Gedicht van Nobelprijswinnaar Grass ontketent antisemitismedebat

Een gedicht van de Duitse Nobelprijswinnaar Günter Grass, waarin hij Israël op de korrel neemt, heeft in Duitsland een storm van verontwaardiging doen opsteken. In het prozavers dat woensdag in de krant Süddeutsche Zeitung verscheen verwijt Grass Israël dat het land de wereldvrede op het spel zet en hekelt hij de 'huichelarij' van Israëls westerse bondgenoten.

Met een twee pagina's tellende prozagedicht mengt de 84-jarige oud-Nobelprijswinnaar Günter Grass zich in de discussie tussen Israël en Iran. In dat gedicht, getiteld 'Was gesagt werden muss' ('Wat gezegd moet worden'), schrijft hij dat de atoommacht Israël de zo al broze wereldvrede in gevaar brengt.

Grass vraagt een onbelemmerde en permanente controle door een internationale instantie van zowel Israëls als Irans nuclaire installatie. Eén Israëlische aanval zou het Iraanse volk, onderdrukt door 'een praatjesmaker', van de kaart vegen, hoewel enkel vermoed kan worden dat Iran aan een atoombom werkt. Israël zelf beschikt ondertussen al jaren over een groeiend nucleair arsenaal, stelt Grass.

Hij betreurt dat hij al die tijd gezwegen heeft, maar schrijft dat toe aan zijn verleden bij de Hitlerjugend en de vrees om als een antisemiet gebrandmerkt te worden. Ondanks de scherpe taal voor Israël laat hij in het gedicht ook zijn blijvende band met het land blijken.

'Eeuwige antisemiet'

Op veel goedkeuring kan Grass echter niet rekenen. De voorzitter van de Duitse Centrale Joodse Raad, Dieter Graumann, liet weten in het gedicht geen poëzie, maar 'eerder een haatpamflet' te herkennen. 'Het is triest hoe Grass Israël demoniseert. Het is niet Israël, maar Iran dat de wereldvrede bedreigt', klinkt het.

Publicist Henryk M. Broder noemde Grass woensdag in de krant Die Welt 'een toonbeeld van het gevestigde antisemitisme'. Ook Der Tagesspiegel heeft het in gelijkaardige termen over de schrijver.

Het gewraakte vers van de gevierde schrijver verscheen, behalve in de Süddeutsche Zeitung, ook in de Amerikaanse krant New York Times en in de Italiaanse titel La Repubblica.

Grass hekelt in het gedicht ook de verkoop van Duitse Dolphin-onderzeeërs aan Israël. Die kunnen worden uitgerust met nucleair geladen bommen. De afgelopen maanden wordt al driftiger gespeculeerd over plannen van Israël om op eigen houtje het kernprogramma van zijn aartsvijand uit te schakelen.

www.standaard.be