<< error >> (our Markdown requires webpage links, not image links, see manual)

Wadah Khanfar, Al-Jazeera en de overwinning van televisiepropaganda

Wadah Khanfar, Al-Jazeera en de overwinning van televisiepropaganda

door Thierry Meyssan

Al-Jazeera - het televisiekanaal van Qatar dat zich in 15 jaar tijd tot een vernieuwend nieuwsstation in de Arabische wereld ontwikkelde - startte plotseling een uitgebreide propagandacampagne om de regimes van Libië en Syrië omver te werpen. Zoals door Thierry Meyssan wordt aangetoond was dit niet een toevallige samenloop van omstandigheden, maar iets dat lang van tevoren was gepland door lieden die op sluwe wijze hun belangen verborgen hielden.

Voltaire Net | 26 september 2011

Wadah Khanfar - Het te Qatar gevestigde Al-Jazeera kondigde het aftreden aan van zijn algemeen directeur, Wadah Khanfar, en zijn vervanging door een lid van de koninklijke familie Sjeik Hamad Ben Jassem Al-Thani op 20 september 2011.
Sjeik Hamad is een zakenman uit Qatar en bracht een jaar door op het hoofdkantoor van Total in Parijs. In het verleden was hij bestuursvoorzitter van Al-Jazeera.

Deze ontwikkeling wordt door de Atlantische media op drie manieren uitgelegd: als een gedwongen ontslag en de overname van het kanaal door de staat, als wraakneming van de Palestijnse Autoriteit volgend op het openbaar maken van de 'Palestinian Papers', en ten slotte als gevolg van een actie van Wikileaks die enkele van de banden blootlegde die tussen Mr. Khanfar en de Verenigde Staten bestonden. En hoewel al deze interpretaties misschien een kern van waarheid bevatten laten ze de allesoverheersende factor in het duister: de rol van Qatar in de oorlog tegen Libië. Dit vraagt om een terugblik in de tijd.

Het begin van Al-Jazeera: behoefte aan een dialoog

Al-Jazeera werd bedacht door twee Frans-Israëlische figuren, de broers David en Jean Frydman, nadat hun vriend Yitzhak Rabin was vermoord. Volgens David Frydman was het de bedoeling een medium te creëren waarin Israëliërs en Arabieren vrijelijk met elkaar konden praten, argumenten konden uitwisselen en elkaar beter konden leren kennen, wat vanwege de oorlogssituatie tot dusver niet goed mogelijk was geweest en uitzicht op een vreedzame toekomst blokkeerde.

Voor het opzetten van het kanaal profiteerden de broers van een samenloop van omstandigheden: de Orbit Saudi maatschappij had met de BBC overeenstemming bereikt om een nieuwsstation in het Arabisch op te richten. De politieke eisen die het absolutistische Saoedische regime stelde bleken al snel onverenigbaar met de professionele onafhankelijkheid van Britse journalisten. De overeenkomst ging niet door en de meeste BBC-Arabisch journalisten kwamen op straat te staan. Ze werden daarna ingehuurd om Al-Jazeera op te zetten.

De Frydman broers was er veel aan gelegen dat hun kanaal als een Arabisch station werd gezien. Het lukte hen om de nieuwe emir van Qatar, Hamid bin Khalifa al-Thani, voor hun zaak te winnen die met hulp van Londen en Washington juist zijn vader, die ervan was beschuldigd pro-Iraans te zijn, aan de kant had gezet. Sjeik Hamad bin-Khalifa besefte al snel de mogelijke voordelen van een middelpuntpositie in de Arabisch-Israëlische onderhandelingen, die zich al meer dan een halve eeuw hadden voortgesleept en dat nog wel even zouden doen. Terzelfder tijd stond hij het Israëlische ministerie van handel toe, aangezien een ambassade niet tot de mogelijkheden behoorde, een kantoor te openen in Doha. Bovenal zag hij het belang in voor Qatar om te concurreren met de rijke pan-Arabische Saoedische media en een kanaal te bezitten dat op iedereen kritiek kon leveren, zichzelf dan wel uitgezonderd.
Met een bedrag dat de Frydman broers ter beschikking stelden en een lening van de emir van $150 million over 5 jaar kon een begin worden gemaakt. Een door Saoedi-Arabië georganiseerde boycot door adverteerders en de daarop volgende magere inkomsten leidden tot aanpassing van het plan. Uiteindelijk werd de emir de hoofddonor van het kanaal en ook de sponsor ervan.

Voorbeeldige journalisten

Jarenlang waren de kijkers van Al-Jazeera in de ban van de veelheid aan standpunten die het kanaal met opzet nastreefde. Het achterliggende doel was niet de waarheid te vertellen, maar het ontlokken van discussie. Het boegbeeld was een praatprogramma dat werd geleid door de heilige huisjes omverwerpende Faisal al-Qassem en dat de titel droeg 'Het tegengeluid'. Iedereen had zo wel een reden om over een bepaald programma enthousiast te zijn en andere te betreuren. De levendigheid van het geheel stak gunstig af bij de eenheidsworst van de concurrenten en het veranderde het Arabische audiovisuele landschap.
De dappere rol van hun verslaggevers in Afghanistan en in de Golfoorlog van 2003 en hun voorbeeldige werk (vergeleken met de propaganda van de pro-VS satellietkanalen) maakte van Al-Jazeera van een betwist tot een veel geprezen medium. Hun journalisten betaalden wel een hoge prijs voor hun moed: George W. Bush ging er nog net niet toe over de studio's in Doha te bombarderen, maar hij liet wel Tareq Ayyoub vermoorden, Tayseer Alouni arresteren, en Sami al-Hajj in Guantanamo Bay gevangenzetten.

