<< error >> (our Markdown requires webpage links, not image links, see manual)

De crisis gaat nu echt pijn doen

Geld stelde ons altijd gerust. Maar sinds dit jaar zijn de meeste mensen hun geld niet meer zeker. Daarvoor heeft de eurocrisis gezorgd. Ook de rijken en welgestelden zijn onzeker geworden. Wat te doen met uw eigen geld? Kijk naar de gouden Veiligheidsregel!

Eurocrisis
Al dat gesteggel in Europa met steeds grotere bedragen, en het bizarre gestuntel van regeringsleiders om tot een oplossing te komen die steeds maar niet komt, heeft bij gewone burgers tot grote onzekerheid geleid over hun huishoudboekje en daarmee over hun manier van leven. Wordt de burger het kind van de rekening?

Iedereen is de pineut
Ook de rijken en welgestelden zijn onzeker geworden. Op de beurzen valt voor het vermogende deel van de bevolking weinig tot zelfs niets meer te verdienen. Van de banken moet deze groep mensen het sowieso niet hebben en de rentes op spaargelden zijn zo laag (en aan dermate zware termijnbeperkingen gebonden), dat van enige, laat staan serieuze, vermogensopbouw nauwelijks nog sprake is. Met verbazing las ik net over NIBC. Na in Duitsland spaargeld bij de bevolking te hebben opgehaald, is deze bank nu de Belgische markt opgegaan. Daar biedt NIBC de hoogste rente, terwijl de andere Belgische banken hun rentes juist verlagen. Onwillekeurig moest ik aan een IJslandse bank denken. Hoe veilig is geld eigenlijk?
Na U.

Zelfs goklustige particuliere beleggers begint de moed in de schoenen te zakken, te meer omdat de algemene verwachting is dat er in 2012 ook op de portemonnee van de hogere geldregionen aanslagen gepleegd zullen gaan worden. Naar goed Amerikaans voorbeeld beginnen sommige rijke Nederlanders zelf om hogere belastingen te vragen. Er is zelfs een rijke Nederlander die afziet van een hypotheek van 5 miljoen euro. Leuk voorbeeld, denk ik dan. Maar wat moet ik ermee? Wordt dit het nieuwe Nederland?
Gouden regel of schijnveilig

Zodra het om geld gaat –en mensen in Nederland hebben heel wat geld- hoor je de ongeschreven, maar “gouden" Veiligheidsregel: 1/3 van je geld in broodjes goud (dus niet in aandelen goud), 1/3 van je geld in stenen ( in onroerend goed, zonder schuld) en 1/3 van je geld in cash (in euro’s en dollars, deels op de bank en deels thuis in de kluis). Over de veiligheid van deze beide valuta wordt stevig gediscussieerd. Opvallend is dat China en Japan gedurende de stille dagen van kerstmis hebben besloten om hun valuta geleidelijk aan open te gooien, dus meer te internationaliseren. Om zodoende minder afhankelijk van de dollar te worden, lees: om de dollar van zijn troon als reservemunt te stoten. Geld ‘stallen’ in andere valuta, bijvoorbeeld de Zwitserse Frank? Als de euro valt, valt de Frank net zo hard. Vanwege de koppeling. Al het geld dat er is, hangt met ander geld samen. Overal doet zich risico voor.
Nationale sport of noodzaak?

Het is in Nederland bijna een nationale sport geworden om geld in veiligheid te brengen en dat is niet gemakkelijk, tenminste niet als eerlijkheid troef is. Als er nog geld is, dan wordt het liever niet uitgegeven. Daardoor heeft de consumenten economie in 2011 rake klappen gekregen. Dat komt ook omdat we niet weten welke aanvallen er nog op geld gedaan zullen gaan worden. Ons vertrouwen in geld is niet groot en wordt steeds wankeler.
De politiek staat voor het ravijn

De Nederlandse regering zal in 2012 voorde keuze komen te staan tussen bezuinigen en stimuleren. Teveel bezuinigingen levert economische teruggang op. Teveel stimuleren levert niet automatisch economische groei op. En zeker geen welvaart. In Amerika lijkt het economische tij zich een beetje ten goede te keren. Een beetje. Maar de schade die aan de bevolking is toegebracht is enorm. En die is niet zomaar weg. Dat het allemaal gemakkelijk -en helemaal-verkeerd kan gaan blijkt wel uit Griekenland. Andere kanshebbers op een economische depressie zijn er in Europa talloos.
Wat te doen?

