<< error >> (our Markdown requires valid webpage links, not image links, see manual)

Politici zijn machteloos, de financiële sector faalt. Lang leve Occupy

Rob de Wijk

'Be afraid', schreef The Economist begin oktober op de omslag. Want zolang politici geen oplossing kunnen bedenken voor de huidige financiële crisis moeten we bang zijn voor de toekomst van de wereldeconomie.

Precies die ongedefinieerde vrees drijft de Occupy-beweging. Afgelopen weekeinde manifesteerde deze beweging zich in de gehele westerse wereld. De Occupisten worden verenigd in hun aversie tegen de financiële sector, het neoliberalisme en de onmacht van de politiek. Voor het eerst sinds lang klinken er weer protesten tegen ongrijpbare boosdoeners als 'het systeem' en 'het grootkapitaal'.

Politici kunnen er niet omheen. In Nederland schijnt tweederde van de aanhang van de PVV er sympathie voor te hebben. De SP zag het protest als een opstand tegen de verrijking die moest worden gesteund. En PvdA-coryfee Ronald Plasterk werd gesignaleerd tijdens de Amsterdamse manifestatie. Voor mij was het feit dat politici de beweging steunen de reden om juist niet de straat op te gaan, ook al deel ik met de Occupisten de ergernis over krachteloze politici en een financiële sector die nauwelijks greep op zichzelf kan krijgen.

Maar politici hebben wat mij betreft niets bij die beweging te zoeken. In binnen- en buitenland zijn alle partijen die ooit regeringsverantwoordelijkheid hebben gedragen medeverantwoordelijk voor de ontstane situatie. Was het niet president Carter die met de Community Reinvestment Act in 1977 de banken dwong hypotheken te verstrekken aan minder draagkrachtigen? Zijn opvolgers, Clinton en Bush, scherpten de wet verder aan en verstevigden zo de basis voor de huidige crisis. Waren het in Europa niet opeenvolgende regeringen die de financiële sector hun gang lieten gaan? En waarom beschermden zij Henk en Ingrid niet tegen hun hebzucht die tot torenhoge leningen en onbetaalbare hypotheken leidde?

Populistische oppositiepartijen hebben bij de Occupy-beweging ook niets te zoeken. Zij drijven slechts mee op sentimenten. Zij dragen schijnoplossingen aan die lekker klinken, maar in de praktijk onverantwoord zijn en de crisis verergeren. Politici moeten dus worden geweerd, want zij zijn onderdeel van het probleem. De Occupy-beweging is apolitiek en moet dat blijven omwille van de eigen geloofwaardigheid.

De opkomst van de beweging is verklaarbaar. Zo langzamerhand begint ook de meest geharnaste optimist door te krijgen dat er echt wat aan de hand is. De redding van nationale banken en andere financiële instellingen na de val van de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers op 15 september 2008 leidde tot krachtdadig en succesvol ingrijpen van de politiek. Maar nu de bankencrisis is omgeslagen in een landencrisis blijkt hoe onmachtig de politiek is om oplossingen te bedenken die het enge nationale belang overstijgen en de Europese Unie als geheel uit het slop krijgen.

Dit weekeinde vindt de Eurotop plaats. De toekomst van onze economie, de Europese Unie en zelfs de wereldeconomie wordt daar bepaald. Vandaar dat de rest van de wereld, de Amerikanen, Britten en het Internationaal Monetair Fonds voorop, wanhopige oproepen doen eindelijk eens in actie te komen. Maar de Duitsers hebben de verwachtingen alweer getemperd. Dat is een gotspe. Wat mij betreft kan die Occupy-beweging niet groot genoeg worden.

www.trouw.nl