De reorganisatie in 2005

Aan alle goede dingen komt ooit een eind. In 2004-05 besloot de emir na de dood van David Frydman Al-Jazeera volledig te reorganiseren en nieuwe kanalen te beginnen, waaronder Al-Jazeera English, op een moment dat ook de wereldmarkt aan het veranderen was en alle grote landen satellietnieuwskanalen gingen opzetten. Het ogenblik was gekomen om de opwinding en de vrijmoedigheid van het verleden achter zich te laten en munt te slaan uit een globaliserende markt waarin het aandeel nu 50 miljoen kijkers bedroeg.

Sjeik Hamad bin-Khalifa nam een internationaal bedrijf in de arm dat hem eerder al had voorzien van opleidingen in communicative vaardigheden. JTrack had het vooral gemunt op Arabische en Zuid-Oost-Aziatische leiders om hen de boodschap van Davos bij te brengen, dat wil zeggen: hoe verbreid je een beeld dat het Westen welgevallig is. Van Marokko tot Singapore heeft JTrack de meeste politieke leiders die door de VS en Israël worden gesteund van kloonmarionetten tot gerespecteerde mediapersoonlijkheden weten te maken. Het belangrijkste daarbij is niet of ze wat te zeggen hebben, maar dat ze hun aandeel gingen leveren in de geglobaliseerde ?holpraat?.
Echter, nadat de CEO van JTrack hoge regeringsposities in Noord-Afrika had gekregen, moest hij de Al-Jazeeragroep vaarwel zeggen voordat de reorganisatie in zijn geheel was voltooid. Hij gaf het zaakje over aan een vroegere Voice of America-journalist die er al enkele jaren had gewerkt en die tot dezelfde Moslim geloofsgemeenschap behoorde als hij: Wadah Khanfar.
Evenals de vorige man bijzonder competent en uit het juiste politieke hout gesneden trachtte Mr. Khanfar Al-Jazeera een ideologisch tintje te geven. Terwijl hij Mohamed Hassanein Heikal, de vroegere woordvoerder van Nasser, als 'stem' aanstelde, benoemde hij Sjeik Yusuf al-Qaradawi - wie door Nasser de nationaliteit was ontnomen - tot 'geestelijk raadsman' van het station.

De koerswijziging in 2011

Tijdens de veranderingen in Noord-Afrika en het Arabisch schiereiland gooide Wadah Khanfar de teneur van de Al-Jazeera-commentaren drastisch om. De groep speelde een centrale rol in het creëren van de mythe van een Arabische Lente, volgens welke mensen - belust als ze waren om in een westers-gestileerde maatschappij te leven - in opstand waren gekomen om hun dictatoriale regimes omver te werpen en er democratische voor in de plaats te vestigen. Er werd geen onderscheid gemaakt tussen de gebeurtenissen in Tunesië en Egypte en tussen die in Libië en Syrië. Wat de volksbewegingen in Jemen en Bahrein betreft, die trokken niet voldoende kijkers!

In werkelijkheid probeerden de Britten en Amerikanen op dezelfde wijze voordeel uit de volksopstanden te behalen als met het 'Arabische lente'-draaiboek in de jaren '20 van de vorige eeuw was gebeurd. Toen was de inzet het in bezit nemen van voormalige Ottomaanse provincies om ze onder westerse 'bescherming' te plaatsen. De berichtgeving van Al-Jazeera over de Tunesische en Egyptische revoltes was erop gericht het vuur van de revolutie te temperen en er regeringen wettig te maken die het politieke beleid van de Verenigde Staten en Israël zouden volgen. Wat Egypte betreft diende de opstand slechts het belang van één element in de oppositie, de Moslim Broederschap, dat werd belichaamd door de favoriete prediker van het station, Sjeik Yusuf al-Qaradawi.
Een aantal journalisten waaronder Ghassan Ben Jedo sloegen toen woedend over het nieuwe redactionele beleid en het toenemende leugenwerk de deur van het station achter zich dicht.

Wie bepaalt wat nieuws is?

Het duurde evenwel tot aan de Libië-episode dat de maskers af gingen. Feitelijk is de baas van JTrack en de mentor van Wadah Kanfhar niemand anders dan Mahmoud Jibril (de 'J' in 'JTrack' staat voor 'Jibril'). Deze vriendelijke, begaafde maar oppervlakkige manager was door zijn nieuwe Amerikaanse vrienden na het normaliseren van de betrekkingen Muammar Gaddafi aanbevolen om de economische openstelling van Libië te begeleiden.