Geen politicus of econoom kan met overtuiging aangeven wanneer het kantelpunt tussen bestaanszekerheid en een uitzichtloze toekomst is bereikt. Ook in Nederland is er een groeiend aantal mensen dat zich hardop afvraagt of er aan het einde van hun geld nog wel eennormaal leven zal zijn. Het Zwitserleven gevoel bestaat slechts in de dromen van enkele reclamemakers. Als het om de huiskamer van Nederland gaat dan zijn dit de geldvragen die voor gesprekstof zorgen:
1)

Veel Nederlanders zijn er in 2011 toe overgegaan om hun spaargeld te gebruiken als (gedeeltelijke) aflossing van hun hypotheek. Het is dé maatschappelijke trend van dit moment en het streven om minder afhankelijk van de bank te zijn is zowel loffelijk als onbeduidend. Want het aflossingsdeel dat mensen beschikbaar hebben is doorgaans niet zo hoog en daardoor is het verschil ten opzichte van de hoofdsom doorgaans zeer beperkt. Aflossen geeft wel een goed gevoel, maar het verandert de werkelijkheid van een hoge schuld veelal niet.
2)

Anders ligt dit als het om geld uit erfenissen gaat. Vanwege de vergrijzing laten steeds meer ouders een behoorlijk vermogen achter aan hun kinderen en dat vermogen zet vaak wel zoden aan de dijk. Onlangs sprak een meerderheid van de Tweede Kamer zich uit voor het fiscaal vriendelijk behandelen van de aflossing van hypotheken.Wat mij betreft moet ook de pensioenopbouw van mensen ‘netto voor netto’ aangewend kunnen worden voor het aflossen van de hypotheek. Dat biedt échte zekerheid.
3)

Veel gesprekken aan de eetkamertafel gaan over het wel of niet doen van grote uitgaven voor zaken die nu nog niet –maar binnenkort misschien wel- aan vervanging toe zijn. Toch maar de auto inruilen voor een nieuwe of betere? Of een wasmachine kopen, hoewel de bestaande best nog even meekan? Misschien een nieuwe laptop of tablet, terwijl het leven nog goed is? De enige verstandige weg is om niet op krediet te kopen. Dus geen auto kopen en die pas twee jaar later betalen. Huishoudens zijn al afhankelijk genoeg van kredietverschaffers. Daar moet niet meer bijkomen.
4)

Nederlanders staan terecht bekend om hun voorkeur voor sparen en voor ‘potjes’ in de vorm van betrouwbare verzekeringsproducten die op het afgesproken tijdstip en volgens voorspelbare uitkomsten extra geld opleveren, hetzij voor het doen van grote uitgaven en/of voor de kinderen. Enkele jaren geleden waren er volop mogelijkheden. Jammer genoeg hebben banken en verzekeraars deze producten vakkundig gesloopt en dus zelf om zeep geholpen. Maar de behoefte eraan is onverminderd groot. Helaas weten banken en verzekeraars zelf ook niet meer hoe ze op een eerlijke manier hun geld kunnen verdienen en lukt het ze maar niet om de vertrouwensbreuk te helen. In België werden in 2011 staatsobligaties op de particuliere markt gebracht, ook wel ‘couponnekes’ genoemd. Het was een doorslaand succes zowel met het oog de eurocrisis, als om de eigen zakken van mensen te kunnen vullen op basis van maatschappelijk aanvaardbare en betrouwbare winsten. Er werd bijna 6 miljard euro mee opgehaald. Zo’n product kan ook in Nederland succesvol zijn, zeker omdat wij als land nog altijd een AAA-rating van de kredietbeoordelaars hebben. En die moeten we behouden.
5)

