<< error >> (our Markdown requires webpage links, not image links, see manual)

Man-made: nanozilver uit kleding teruggevonden in nakomelingen

In de afgelopen jaren hebben fabrikanten van outdoor en vrijetijdskleding nieuwe antimicrobiële coatings omarmd. De coatings zorgen ervoor dat de groei van bacteriën en schimmels, die ook nog stinken, wordt afgeremd. Via marketing wordt ons verteld: minder stinkende kleding betekent dat de mensen ook minder hard stinken, vooral bij kleding die men bij camperen in de binnenlanden meerdere dagen draagt. Een ander voordeel, kleding die niet zo hard stinkt hoeft men ook niet zo vaak te wassen, hierdoor bespaart men energie en water.

Maar deze antimicrobiële kleding bezit ook een duistere kant. De coatings hebben als werkzame bestanddeel vaak nanozilver. In 2009 werd reeds aangetoond dat bij het wassen van de kleding nanodeeltjes vrijkomen en uiteindelijk via het afwaterwater in het milieu belanden. Waar wetenschappers zich vooral zorgen over maken is dat zilver en zijn verbindingen bewezen giftig zijn voor het waterleven.

In de onlangs verschenen studie komen onderzoekers van Duke University, Center for the Environmental Implications of Nano Technology (CEINT), met de boodschap dat het weleens veel erger kan zijn. De zilverennanodeeltjes die in het milieu terechtkomen kunnen worden opgenomen door planten en het waterleven. Vervolgens worden deze deeltjes teruggevonden in de nakomelingen.

Martin Mulvihill (U.C. Berkeley's Center for Green Chemistry): je stelt een generatie bloot aan de zilvernanodeeltjes en je vindt ze terug in de opvolgende. De torenhoge barrière tussen verschillende generaties wordt moeiteloos genomen, dit is een grote reden tot bezorgdheid. De nieuwe studie toont aan dat de deeltjes persistent zijn en tijdens de aanwezigheid kunnen ze schadelijk zijn voor mens en het milieu. Mulvihill schreef onlangs een artikel in Environment Health News over dezelfde studie.

Wat de gevolgen van de vervuiling met nano-zilverdeeltjes, voor de individuele organsimen of gehele ecosystemen zijn, is onbekend. Dit om de eenvoudige reden dat de piepkleine nanodeeltjes anders reageren met hun omgeving dan de grotere deeltjes. De minimale grootte geeft nanodeeltjes dan ook hun bijzondere eigenschappen. Doordat de deeltjes zo klein zijn wordt het oppervlakte sterk vergroot, het aantal chemische reacties aan het beschikbare oppervlak zal door het aanbod sterk toenemen.
De industrie weet dit verdomd goed en roemt nanotechnologie, deze eigenschappen bieden namelijk mogelijkheden. Vreemd is het dat mogelijke nadelen weggemoffeld worden. In veiligheidsstudies over zilver op mens en milieu refereert men graag naar de risico-onderzoeken van de grotere deeltjes.

Ondertussen wordt de markt overspoeld met kleding, sokken en schoenen, die nanodeeltjes bevatten. Het Project on Emerging Nanotechnologies heeft data verzameld van meer dan 1300 consumentenartikelen. Het handelt hierbij om producten waarbij de fabrikant aangeeft dat het nanodeeltjes bevat. In ruim 24% van de Health en Fitness producten wordt nanozilver teruggevonden.

De outdoor en vrijetijdskleding vormen slechts een fractie van de 1300 artikelen, hierbij is de vervuiling dus ook veel kleiner, waarom worden deze dan ter discussie gesteld? Mede auteur van de studie Audrey Bone: we moeten nog heel veel leren, nanodeeltjes in consumentenproducten zijn relatief nieuw en dit onderzoeksveld over mogelijke gevolgen begint zich nu pas langzaam te ontwikkelen.

Om een te studie naar de mogelijke gevolgen van nanozilver te kunnen verrichten werd het wetland geïmiteerd: houten kisten werden gevuld met zand, water en planten. Later werden aan de mini ecosysteempjes ook nog insecten toegevoegd. De onderzoekers sprayden vervolgens nanozilver op het zand en in het water. De concentraties nanozilver die in de studie werd gebruikt waren vele malen hoger dan die op dit moment in de natuur wordt waargenomen.

Mini-wetlands

Meerdere foto?s van de mini-wetlands zijn hier te zien.

De industrie reageert ondertussen met verbeterde recepturen: nanozilver plakt beter aan kleding, vertelt Mulvihill. Maar onlangs kwam een nieuw onderzoek (registratie verplicht) met de resultaten dat zweet deze gemodificeerde deeltjes sneller losweken uit het textiel. Terug naar Start.

Bone: we gaan er voor de korte termijn ervan uit dat op dit moment de concentratie van nanozilver in het milieu zo laag is dat het geen directe bedreiging vormt maar als nanotechnologie standaard wordt ingezet in outdoor en vrijtijdskleding kan dit weleens veranderen.

We weten dat zilververbindingen, bijvoorbeeld zilverthiosulfaat zeer giftig kunnen zijn voor waterorgansimen, vertelt Bone. Op uitbreiding van het gevarenpotentiaal met nanozilver staat niemand te wachten.

By Mary Catherine O'Connor

Plaatje bij het artikel is overigens afkomstig van de Wiki site: nanotoxicology.

www.outsideonline.com