Onder Saif el-Islam Gaddafi?s leiding werd hij zowel minister van planning als directeur van ontwikkelingszaken, waarmee hij in feite de tweede plaats in de Libische regering bekleedde en zeggenschap had over alle ministeries. Met ongelooflijke snelheid dereguleerde hij de Libische economie en privatiseerde hij ondernemingen.

Mahmoud Jibril met vriend en zakenpartner Bernard Henri-Lévy in veroverd Tripoli

Door zijn JTrack opleidingen kon Mahmoud Jibril persoonlijke relaties aanknopen met vrijwel alle Arabische en Zuid-Oost-Aziatische leiders. Hij had kantoren in Bahrein en Singapore. Bovendien zette Mr.Jibril handelsmaatschappijen op, waaronder één samen met zijn Franse vriend Bernard-Henri Levy, die in Maleisisch en Australisch hout deed.

Mahmoud Jibril studeerde aan de universiteit van Cairo, waar hij de dochter van een van Nassers ministers ontmoette en met haar huwde. Hij vervolgde zijn studie in de Verenigde Staten waar hij onder invloed kwam van libertarische opvattingen, die hij trachtte toe te passen in Gaddafi's 'staatloze' ideologie. Van meer belang echter is dat Mr.Jibril in Libië toetrad tot de Moslim Broederschap. Zijn geloofsgenoten, de broers Wadah Kanfhar en Yusuf al-Qaradawi, verschafte hij een baan bij Al-Jazeera?

Gedurende de eerste helft van 2011 werd het Qatarese station het bij voorkeur gebruikte instrument voor pro-westerse propaganda: het deed er alles aan anti-imperialistische en
antizionistische aspecten van de Arabische revoluties te verdoezelen en in ieder land had het wel mensen die het steunde dan wel verguisde. Niet verbazingwekkend steunde het de koning van Bahrein, die een student van Mahmoud Jibril was geweest en zijn volk deels liet afslachten, terwijl Al-Jazeera?s geestelijk raadsman Sjeik al-Qaradawi via de ether opriep tot een 'jihad' tegen Gaddafi en Assad en hen er valselijk van beschuldigde de eigen bevolking te doden.

Onder Mr. Jibril als eerste man van het opstandelingenbestuur in Libië werd een hoogtepunt van misleiding bereikt toen een kopie van het Groene Plein en Bab-el-Azizia werd nagebouwd in de studio's van Al-Jazeera te Doha en waarvan vervolgens opnames werden gemaakt van zogenaamde pro-Amerikaanse opstandelingen die Tripoli binnengingen (de woedende reacties die ik ontving toen ik van deze manipulatie op voltairenet.org melding had gemaakt zal ik hier maar niet herhalen).
Niettemin zonden Al-Jazeera en Sky News deze beelden op de tweede dag van de slag om Tripoli uit, waarmee ze verwarring zaaiden onder de Libische bevolking. Het was in werkelijkheid pas drie dagen later dat 'rebellen' - vrijwel alleen afkomstig uit Misrata - Tripoli binnengingen waar bombardementen van de NAVO al veel schade hadden aangericht.

Van hetzelfde laken een pak toen Al-Jazeera zowel de arrestatie meldde van Saif el-Islam Gaddafi als de bevestiging van zijn gevangenneming door de aanklager van het Internationaal Strafhof, Luis Moreno-Ocampo. Op Russia Today waarschuwde ik als eerste voor manipulatie en werd belachelijk gemaakt door sommige kranten. Saif el-Islam kwam in eigen persoon de journalisten in het Rixos hotel ophalen en bracht hen toen naar het werkelijke Bab-el-Azizia plein.

Ondervraagd door het kanaal France24 in het Arabisch over deze en andere leugens maakte de voorzitter van de Nationale Overgangsraad, Mustafa Abdul Jalil, er een oorlogsstrategie van en zei hij verheugd te zijn dat zo de val van de Jamahiriya [letterlijk ?staat van de massa's?, bijnaam door Gaddafi aan Libië gegeven, vert.] was bespoedigd.

Is er nog toekomst voor Al-Jazeera?

De verandering van Al-Jazeera in een propagandamiddel voor de rekolonisatie van Libië kwam niet tot stand zonder dat de emir van Qatar ervan wist, sterker nog, deze geschiedde onder zijn leiding. De Gulf Cooperation Council (GCC) was de eerste die tot een gewapende interventie in Libië opriep en Qatar was het eerste Arabische land dat lid werd van de Contactgroep. De emir sluisde wapens door naar de Libische 'rebellen' alvorens grondtroepen te sturen, met name tijdens de slag om Tripoli. In ruil hiervoor ontving hij van de Nationale Overgangsraad het alleenrecht op alle handel in olie.

Het is nog te vroeg om te zeggen of het opstappen van Wadah Khanfar het einde van zijn missie in Qatar inhoudt of dat het een teken is dat het station zijn geloofwaardigheid wil herwinnen die het in 15 jaar opbouwde en in slechts zes maanden tijd kwijtraakte.

Thierry Meyssan / vert. Leo de Does

www.voltairenet.org