het land. Hij vergelijkt de Amerikaanse welvaartstaat met die van Spanje en komt tot de conclusie dat er tussen beide weinig verschil is.

De overheidsuitgaven in de VS bedragen 36% van het bbp, wat wel minder, maar erg vergelijkbaar is met die van Spanje. De schuldratio van de VS is tegenwoordig 103%, 35 procentpunten meer dan de Spaanse. Beide landen hebben progressieve belastingsystemen en lijden onder een gigantische bureaucratische overregulering.

Hoe is het mogelijk dat de twee landen zoveel op elkaar lijken, terwijl de inwoners van beide in geen instantie ooit zouden toegeven dat ze politiek ook maar iets gemeen hebben met elkaar?

Brooks somt drie redenen op:

De Amerikaanse linkervleugel is even geobsedeerd door inkomensongelijkheid als die in Spanje en beide nemen aan dat enkel de staat hier iets aan kan doen door massale inkomensherverdeling. Obama’s strijd tegen de rijken is hier een goed voorbeeld van.

De weg naar de sociaaldemocratie is geplaveid met lobbyisme en vriendjespolitiek. Het Amerikaans politiek apparaat draait, net als in Europa, op het aanbieden van gunsten en subsidies aan politieke vrienden. Deze praktijk maakt van iedereen verliezers, behalve van de staat zelf en van de grote bedrijven, die steeds groter worden.

Amerikanen zijn erg apathisch ten opzichte van politiek. De overgrote meerderheid van het Amerikaanse volk steunt het Congres niet, maar enkel een kleine minderheid weet wie hen eigenlijk vertegenwoordigt en beschouwen de politiek als een te-ver-van-mijn-bed-show.

Volgens een peiling van Gallup is 81% van alle Amerikanen ontevreden met de manier waarop de VS worden bestuurd. Andere peilingen tonen aan dat tot driekwart van de bevolking vindt dat het land de verkeerde kant uitgaat. Toch interesseren de meesten zich niet voor politiek, wat leidt tot succes voor links en voor lobbyisten die grote belangen hebben bij de groei van de staat.

De oplossing is volgens Brooks te vinden bij massabewegingen als de Tea Party en Occupy Wall Street. De eerste was een poging van gewone burgers om de groei van de staat in te perken tot de functies die beschreven zijn in de Amerikaanse Grondwet; de tweede een poging om de collusie tussen ‘big government’ en ‘big business’ aan te pakken.

Beide bewegingen namen vaak ook verkeerde stellingen in. Toch is dit dé manier om een halt toe te roepen aan de linkse herverdelingsstrategieën en de groei van de overheid, die eigen zijn aan de sociaaldemocratische welvaartstaat. “De energie [van deze massabewegingen] moet in 2012 opnieuw oprijzen en een permanent deel worden van het politieke landschap,” aldus Brooks.