Nanodeeltjes en auto-immuunziektes

Baanbrekend nieuw onderzoek door wetenschappers van het Trinity College in Dublin komt met het resultaat dat nanodeeltjes zeer schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Er wordt een verband gelegd tussen hele kleine deeltjes en reumatoïde artritis en andere auto-immuunziektes.

De resultaten werden onlangs gepubliceerd in het journaal Nanomedicine en bij de productie, verwerking en gebruik van consumptie artikelen en uiteindelijk dus ook in het afval kunnen de ‘man-made’ deeltjes vrijkomen en een gevaar vormen.

In het verleden is reeds aangetoond dat uitlaatgassen, rook en langdurig inademen van veel (verschillende soorten) stof, bijvoorbeeld asbest, kunnen leiden tot ontstekingen in de longen. Het verband tussen roken en auto-immuunziektes, zoals reumatoïde artritis is ook al langer bekend. Maar de nieuwe studie is toch reden tot bezorgdheid, de deeltjes zijn zo klein dat ze een nieuw type van globale luchtvervuiling en een nieuwe bedreiging van de wereldgezondheid vormen.

Yuri Volkov (Trinity College) ging op zoek naar het mechanisme achter auto-immuunziektes in menselijke cellen en nanodeeltjes. De cellen werden aan een groot aantal chemisch en fysisch verschillende deeltjes blootgesteld.

De verschillende nanomaterialen bestonden onder andere uit ultrafijn roet, koolstof nanobuisjes en siliciumdioxide deeltjes van verschillende groottes (20 tot 400 nm). Cellen uit de longen, de zogenaamde fagocyten, werden aan de deeltjes blootgesteld. De taak van fagocyten is onder andere het opruimen van lichaamsvreemde stoffen.

Tijdens het onderzoek werd er samengewerkt met onderzoekers van het National Institute for Occupational Safety & Health (VS). Aan de andere kant van de plas werden muizen blootgesteld aan koolstofnanobuisjes door langdurige inademing.

Het resultaat was helder en overtuigend: al de onderzochte types van nanodeeltjes, zowel in Ierland als de VS, veroorzaakten een vergelijkbare reactie in de menselijke longcellen en de longen van de muizen. Een specifiek aminozuur, arginine, wordt getransformeerd in een ander aminozuur: citrulline. Lijders aan reumatoïde artritis hebben vaak aantoonbare hoeveeldheden antistoffen tegen citrulline-houdende eiwitten.

Wanneer de citrulline-houdende eiwitten niet meer naar behoren werken, worden eigen lichaamscellen als vreemd beschouwd wat een immuunreactie tot gevolg heeft. Indien de immuunreactie eenmaal is gestart, valt het eigen weefsels en organen aan. Het gevolg is mogelijk een auto-immuunziekte.

Volkov: het onderzoek toont een duidelijk verband tussen auto-immuunziektes en nanodeeltjes aan. Het voorkomen van de omzetting van arginine in citrulline zal helpen om reumatoïde artritis en andere auto-immuunziekten te verminderen.

www.sciencedaily.com