Het midden- en kleinbedrijf vormt van oudsher de kurk waarop de Nederlandse economie drijft. Het is de motor voor werk en inkomen. Dankzij het Internet ontstaan momenteel razendsnel nieuwe bedrijfjes met verrassend nieuwe producten en diensten. Stuk voor stuk gaat het om beginnende ondernemingen die ‘seed money” nodig hebben om zich technologisch te kunnen ontwikkelen, om schaalgrootte en/of groei te kunnen realiseren. Wie kent er niet iemand die voor zichzelf –maar met anderen- wil beginnen en daarvoor durfkapitaal nodig heeft? Neem een aandeel(tje) in zo’n bedrijf en redt daarmee ondernemend Nederland. Stimuleer hun succes en wees tevreden met bescheiden rendementen. Maak goede afspraken. Hou het buiten de banken om en zeur niet als diegene waarin je hebt geïnvesteerd er toch niet in slaagt om boven het maaiveld uit te komen. Laten we de economie van onderop een impuls geven.
6)

De meeste ondernemingen hebben fors winstgevende jaren meegemaakt en stevige buffers kunnen aanleggen, daarin slechts gehinderd door activistische aandeelhouders. helaas blijkt er bij weinig ondernemingen voldoende vet op de botten te zijn om een aantal magere jaren te kunnen doorstaan, althans zonder forse ingrepen ten koste van werknemers. De 20 grootste ondernemingen hebben inmiddels 37.000 mensen ontslaan en de verwachting voor 2012 van sterk stijgende werkloosheid is gerechtvaardigd. In Europa is nu al sprake van massawerkloosheid en deze zorgt voor onrust en instabiliteit. In Nederland wil minister Kamp van Sociale zaken nog even wachten met het wederom van stal halen van deeltijd WW. Daar zou hij niet mee moeten wachten. Tegelijkertijd is sprake van gezond burgerbeleid indien werknemers in 2012 met elkaar besluiten om fors aan salaris in te leveren, precies het omgekeerde van wat nu aan de orde is. Burgers moeten geld aan hun ondernemingen weg geven, in ruil voor werkgelegenheid én (mede-) eigendom van de onderneming. Het werkt simpel. De gezamenlijke werknemers van een onderneming zien af van 1 tot 5% ( of zelfs meer) van hun jaarinkomen, afhankelijk van hun positie. Dit geld wordt in een ondernemingspotje gestopt dat hiervoor Certificaten van Aandelen uitgeeft. De inleg wordt gegarandeerd. De jaarlijkse uitkeringen zijn winstafhankelijk. Het bestuur vindt plaats via een Stichting.
Alles van waarde is weerloos

Nu de crisis zich in rap tempo verdiept wordt de wijsheid van onze ouders en grootouders alsnog in de herinnering geroepen. “Meet nooit je welzijn af aan je welvaart”, zeiden zij. “Geld kan zomaar weg zijn, want zo gewonnen, zo geronnen”. Eerdere generaties doelden daarmee op de moeilijkheden die er in hun leven waren met het bepalen van de werkelijke waarde van geld en dus de prijs ervan. Daarom is het waardeloos worden van geld de grootste crisis die ons in 2012 kan overkomen. Ik doel hier niet op inflatie, deflatie, biflatie, reflatie of stagflatie. Ik doel op het moment dat burgers niet meer weten (of aan kunnen voelen) wat zij met hun geld kunnen kopen. De Nederlandse huizenmarkt schuurt tegen een dergelijk moment aan? Wat is een huis nog waard?
Waardeloze ontwikkelingen

Op grotere schaal schuurt Japan aan tegen het waardeloos worden van geld. Dat blijkt wel uit het Japanse budget voor 2012. Dat wordt voor 49% met nieuwe staatschuld gefinancierd. Als inderdaad blijkt dat het omslagpunt van vertrouwen in een munteenheid op 51% ligt, loopt Japan in 2012 op hete kolen.
Wereldcrisis van geld

Met doemdenken over de economie en over geld is niemand geholpen. Ik zoek telkens weer naar lichtpuntjes. Maar ik zie zelfs geen vuurvliegjes. Wat ooit in Amerika als een kredietcrisis begon en naar Europa oversloeg als een schuldencrisis, dreigt een wereldcrisis van geld te worden. Over de hele wereld merken mensen dit al in hun portemonnee. Laten we hopen dat het er niet nog meer worden.
©René Tissen @ rtlz.nl

www.rtl.nl